Napoleon urodził się w Ajaccio na Korsyce, w niezamożnej rodzinie adwokata pochodzenia szlacheckiego Carlo Marii Buonapartego i jego żony Letizii. Od 1779 roku był uczniem szkoły wojskowej w Brienne-le-Château. Po wybuchu rewolucji zgłosił się do powstańców Pasquale Paolego, ten go jednak nie przyjął, więc Napoleon przeszedł na stronę francuską. W 1791 roku został awansowany na stanowisko porucznika. Za zasługi w czasie oblężenia Tulonu otrzymał stanowisko kapitana, później szefa batalionu, a następnie generała brygady.

9 marca 1796 roku, mając 27 lat, poślubił owdowiałą hrabinę Józefinę de Beauharnais. W latach 1796-1797 Napoleon odniósł we Włoszech wielkie sukcesy militarne, pokonał Austriaków oraz Sardyńczyków narzucając im pokój w Campo Formio w 1797 roku. W 1798 roku wraz z armią francuską zdobył Kair. Po powrocie do Paryża dokonał zamachu stanu. W jego wyniku Dyrektoriat został obalony, a władza w państwie przeszła w ręce trzech konsulów z Napoleonem jako pierwszym konsulem.

Bonaparte wprowadził szereg reform usprawniających funkcjonowanie państwa. Dokonał podziału kraju na departamenty, powiaty i gminy, co wzmocniło władzę centralną. Stworzył Bank Francji kontrolujący walutę. W 1801 roku zawarł konkordat z Kościołem katolickim - Napoleon zastrzegł w nim nienaruszalność dokonanych rekwizycji i sprzedaży dóbr kościelnych. Poza tym konkordat był korzystny dla Kościoła: ustalał pensje dla biskupów, wprowadzał religię do szkół państwowych, ułatwiał budowę nowych kościołów. Trwały okazał się Kodeks Cywilny Napoleona z 1804 roku uznawany przez wielu za jego największy sukces. Ustalał on podstawy ustroju: wolność osobistą, równość wobec prawa.

Napoleon koronował się 2 grudnia 1804 roku na cesarza Francuzów. 26 maja 1805 roku w katedrze w Mediolanie koronował się na króla Włoch. Od 1800 do 1814 roku toczył nieustanne wojny - Napoleon walczył w Austrii, Hiszpanii oraz Niemczech, odnosząc wielkie zwycięstwa pod Marengo, Ulm, Austerlitz, Somosierrą, Wagram, ponosząc jednak klęski na morzu pod Abu Kirem oraz Trafalgarem; pokonał Prusy w bitwach pod Jeną i Auerstedt oraz Rosję w bitwach pod Frydlandem.

W roku 1812 wypowiedział wojnę Rosji. Wielka Armia przekroczyła Niemen i rozpoczęła marsz na wschód. Napoleon stoczył tu dwie zwycięskie bitwy - pod Smoleńskiem i Borodino. Generał rosyjski Michaił Kutuzow cofał się ku Moskwie, która została spalona i stała otworem dla wojsk Napoleona. Jego ostatnią nadzieją było zawarcie pokoju. Wycofująca się armia była atakowana przez oddziały regularnej armii rosyjskiej, Kozaków i partyzantów, czemu towarzyszył niesprzyjający klimat - mrozy dziesiątkowały wojsko francuskie, które nie było na nie przygotowane.

Po klęsce Francuzów w kampanii moskiewskiej wojna rozgorzała ponownie w 1813 roku na terytoriach niemieckich. Napoleon został pokonany w bitwie narodów pod Lipskiem. Bonaparte abdykował 6 kwietnia, zrzekając się władzy na rzecz syna. Koalicja zawiązana przeciwko Napoleonowi zażądała jednak bezwarunkowej kapitulacji, której Bonaparte dokonał 11 kwietnia 1814 roku, po czym został zesłany na Elbę. Napoleon uciekł z wyspy 26 lutego 1815 roku i powrócił do Francji. Tak rozpoczęło się słynne 100 dni Napoleona, zakończone ostatecznie jego klęską 18 czerwca 1815 roku w bitwie pod Waterloo na terytorium Belgii.

Na zesłaniu na Wyspie Świętej Heleny Napoleon przebywał sześć lat. Zmarł 5 maja 1821 roku w wieku 52 lat. W 1840 roku jego zwłoki przewieziono do Paryża i złożono w sarkofagu w kościele Inwalidów.