"Casanova" Federico Felliniego

Dla Felliniego manieryzm miał być nie tylko idealnym narzędziem opisu epoki Casanovy (choć rozmijał sie z nią w czasie) z jej sprzecznościami, dramatycznym konfliktem ducha i ciała, piękna i potworności, rozpasania i nostalgii śmierci. Miał być również, i to przede wszystkim, instrumentem wyrażenia kryzysu naszej epoki, jej schyłkowości, rozbicia harmonii, rozchwiania proporcji, postępującego rozkładu i wygasania witalności...

więcej:
Maria Kornatowska, Fellini, Warszawa 1989

Obok zmęczenia na twarzy Casanovy zaczyna stopniowo zarysowywać się starość. Jeszcze wygrywa w turniejach kopulacyjnych. Jeszcze jest gotów podjąć wyzwanie. Jeszcze chce uczestniczyć w grze. Ale równocześnie staje się coraz bardziej ociężały, może znudzony, coraz bardziej pozbawiony celu...

więcej:
Ryszard Przybylski, Et in Venezia albo Casanova, w: Poloniści o filmie, red. M. Hendrykowski, Poznań 1997, s. 263-271

"Za każdym razem, gdy inny człowiek stara mi się uzmysłowić, że homoseksualizm jest dewiacją, przypominam mu jak bardzo śmierdzi cipa".
~ Federico Fellini, 1964
:-)

To ja też coś dodam z tomu rozmów z Fellinim:

"Kiedy Sutherland przyszedł na plan, wiedział już wszystko o Casanovie, gdy tymczasem ja nie zdołałem przeczytać nawet jednej trzeciej 'Pamiętników'. On przeczytał już całego Casanovę, prawie wszystko na temat osiemnastego wieku i już miał w swojej głowie równanie Casanova- XVIII wiek- Fellini- Wenecja. Choć nigdy nie dałem mu czasu, żeby mi to wyłuszczył. Potem kazałem mu ogolić połowę głowy i poprawiłem mu nos, nakładając duży garb. (...) zgoliłem mu także brwi i sam malowałem mu inne codziennie rano, w zależności od sceny małymi kreseczkami akcentowałem zdziwienie albo pogardę, lub też przygniębienie. (...) Mieszkał przy via Appia Antica i wstawał wcześnie rano, przybiegał do studia pieszo, wciąż myśląc, że Casanova powinien dysponować wielką siłą fizyczną, być elastyczny, atletyczny, a zatem przez pierwsze dni musiał bardzo cierpieć i ja również przez niego cierpiałem. Wciąż pytał mnie o 'motivation': miał otworzyć drzwi i pytał o 'motivation, a ja mu mówiłem, że kładzie się rękę na klamce, przekręca w lewo lub w prawo i przechodzi na drugą stronę. (...) Pamiętam, że było to już podczas pierwszych scen rozgrywających się w Londynie, kiedy Casanova spotyka olbrzymkę. On [Sutherland] się dziwił, ponieważ większości rzeczy, na które napotkał w filmie, nie znalazł ani w książkach Casanovy, ani w książkach na jego temat, więc pytał mnie: 'Ale czy można to zrobić?', a ja mu mówiłem: 'Ależ oczywiście! To są wspomnienia starego melancholika, a nie jakaś 'Boska komedia''. (...) On przyjmował to okropnie i wieczorem szedł skarżyć się Bertolucciemu. Aż wreszcie pewnego ranka kazał mi powiedzieć, że chce ze mną pomówić (...). Przyszedł więc do mojego gabineciku z załamaną, ale także patetyczną miną, a ja mu powiedziałem:  'Posłuchaj, musisz mi zaufać. Nie możesz myśleć o twoim Casanovie, ponieważ ja sam nie wiem do końca, co zrobię, dowiaduję się o tym z dnia na dzień, również z twoją pomocą, ale nie z wiedzą, którą ty chcesz narzucić. Oddaj się do dyspozycji, ot tak, za całą prostotą'. On zaczął płakać, więc musieliśmy od nowa zrobić charakteryzację. Był rozczulający i od tamtej pory już nigdy nie zapytał mnie o 'motivation'". ("Fellini. Zawód: reżyser").

Dzięki, hauser, za ciekawe i bardzo trafne cytaty. Właśnie tak, moim zdaniem, powinien wyglądać głos w dyskusji o wybitnym filmie.