Muzykanci Opisy

Arcydzieło filmowej sztuki dokumentalnej i jeden z najważniejszych polskich filmów. Dzieło, które przez lata stanowiło wzór dla kolejnych pokoleń dokumentalistów w Polsce, inspirowało twórców w kraju i na świecie. Jednocześnie najbardziej znany film Kazimierza Karabasza. Ten nie inscenizowany, ale w całości złożony z zaobserwowanych ujęć, zapis próby orkiestry dętej warszawskich tramwajarzy jest poruszającą opowieścią o odwiecznej ludzkiej potrzebie tworzenia. Pokonując ogromne ograniczenia technologiczne, jakie stwarzał ciężki, nie mobilny i - jak na dzisiejsze standardy - prymitywny sprzęt filmowy, Karabasz podjął udaną próbę synchronicznego zapisu obrazu i dźwięku podczas kręcenia części zdjęć do filmu. Dzięki temu udało się na przykład uchwycić w kilku ujęciach charakter najbardziej pamiętnej postaci z filmu, starego, wąsatego dyrygenta, który z wileńskim zaśpiewem strofuje swoich podopiecznych. Drugą, śmiałą i bardzo nowoczesną innowacją, było zastąpienie przez autora zdjęć, Stanisława Niedbalskiego, bocznego światła, czyli  kilku stojących reflektorów, które ograniczały kamerze pole manewru i obserwacji, oświetleniem górnym, to znaczy szeregiem żarówek przymocowanych do podwieszonych pod sufitem desek. Umożliwiło to ekipie bardziej swobodną obserwację zespołu "Dęciaków". Precyzyjny montaż pozwolił, między innymi, oddać w strukturze filmu charakter próby. Najpierw, gdy muzycy z przerwami ćwiczą, ekran "brzmi" pojedynczymi, statycznymi ujęciami. Gdy orkiestrze udaje się wreszcie płynnie zagrać, także obraz nabiera płynności: ruchy kamery, długość i następstwo ujęć współbrzmią z dopracowanym wykonaniem utworu przez orkiestrę. Pewnego właściciela zakładu optycznego w Holandii tak bardzo poruszył ten film, że zadał sobie trud, aby dotrzeć do jego bohaterów i zafundować wszystkim nowe okulary! O "Muzykantach" stało się znów głośno w świecie, gdy w połowie lat 90. Krzysztof Kieślowski umieścił ich na swojej liście 10 najważniejszych filmów w dziejach kina, którą przygotował dla brytyjskiego pisma "Sight and Sound".