Swego czasu film kontrowersyjny, przez co zakazany przez rząd USA na ponad 30 lat. No cóż, Ameryka nie lubi prawdy. Dokument Hustona pokazuje zwykłych ludzi złamanych przez wojnę. Amnezja, drgawki, zaburzenia mowy, paraliż, lęki, bóle o podłożu psychicznym. Takie obrazy są raczej mało popularne - łatwiej jest przyswoić bohaterskie wyczyny "naszych chłopców" w piekle wojny, walczących o "słuszną sprawę".

Wprawdzie pokazane są konsekwencje doświadczeń wojennych, ich wpływ na psychikę, ale też jasno dano do zrozumienia, że to kolejna przypadłość, którą można wyleczyć. Dużą rolę w leczeniu nerwic żołnierzy odgrywa hipnoza i dotarcie do wypieranych zdarzeń. Aktywność grupowa, dzielenie się wspólnymi przeżyciami, sport, różnego rodzaju zajęcia manualne. Choć to dopiero początek terapii i jedynie pierwszy krok w powrocie do społeczeństwa.

Dzisiaj może dziwić taka reakcja USA - fakt, temat jest drażliwy dla kraju wysyłającego młodych ludzi na front, lecz z perspektywy czasu łatwiej zauważyć elementy równoważące oskarżycielski ton. Personel szpitala może sprawiać wrażenie narzucającego zdanie poszkodowanym, jakby w ogóle nie dopuszczano takiej myśli, że wojna może być zła i bezcelowa, ale też skupiono się na skutecznych metodach leczenia wspomnianych dolegliwości. Muzyka kreuje odpowiednio dramatyczny nastrój, buduje napięcie czy też sugeruje pozytywne, optymistyczne rozwiązanie (czego osobiście nie trawię w dokumencie). A zakończenie filmu może zakrawać nawet na propagandę.

Polecam zwłaszcza fanom John Hustona i Paula Thomasa Andersona - "Let There Be Light" był jedną z głównych inspiracji dla "Mistrza".