Rok 1945. Kapitan Abwehry, będący polskim szpiegiem, zostaje skierowany do służby w tajnym ośrodku kryptograficznym na zamku Czocha. Jego zadaniem jest przechwycenie maszyny szyfrującej "ryba-miecz".
Lata 90-te XIX wieku w Królestwie Polskim to okres wzmożonej rusyfikacji. Marcin, syn szlachcica, daje się wciągnąć przez nauczycieli i dyrekcję gimnazjum w "naukową" działalność propagującą ideę panslawizmu - ukrytą formę rusyfikacji. Swoje zniewolenie dostrzega dopiero w atmosferze działań patriotycznych inspirowanych przez nowego kolegę, Bernarda Zygiera, wyrzuconego ze szkoły w Warszawie za działalność w konspiracyjnych kołach młodzieżowych.
Opowieść o dwóch gałęziach rodziny: Złotopolskich i Gabrielach. Dionizy Złotopolski i Eleonora Gabriel byli rodzeństwem, skłóconym przez całe lata. Losy ich dzieci i wnuków są burzliwe, nie zawsze radosne, lecz opowieść o nich jest pełna optymizmu i humoru. Złotopolscy mieszkają we wsi Złotopolice, w której sołtysem był Dionizy Złotopolski. Miejska linia familii żyje w Warszawie. Gabrielowie wywodzą się od Eleonory, siostry - bliźniaczki Dionizego. Syn Eleonory Wiesiek jest komendantem posterunku policji na Dworcu Centralnym. Jego żona Marta prowadzi luksusową kawiarnię.