skutkuje tym samym co zwykle. Pytaniem czemu kiedyś te gry miały taką magię a dziś wszelkie tego typu tytuły mogą staremu Unrealowi buty pucować? Strzelaniny z widokiem z oczu dopiero co powstały poczynając od pierwszego prawdziwego FPS-a - Dooma a dzieła wybitne wychodziły w zasadzie co rok. Hexen, Duke Nukem 3D ( chyba najlepszy FPS wszech czasów ), Quake 1 i 2 przede wszystkim - najlepsze gry ID Software, Blood, Hexen 2, Half Life czy SIN. Granicę wyznacza rok 1998 bo potem nagle wysyp arcydzieł zanikł. Wszystkie te gry łączy specyficzny, podejrzliwy sposób patrzenia na świat w którym przeżywa się zwiedzając te lokacje coś autentycznie mistycznego. W Quake 1 - metafizycznym arcydziele urzekał tajemniczy lecz i fascynujący inny świat. Jakby egzystował on gdzieś poza czasem, poza oficjalną rzeczywistością. To świat który dopiero się stwarzał a już był skażony złem. Potem nastąpił Big Bang i oficjalny wszechświat zaistniał. Ale zanim już on powstał był ze swej natury Zły. Dlaczego świat jest taki jaki jest? Unreal i Quake 2 również zajmują się badaniem Zła metafizycznego. Ale już w świecie powstałym, gdzie istnieje oficjalne życie. W Unrealu klimat i muzyka podkreśla, że inna Ziemia tak samo cierpi na te same egzystencjalne dylematy istnieniowe. To samo przemijanie, mrok spowijający wszelkie życie, dzikie zwierzęta zjadają się nawzajem. Quake 2 z kolei był jakby naturalną konsekwencją Quake 1 i mimo odmiennych niby klimatów w Quake 2 czuć że ta przestrzeń kosmiczna jaką się ogląda i powierzchnia planety maszyn wyrosła z przedsionka proto-wszechświata Quake 1. Tylko bez elementów magicznych. Dziś żaden FPS nie potrafi tak zafascynować magicznym klimatem który w grze o strzelaniu do kogoś ktoś tak uważny jak ja karze mi zastanowić się nad tym dlaczego rzeczywistość naszego pod-wymiaru przybrała właśnie taki kształt? Zło było wpisane w istnienie zanim w ogóle on powstał. Najlepszy okres gier tego typu przypadł więc na moment gdy one dopiero co powstały.