1. Film: Zgodnie z Hitchcockiem najpierw trzęsienie ziemi, potem tylko w górę emocji.
Scenariusz zaskakuje utrzymaniem napięcia w kontrastach między wartką akcją, a scenami nostalgicznymi, brutalnymi i wielkim dramatem. Rozbudowana muzyka.Świetne rekwizyty, scenografia, krajobrazy. Małomówny malarz i tworząca słowem aurę Modrzejewska. Realia życia pod okupacją i w Krakowie, kontra świat wizji- marzeń - wspomnień.
I pomijana w kinie wspaniała piosenka końcowa.
2. Uczucia. wspaniałe pokazanie wzajemnej fascynacji dwojga artystów, tak różnych i tak ciekawych siebie. Wzruszenie w momentach cierpienia zachwytu sztuką przez największe S i w kreacjach Heleny i w płótnach pokazywanych w salonie i w życiu (w scenie wigilii = kopia obrazu, leząca chłopka z babim latem na obrazie i na trawie przy jadącym powozie, żurawie ...
3. Droga przemiany - porywczy młody bogaty powstaniec, staje się kaleką, szukającym zjednoczenia z ideałem Jezusa: najmniejszych ukochać. Wstępuje do Jezuitów, gdzie nie ma miejsca na charytatywność. Ucieka w odrętwienie czy udawanie i wyzwala go zapach cygara. A potem już tylko sanki z chlebem, bo trzeba być dobrym jak chleb!
4. Historia. Powstanie 1863-64, tułaczka o kuli, Paryż i powrót do Krakowa, nieprzystosowanie do wymogów XIX wieku albo jesteś z bohemy albo cię nie ma. A do skazańców i tak cie nie przyjmą. i wreszcie ostateczne poświęcenie noclegownia w której: "nikt nie może pobierać wynagrodzenia od Miasta c-k Krakowa".
5. Wartości. film, który pokazuje zapomniane wartości: honoru, odwagi,ryzyka, ojczyzny, piękna w malarstwie, wysokiego C w teatrze, którego nie pamiętam od Hamleta z Olbrychskim na który jechałem ciuchcią do Warszawy w latach 80-siątych. No i zagadek - kto mi powie jakie korepetycje od cara?
6. Niuanse w tle; powtarzanie tekstu przez różne postacie, niewyjaśniane wątki po co uciekał z nowicjatu, dlaczego zastrzelono grabarza, podwójny przejazd przez ten sam podwójny most...
7. to co zostaje. Przy wyjściu starsza pani słuchając piosenki powiedziała mi:"ja zapamiętam, że ludzi i Boga tak trzeba kochać żeby mięśnie i kości bolały, a co to znaczy zapytała! I sama odpowiedziała - że trzeba coś robić!