Ja w tym filmie widzę nieudany proces indywiduacji Carla Gustava Junga (proces którego celem jest zjednoczenie przeciwieństw, osiągnięcie pełni psychicznej poprzez zrównanie racjonalności i irracjonalności, lewej półkuli i prawej, oświecenia).
Film opiera się o podstawowe archetypy i symbole, które uczestniczą w tym procesie:
- Woda jako nieświadomość/nieświadomość zbiorowa/ treści nieświadome psychiki, które źle zintegrowane ze świadomością mogą wywołać szaleństwo,
Kolejnym archetypem jest światło - oświecenie, kontakt z Bogiem, zjednoczenie przeciwieństw, osiągnięcie JAŹNI,
Syreny jako Animy (żeński pierwiastek w psychice mężczyzny) męskiej psychiki, która jest kluczem do osiągnięcia tego celu (Według Junga energia seksualna skierowaną do wewnątrz tworząc fantazję rozpoczyna ten proces).
Symbol Ptaka - wzniesienie, rozwój duchowy
Skała jako ego na morzu nieskończonej jaźni
Bohaterowie jako dwie natury irracjonalna (Wake) i racjonalna (Winslow), które stoją do siebie w opozycji, a tylko w stanach upojenia alkoholowego zbliżających się do siebie (alkohol zmniejsza wpływ świadomości).
Punktem zwrotnym w filmie jest zabicie ptaka czyli symbolu wzrastania do Boga, odcięcie drogi rozwoju, wtedy to treści nieświadome zaczynają zalewać (dosłownie i w przenośni) psychikę (kogo? nie wiadomo, bohaterowie to tylko metafora procesu).
Zaczyna się sztorm, nie ma już odwrotu, treści nieświadome nie mogą już zostać zintegrowane ze świadomością, irracjonalność i racjonalność są w coraz większej opozycji do siebie, a tylko jednocząc się mogą dać oświecenie (Wake trzyma klucze jako ta irracjonala część to on ma bezpośredni kontakt z "Bogiem"/Nieświadomością natomiast jako że racjonalność odrzuciła istnienie Boga, już nie może się zjednoczyć ze swoją częścią irracjonalną, zabija ją myśląc, że posiądzie klucze do oświecenia, nie wiedząc o tym że kluczem jest Wake.
Kiedy Winslow dotarł na szczyt latarni światło go zabija, nie osiągnął oświecenia (w realnym życiu prawdopodobnie ktoś utracił zmysły i zwariował, jego ego się rozszczepiło) Winslow odrzucił swoją drugą, irracjonalną naturę która jest kluczem do ukończenia procesu indywiduacji, zjednoczenia przeciwieństw, satori, oświecenia.
Według mnie film jest arcydziełem.