Film określany jako "horror filozoficzny". Punktem wyjścia są wątki z opowiadań Edgara Allana Poe (m.in. "Przedwczesny pogrzeb"), bohaterem zaś jest grany przez Jana Třískę Markiz, który jednoznacznie kojarzy się z postacią markiza de Sade. Przeplatająca się z animowanymi wstawkami akcja rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej Francji. W "Szalonych" zdarzają się jednak zamierzone anachronizmy. W zamyśle reżysera film ma stanowić przede wszystkim alegorię świata współczesnego, obnażać mechanizmy cywilizacyjnych manipulacji, poruszać temat wolności absolutnej...

Młodego Jeana Berlot nieustannie prześladują koszmary, w których ktoś zamyka go w wariatkowie. Wracając z pogrzebu matki otrzymuje od Markiza zaproszenie, by spędził noc w jego zamku. Tam Berlot będzie świadkiem dzikiej orgii i terapeutycznego pogrzebu. Markiz pomaga mu przezwyciężyć lęki i zabiera gościa do ośrodka, w którym pacjenci mają całkowitą swobodę ruchu, za to pracownicy przebywają za kratkami.

Filozoficzny horror mistrza Jana Švankmajera, łączący animację i akcję na żywo. Švankmajer denerwuje, szokuje, bawi i zmusza do myślenia - czy tego chcemy, czy nie. Scenariusz filmu jest luźno oparty na dwóch nowelkach Edgara Allana Poe, zaś Markiz to odwołanie do markiza de Sade.

Główny bohater historii Jean Barlot, jest męczony przez koszmary w których trafia do szpitala psychiatrycznego. Często w trakcie swych snów lunatykuje. W ten sposób spotyka tajemniczego szlachcica przedstawiającego się jako Markiz. Zaprasza on Jeana do swej posiadłości, gdzie arystokrata odprawia wyuzdane, bluźniercze rytuały, które szokują bohatera. Niebawem zostaje on wysłany przez swego nowego znajomego na kurację do domu dla obłąkanych. Po przybyciu Jeana na miejsce dochodzi do buntu pacjentów, któremu przewodzi przyjaciel Markiza, niejaki doktor Murllopp...