Kaige Chen

Urodzony w 1952 w Pekinie Chen Kaige należy do tzw. "piątej generacji" chińskich twórców filmowych. Określeniem tym nazywa się reżyserów, którzy ukończyli pekińską szkołę filmową już po rewolucji kulturalnej. Oprócz Kaige najbardziej znanym jej przedstawicielem jest Zhang Yimou. Obaj spotkali się w 1984 roku na planie "Żółtej ziemi". Kaige był jej reżyserem, Yimou operatorem. Film opowiada historię pewnego żołnierza, który wyrusza na chińską wieś z zadaniem zebrania pieśni ludowych sławiących bohaterskie czyny. Jednak chłopi, jak wszędzie na świecie, śpiewają raczej o złej pogodzie, niskich zarobkach i biedzie niż o bohaterach. Gdy żołnierz wraca do swych przełożonych, ci nie są zachwyceni materiałem jaki udało mu się zgromadzić. Protagonista tego filmu to alter ego reżysera. On też pokazuje obraz Chin, jaki raczej nie spodoba się władzy ludowej.
Chen Kaige jest dzieckiem reżysera i aktorki. Fakt ten zaciążył na jego późniejszym życiu dwojako. Po pierwsze obracając się od dziecka wśród filmowców szybko zdał sobie sprawę z tego, co chciałby w przyszłości robić. Po drugie, może nawet istotniejsze, w dzieciństwie został zmuszony, by donieść na swoich rodziców odpowiednim organom bezpieczeństwa. Jego obsesją stał się temat relacji jednostki i państwa, konformizmu i utraty tożsamości. Bohaterowie filmów Kaige cierpią, bo nie potrafią dostosować się do norm społecznych obowiązujących zarówno w Chinach cesarskich, jak i komunistycznych.
"Żółta ziemia" zwróciła uwagę międzynarodowej krytyki. Zrywając z dotychczasową teatralnością i socrealizmem chińskiego kina, stała się dla tej kinematografii punktem zwrotnym. Od tamtej pory filmy z "państwa środka" zaczęto liczniej zapraszać na międzynarodowe festiwale, z których przywoziły prestiżowe nagrody. Kilka następnych obrazów Kaige nie spotkało się z takim zainteresowaniem jak "Zółta rzeka" i dopiero film "Żegnaj moja konkubino" z 1993 roku odniósł wielki sukces zdobywając Złotą Palmę w Cannes.
W filmie tym pojawiła się jedna z ulubionych aktorek reżysera, Gong Li. Para ta spotkała się także trzy lata później, podczas realizacji "Uwodzicielskiego księżyca". W tle rozgrywającej się na pierwszym planie historii tragicznej miłości reżyser ukazał przemiany polityczne i społeczne, jakie dokonały się w Chinach po abdykacji cesarza Pu Yi w 1911 roku, a postać odtwarzana przez Li, symbolizowała rozdarcie artysty w czasach przełomu. I chociaż film ten nie odniósł już takiego sukcesu jak wcześniejsze dzieło Kaige'a, na uwagę zasługują w nim wysmakowane zdjęcia Chrisa Doyle'a (stałego współpracownika Wong Kar-waia).
W 1999 Kaige nakręcił "Cesarza i zabójcę", w którym nakreślił portret pierwszego cesarza Chin, powszechnie odczytywany jako metaforyczny wizerunek przewodniczącego Mao. Mimo swego kontrowersyjnego przesłania "Cesarz i zabójca" został nagrodzony na festiwalu w Cannes za scenografię oraz nominowany do Złotego Globu 2000 w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
Opowiadając o historii Chin Kaige stara się zwrócić uwagę na współczesną sytuację tego kraju. Na to jak komunizm i rewolucja kulturalna zachwiały tożsamością narodową społeczeństwa. Na to, jaka pustka została po zniszczonej wielowiekowej tradycji. Nic dziwnego, że władza patrzy na kolejne posunięcia Kaige, nagrodzonego za całokształt twórczości na festiwalu w Locarno, z niepokojem.