Zastanawiałam się czy po obejrzeniu tych 150 min. (bo tyle trwa film) moje zdanie o Hitlerze się zmieni? Czy ujrzę w nim CZŁOWIEKA? Człowieka, który potrafił kochać, potrafił być wrażliwy i delikatny? Tylko nad tym się zastanawiałam-czy będę umiała dostrzec w nim człowieka. Oczywiście wiele zależy od osobistego nastawienia do postaci Hitlera, ale czy Niemcy będą umieli przekonać Nas- Polaków, do tego, że on jednak nie był tyranem? Wówczas mogłam sobie odpowiedzieć, że to okaże się dopiero po obejrzeniu filmu .Chciałam pozbyć się uprzedzeń i iść do kina z czystym kontem dla Hitlera, chciałam go ocenić obiektywnie. Pozostawało tylko jeszcze jedno pytanie: Czy mi- Polce- uda się to?
Teraz mogę powiedzieć, że chyba jednak mi się udało. Wiadome jest przecież, że jeden film nie zmieni diametralnie stereotypu człowieka, który funkcjonuje w świadomości ludzkiej od czasów wojny i jej zakończenia, czyli od przeszło 50 lat. To jest oczywiste, ale przyznam szczerze, że mój stereotyp został poddany wahaniu. I to dosyć mocnemu wahaniu. Hitler jednak był człowiekiem-teraz mogę to powiedzieć. Budziły się w nim uczucia ludzkie chociaż on sam tłumił je w sobie, sam wpajał sobie inne reguły według, których chce żyć i tworzyć swoje państwo-zabawiał się w Boga i co najlepsze wierzył w to. Film pokazuje przede wszystkim upór i determinację (?!),zapatrzenie w swoje cele i chęć ich osiągnięcia przez Hitlera. Chociaż z ekranu często padają słowa-„To już koniec”, ”Przegraliśmy wojnę”, chociaż Hitler już wykazuje skłonności do rezygnacji i mówi „Róbcie co chcecie”, to jednak nadal cały czas budzi się w nim uczucie: „NIE! NIE PODDAM SIĘ!” To uczucie budzi się także we wszystkich osobach, które przebywają z nim w bunkrze. To właśnie te osoby okazały się lojalne do samego końca -gdy wszyscy inni już opuścili swojego Führera, gdy to dowiaduje się on co chwilę, że wszyscy na których polegał zdradzili go i pozostał sam ze sobą. Ci ludzie byli ślepo zapatrzeni w ideę Hitlera.
Sama postać Adolfa zgrana przez Bruno Ganz’a jest wykreowana kapitalnie. Oddana w najdrobniejszych szczegółach. I jak mówi sama Ewa Braun: „On krzyczy tylko wtedy, gdy jest Führer’em”. To prawda. Hitler w końcu podejmuje decyzję o samobójczej śmierci, a swojego najbardziej zaufanego podwładnego prosi, aby zarówno jego jak i zwłoki jego żony spalił. Jednak decyzja o samobójczej śmierci jest dokładnie weryfikowana i przemyślana, a sam Hitler do niej dojrzewa. Nie podejmuje jej od razu, następuje wiele etapów, wśród nich pojawiają się jeszcze nadzieje na wygranie walki-wszelkimi sposobami stara się myśleć pozytywnie i o tym, że WYGRA. Jednak nie-to właśnie on przegra, przegra to co sam rozpętał. W końcu decyduje się wraz z żoną na desperacki (a może jednak ostateczny i jedyny) krok-wypijają truciznę i strzelają sobie w głowę...
Hitler w filmie to postać, która jest schorowana i strasznie zmęczona wojną. Ma przebłyski człowieczeństwa, ale są one chwilowe i tylko po to, aby zaraz po nich wykrzyczeć:” Cywile? W tej wojnie nie ma cywilów! Dla nikogo nie mam współczucia, nie uronię za nich ani jednej łzy, bo nie zasłużyli na nic lepszego jak na śmierć.” Jednak w pewnym momencie uczucie współczucia staje się bliskie Hitlerowi-może nie o tyle współczucie co litość-gdy to uśmierca swojego ukochanego psa, wlewając mu osobiście truciznę do pyska.
A jaki jest ogólny obraz filmu? Wiele scen wzruszających. Pokazują one, że nie tylko my cierpieliśmy, ale Niemcy także-obraz Berlina i ludności cywilnej, ciągłe samobójstwa-są częstym motywem w tym filmie. Wzruszająca scena, gdy lekarz SS prosi Hitlera aby ten pozwolił mu wyjechać z Berlina, a Wódz się nie zgadza, wówczas lekarz po powrocie do domu (żona i dzieci) siada ubrany w galowy mundur do kolacji. Żona widząc, że coś jest nie tak pyta: „ Coś się stało?” Odpowiedź: „Nie nic” I w tym momencie widzimy, że mężczyzna pod stołem trzyma w rękach dwa granaty, którymi wysadza się przy rodzinnym stole- giną wszyscy...Takich scen jest w filmie wiele. Dzieci ślepo zapatrzone w swojego przywódcę giną za niego, z jego imieniem na ustach... Żona Goebbelsa, która dla dobra swoich dzieci osobiście sama je otruwa wlewając im truciznę do ust mówiąc, że to lekarstwo... By następnie wraz z mężem popełnić samobójstwo...Jednym słowem mnogość tych scen przyprawia człowieka o wzruszenie-i przyznam się szczerze, że parę razy wzruszyłam się patrząc na ekran, momentami nawet było mi żal samego Hitlera.
A jak wygląda wartość techniczna filmu? Przede wszystkim bardzo dobre efekty dźwiękowe -ostrzały i bombardowania były tak głośnie, że siedząc na sali miałam wrażenie, iż granat wybuchł właśnie koło mnie. Zdjęcia również świetne. Montaż-właśnie tutaj montażyście posłużyli się pewna techniką tzw. ”trzęsienia kamera” .Obraz „trzęsie” się na ekranie jakby momentami kamerował go amator, który np. ucieka przed świszczącymi kulami, gdy ziemia wzrusza się od wybuchu, kamera i obraz również. Ciekawy efekt-wiele razy stosowany w filmach wojennych. Dobry, chociaż przyznam, że momentami męczący. Muzyka adekwatna do tematu. Ciekawy pomysł realizatorów, aby na końcu pokazać zdjęcia postaci i krótko opisać co się dzieje lub co się działo z nimi po zakończeniu II wojny światowej. Z tych przypisów dowiadujemy się np. że wielu z tych ludzi przeżyło do współczesnych czasów (niektórzy umarli w 1997 roku,2001 a nawet 2003 r., niektórzy żyją nawet do dzisiaj!)
Oczywiście zakończenie filmu również jest bardzo otwarte-budzi jakieś nadzieje na przyszłość, na wkroczenie w nowy świat, stworzenie nowej cywilizacji. Sekretarka Hitlera uciekła z Berlina wraz z małym chłopcem i razem w scenie końcowej jadą na rowerze w nieznane...Scena dość wymowna i uniwersalna, każdy może sobie sam dopowiedzieć zakończenie.
Ogólnie film bardzo polecam-każdy z nas powinien go obejrzeć i zastanowić się nad pewnymi sprawami, bo to nie jest film przygodowy, fantastyczny czy sensacyjny-to przede wszystkim film prawdziwy, historia tutaj jest głównym bohaterem i nie powinniśmy o tym zapominać przy tego typu produkcjach.