Jan Karski

Kurier, świadek Holokaustu. Wzrastał w katolickiej rodzinie i wielokulturowej Łodzi. Ukończył wydział prawa i dyplomację na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (1935). Prowadził prym w szkole podchorążych artylerii konnej we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1939 roku został zatrudniony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Podczas wojny dostał się do niewoli, jednak udało mu się uciec z niemieckiego transportu. Ukrywał się w Warszawie gdzie podjął działalność konspiracyjną. Był kurierem i emisariuszem politycznym, w podziemiu znany był pod pseudonimem "Witold". Jako naoczny świadek po całym świecie zdawał relację z eksterminacji Żydów w okupowanej Polsce, apelował o ratunek dla nich do przedstawicieli najwyższych władz alianckich. W 1944 roku napisał bestseller "Story of a Secret State", którego nakład osiągnął wielkość 400 tys. egzemplarzy. Po wojnie, w roku 1982 otrzymał tytuł "Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata" i upamiętnił to posadzeniem drzewka na terenie Yad Vashem w Jerozolimie. Osiem uniwersytetów amerykańskich i polskich uhonorowało go doktoratami honoris causa. Zrealizowano o nim film dokumentalny "Moja misja" (1996), Waldemara Piaseckiego i Michała Fajbusiewicza. W 50-rocznicę powstania państwa Izrael (1998), otrzymał nominację do Pokojowej Nagrody Nobla. Podczas uroczystości żałobnych 13 lipca 2000 roku w Waszyngtonie, hołd oddali mu prezydenci USA i Polski: Bill Clinton oraz Aleksander Kwaśniewski.

"Newsweek"- prestiżowy amerykański tygodnik uznał Karskiego za jedną z najwybitniejszych postaci XX wieku, zaś jego wojenną misję określił mianem jednego z moralnych kamieni milowych cywilizacji upływającego stulecia.