Żywot Mateusza
- podstawowe informacje
- Opinie i Nagrody
- multimedia
- pozostałe
Biorąc na warsztat twórczy dorobek Leszczyńskiego: Żywot Mateusza, Po sezonie, Konopielka, Siekierezada można zauważyć, że reżyser konsekwetnie lobbuje za kontaktem człowieka z naturą. Uważa, że zrozumienie siebie i świata, można odnaleźć tylko w symbiozie z przyrodą. Bohaterowie Leszyńskiego to konsekwentnie: romantycy, jednostki zagubione, wyalienowane, osaczone przez rzeczywistość.
Leszczyński z ogromną emfazą podkreśla jak ważne w życiu jest wyciszenie i ten spokój, który Leszczyński widzi wyłącznie w bezpośredniej relacji człowiek-natura. Konfrontujac jednak tezy Leszczynskiego z przeslaniem Kieślowskiego, który również interpretował czym jest "Spokój" (1976), mozna odczytać , iż w ich definicji "równowaga" znaczy co innego. U Kieślowskiego przeciwagą do ciezaru zycia jest rodzina, zaś u Leszczynskiego natura. Tak w moim odczuciu mozna zsyntetyzowac tworczy dorobek Leszczynskiego.
Pytanie 1:
Jak sie ma wykształcenie Leszczyńskiego (jest absolwentem
Politechniki Warszawskiej, Wydziału Elektroniki) do jego twórczości? Do tematyki jego filmow, w ktorych czytelnie wypisane jest to zyciowe credo: "odnalezc siebie posrod natury". Jaki wplyw mialy techniczne studia na uksztaltownie sie wrażliwości Leszczyśkiego? Czy Leszczyński metaforycznie mowi: "ta droga nie prowadzi do celu" i pragmatyzm politechniki konfrontuje z wlasnym credo? Czy film jest "Żywotem Mateusza" czy "Zywotem Leszczynskiego"?
Pytanie 2:
W "Zywocie" Leszczynski wystapil w roli turysty w samochodzie. Jaki byl tego cel i jakie jest tego znaczenie w kontekscie jego tworczosci? Dodam, iż Leszczynski nakrecil etiude "Zabawa", ktorej motywem przewodnim jest rowniez samochod. Co wiecej traktuje ona o "duzym" chlopcu z ambicjami i z szybkim samochodem. Nie wierze, ze to przypadek, iz Leszczynski usiadl za kolkiem w "Zywocie". Jak dla mnie jest zbyt duza korelacja. Dodam tylko, że Leszczynski jest sklonny do swego rodzaju rozrachunku ze samym soba jak to bylo np. w filmie Rekolekcje (1977). Stad czy Leszczynski nie zagral "va bank" ze samym sobą? Czy "Zywot" to nie swoista ekspiacja za grzechy mlodosci? Wszak nadarzyla sie fantastyczna okazja, aby dokonac spowiedzi, oczyszczenia (tak jak to bylo w Rekolekcjach).
Pytanie 3:
Intryguje mnie wlasnie ta scena kiedy to Mateusz spotkal notabene samego Leszczynskiego, ktory zagral rozwrzeszczanego turyste siedzacego w drogim, szybkim samochodzie, z dziewczyną. Jakie jest znaczenie tego spotkania? W moim odczuciu Leszczynski cale swoje reflekcje o zyciu upersonifikowal w Mateuszu i jego zywocie, stad spotaknie Mateusza z turysta jest spotakaniem ze samym sobą, ale tym z lat mlodosci. To jakby oczyszczenie, wyznanie, iż to czym żylem wczesniej (pragmatyzm politechniki, kult przedmiotu i luksusu) nie jest czescia mnie, jest mi obce. Jestem juz innym czlowiekiem, zrozumialem siebie. Mateusz to ja, a tamten chlopak to ktos inny, nie znam go.
Zapraszam do potwierdzenia mojej interpretacji lub dementowania nadinterpretacji.
Ad. 1 Moim zdaniem nijak. Nie można ukształtować wrażliwości 18-latka na studiach, bo już jest za późno :) A Elektronika na PW to wydział dla zaradnych, pracowitych i niegłupich, więc dyplom Leszczyńskiego mówi nam co nieco o nim samym. A film to jak sądzę dziecięce wspomnienie reżysera.
Ad 2. Leszczyński w samochodzie to może być autoironia lub kolejny dziecięcy epizod, w którym z "braku laku" wystąpił reżyser. Nie przypisujmy każdemu drobiazgowi mistycznych znaczeń. Nie raz słyszeliśmy wynurzenia znanych filmowców demaskujących symboliczne dla widowni sceny jako prowizorkę lub przypadek.
Ad 3. Daj Boże Leszczyńskiemu, by w roku 1967, w realnym socjalizmie miał okazję odczuć przesyt dobrami doczesnymi i znudzenie luksusem :)
Ad.1 Dlaczego Leszczyński przez 5 lat studiował na PW, skoro po skończeniu Elektroniki zajął się czymś zupełnie odmiennym. Dlaczego nie przerwał studiów, dlaczego od razu nie poszedł na reżyserię? Dlaczego mając dyplom w ręku nie zaczął pracować w zawodzie, a wręcz przeciwnie rozpoczął humanistyczny kierunek?
Leszczyński stał się naukowym dysydentem, podobnie jak Zanussi. Obaj kończyli uczelnie techniczne i obaj zajęli się filmem. Jednak w przeciwieństwie do Zanussiego, który swoją fizykę często w filmach kamuflował: „Struktura kryształu”, „Iluminacja”, „Constans”, Leszczyński słowem nie nawiązuje do technicznych dziedzin. Milczeniem pomija naukę, wyznając prymat tego, co człowiekowi najbliższe, tego co naturalne. Czy Leszczyński przekonał się, że człowiek próbując okiełznać technikę, oddala się od punktu równowagi, który leży gdzieś na granicy człowieka i natury? To wyznanie wiary w naturę u Leszczyńskiego jest bardzo
wyraźne również w innych filmach: Siekierezada - las jako enklawa spokoju, Konopielka - Kaziuk, który metaforycznie tłumaczy iż drzewa to nasi bracia.
Ad.2 Za pierwszym razem zupełnie pominąłem ten epizod. Wydało mi się to nieistotne. Jednak z racji tego, że filmy Leszczyńskiego są bardzo autorskie, zdecydowanie nie uważam, żeby to była obsada z baraku laku. Nie w przypadku tego filmu, który był jednym z najbardziej wymownych w dorobku reżysera. W „Rekolekcjach” przecież już bez aluzji, wprost robi rozrachunek ze swoją twórczością. Stad taka obsada to dla mnie nie przypadek. Mógłby przecież posadzić w tym samochodzie, każdego innego statystę, członka ekipy, byle kogo. A jednak to on zasiadł za kółkiem. Przypadek?
Podzielam Twoją interpretację. Scena z Leszczyńskim za kierownica nie jest przypadkowa. To bardzo wymowna i szczególna scena. Jest to jedyna postać w filmie, nie związana ze wsią/okolicą (obcy język, zachowanie, samochód). Myślę, że trop konfrontacji Leszczyński-nowoczesność-przyroda jest bardzo dobrym motywem...
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
