"Dewajtis" to jedna z najbardziej znanych powieści obyczajowych Marii Rodziewiczówny, napisana w 1889 r. W siedmiu odcinkach serialu o miłości, honorze i rodzinie splatają się losy zaściankowo-dworskiej społeczności, której życie odmieniło Powstanie Styczniowe. Rozkaz umierającego ojca nakłada na młodego Marka Czertwana nowy obowiązek - ma zająć się majątkiem ziemskim Poświcie, pozostawionym przez zaginionego przyjaciela ojca, powstańca-magnata Kazimierza Orwida. W jaki sposób Marek, zmuszony do opieki nad posiadłością w Poświciu, poradzi sobie w nowej sytuacji? Czy podda się urokowi Ireny, prawowitej spadkobierczyni dworku? Ideały bohaterów zostaną wystawione na ciężką próbę, a ich pragnienia staną w konflikcie z powinnościami nałożonymi przez rodzinę. Nad majątkiem roztacza kojący cień tytułowy Dewajtis, prastary dąb, który staje się dla bohaterów swoistą ucieczką od trudów życia i majestatycznym symbolem międzypokoleniowej wspólnoty.
Saga rodu Winnych stanowi wnikliwy portret polskiego społeczeństwa, zmieniającego się wraz z rozwojem polskiej państwowości. Kolejne pokolenia rodzą się, żyją i przemijają na tle wydarzeń historycznych XX wieku.
Kultowy serial TVP. Tytułową plebanię zamieszkują ksiądz proboszcz oraz rodzina gospodyni Józefiny - jej córka Halina i zięć Zbigniew oraz ich córka Ewa.