Historia prawdziwa, poruszająca zagadnienie ludzkiej moralności, na próbę której byli wystawiani równiez artyści i inne osoby publiczne w naszym kraju. Nie wiem jak było w naszym kraju, pewnie nigdy nie poznamy prawdy o "ciemnych stronach" ikon PRL-u, choc o wielu z nich krążyły pogłoski, wielu też nie dosięgło ramię sprawiedliwości. W tym filmie, jak i w filmie "Życie na podsłuchu", pokazano, że w Niemczech Wschodnich lustracja odbyła się natychmiast po zjednoczeniu. Podobnie zrobili Czesi czy Węgrzy. Jednak w Polsce wielu rzeczy nie wiemy do dzisiaj i pewnie niektóre ciemne karty historii zostaną odsłonięte kiedyś w dalekiej przyszłości. Każdy chyba nawet średnio zorientowany w postkomunistycznej historii naszego kraju człowiek zrozumie, dlaczego tej lustracji w kraju nad Wisłą nie było...
Gundermann też miał wybór: albo będzie mógł wyjeżdzać, koncertować i publikować, albo w zgodzie ze swoim człowieczeństwem i poczuciem godności zrezygnuje ze swoich scenicznych marzeń. Niby jest bohaterem tragicznym, bo odmowa współpracy ze Stasi skutkuje tym, że pozostanie znany jedynie jako operator koparki w jakiejś łużyckiej kopalni węgla brunatnego pod Hoyerswerdą albo zrealizuje swoje sceniczne ambicje, zostając jednocześnie tajnym współpracownikiem. W moim odczuciu jednak osąd moralny tej postaci nie był trudny. Niemiecki bard zdradził dziesiątki a może setki ludzi, ktore byc może przez niego bardzo cierpiały, mogły cierpieć całe ich rodziny, ci ludzie mogli być więzieni jako wrogowie systemu. Został postawiony przed pewnym dylematem moralnym i wybrał zło. Pewnie nie usłyszelibyśmy o Gundermannie, który bądź co bądź był w Niemczech postacią niemal kultową, gdyby nie jego współpraca ze Stasi. Może pisałby do szuflady po swoich "szychtach" w kopalni i grywał dla znajomych. Ale wtedy pozostałby człowiekiem, przez którego inni nie cierpieli.
Donosicielstwo i dzisiaj się nie skończyło. Może nie przybiera tak zinstytucjonalizowanych form i nikt dziś nie jest IM (Inoffizieller Mitarbeiter- tajnym współpracownikiem), jednak wielu ludzi na nieuczciwości oraz "bliskiej współpracy z kierownictwem" buduje swoje kariery także w korporacjach. Niby dośc odległa historia, bo sprzed prawie pół wieku, jednak i ówcześnie nie tracąca na swojej aktualności.