zgadzam się. wątek z drugim powrotem Jakubika i jego glową również zbędny - nic nie wnosi do fabuły. film mógł trwać 40 minut krócej i tylko na dobre by mu wyszło.

może po to ze tak było naprawdę? ze żydów było multum na tych terenach w tamtym czasie i byli "bohaterami" tamtych wydarzń?

A moim zdaniem to jest potrzebne, aby wskazać drogę do zezwierzęcenia nacjonalistów ukraińskich: zaczęło się od docinków przy stole i agitacji, potem napady na żołnierzy, dalej za Sowietów przechwycenie władzy lokalnej przez Ukraińców i Żydów, potem za Niemców powstanie policji ukraińskiej i mordowanie przez nią Żydów. Następną ofiarą stali się Polacy ...

Tylko, że reżyserowi to jakoś nie wyszło. Pozostało wrażenie zlepku scen, które zagubiły gdzieś związek między sobą. Obcokrajowiec kompletnie nic z tego by nie zrozumiał.

Zależy jaki obcokrajowiec. Zapewniam Cię, że Ukraińcy, Rosjanie i Białorusini będą znakomicie wiedzieć, kto jest kto w filmie.

Tylko oni. Nikt więcej. Francuz lub Szwed niczego nie zrozumie.

No i? dla Polaków ten film to swego rodzaju katharsis, a Ukraińcy jak się nie uderzą w pierś, nie przestaną czcić Bandery to sami się skażą na utratę ostatnich aktualnych jako-takich przyjaciół, którzy nie mają w pierwszej potrzebie tak jak Rosja, Niemcy i USA ich wy*#(ać bez wazeliny: free will is a bitch. Reszta odbiorców musiałaby obejrzeć jakieś filmy historyczne na ten temat, żeby móc cokolwiek zrozumieć dokładniej.

Film nie ma na celu zbawiania i doinformowania całego świata, ale wyjaśnienie skomplikowanego wątku obu zwaśnionym stronom - forma filmu fabularnego wyklucza czepialstwo "było inaczej" - bo tak było inaczej - tj. jeszcze okrutniej w filmie jest tło historyczne i bardzo dobrze pokazane są emocje, zmieniające się jak chorągiewka na wietrze reżimy i postawa społeczeństw w obliczu zagrożeń, dzięki temu filmowi ukraińskie "elyty" mają wbitego ćwieka, bo ich propaganda, oparta na kłamstwie i nienawiści musi zostać zrewidowana, my ich zbawiać nie będziemy, jak zrezygnują z ostatniej szansy, to niech się dalej kumplują z ruskimi szwabami i hamburgerami, daleko zajadą

To, że film nie będzie w ogóle zrozumiały dla zewnętrznych widzów to jego olbrzymia wada. Możesz nie znać dokładnie historii ale powinieneś zrozumieć kto jest kim i w jakim momencie sprawy się dzieją.

bo tak było naprawdę? na Wołyniu nie ginęli tylko Polacy ale też Żydzi, zabijani przez Niemców i kolaborujących z nimi Ukraińców.

Mylisz się niestety. Akurat na Wołyniu los Polaków i Żydów był spleciony choć Żydzi skończyli jeszcze gorzej niż Polacy. Na wiosnę 1943 roku z ukraińskiej policji zdezerterowało kilka tysięcy osób które potem zasiliły UPA. Ci dezerterzy wcześniej razem z Niemcami wymordowali prawie 200 tysięcy Żydów wołyńskich. Tak więc Polaków mordowali często Ukraińcy którzy byli już przed główną kulminacją rzezi wołyńskiej zbrodniarzami wojennymi. Dlaczego napisałem że Żydzi skończyli jeszcze gorzej niż Polacy ? Otóż UPA udało się wymordować około 1/5 Polaków wołyńskich natomiast Żydzi wołyńscy (Ponieważ na ich zagładzie zależało oczywiście Niemcom szczególnie, a Niemcy mieli w tej mierze znacznie większe możliwości techniczne od Ukraińców ) zostali wymordowani prawie w całości bo ocalały bardzo małe grupy wołyńskich Żydów. Nota bene nasi rodzimy tropiciele antysemitów (Którzy równocześnie rzecz dziwna wykazują często skrajny filobanderyzm ) zapominają jakoś o takim fakcie że chociaż Polacy wołyńscy nie zawsze byli w stosunku do Żydów w porządku (Bo zdarzały się np przypadki rabowania mienia Żydow wołyńskich przez tamtejszych Polaków ) w porównaniu do wołyńskich Ukraińców byli w stosunku do Żydów sto razy lepsi. Dla wołyńskiego Żyda znalezienie się na terenach kontrolowanych przez UPA prawie zawsze oznaczało śmierć, a polskie placówki samoobrony często przyjmowały Żydów. Obok Polaków jeszcze (Choć w obecnej dobie to zabrzmi jak herezja ale jest prawdą ) Żydów przyjmowała też często sowiecka partyzantka. Dla wołyńskiego Żyda właściwie jedyną szansą ocalenia życia było albo schronienie się w polskiej samoobronie albo zostanie sowieckim partyzantem. Od Ukraińców na ogół wołyński Żyd mógł się spodziewać tylko śmierci.

Dobrze, dobrze, powoli. Z twojego komentarza wynika, że los Polaków i Żydów był spleciony i że Ukraińcy mordowali Żydów nie gorzej niż Niemcy. Wypowiedź bardzo merytoryczna i nie śmiem się z nią nie zgadzać, ale nie nadal nie odpowiada na postawione przeze mnie pytanie: po co poruszać ten wątek w filmie?

Zacznijmy od tego, że śmierć Żydów z rąk Ukraińców w ogóle nie była tu ukazana, więc na pewno nie w tym był cel. W filmie oprawcami byli Niemcy, więc nijak ma się do tego fakt, że ludność żydowska z terenów Wołynia została prawie całkowicie zlikwidowana przez UPA.

Fakt, los Żydów i Polaków był spleciony, ale jakie ma to znaczenie w obrazie, którego główna oś fabuły opiera się na rzezi POLAKÓW? W jakim celu, nawet jeśli Polacy czy Ukraińcy ukrywali w tym czasie Żydów (w swojej wypowiedzi z jakiegoś powodu chyba sugerujesz, że temu zaprzeczam?) pokazywać tego typu sceny w filmie, który traktuje zupełnie o czym innym? Przedstawienie pewnych historycznych faktów, które w ogóle nie wpływają na konkretną akcję nie ma dla mnie logicznego uzasadnienia. Wiele innych wydarzeń miało miejsce w tym czasie - nie znaczy to, że każde z nich powinno być opisane. Według mnie film był za długi. Nadal podtrzymuję opinię, że wątek był zupełnie zbędny. Wyprowadź mnie z błędu, jeśli uważasz inaczej.

Nie bardzo o czymś innym. Polaków mordowali często zbiegowie z ukraińskiej policji . Poza tym jeśli dochodziło do rzezi Polaków, to ofiarami padali też praktycznie bez wyjątku Żydzi którzy się u Polaków ukrywali czasem jako Żydzi a czasami jako ludzie którzy przebywali u Polaków. Tego nie da się rozdzielić. I ludność żydowska Wołynia nie została prawie całkowicie zlikwidowana przez UPA.

Co do ostatniego zdania. " (...) natomiast Żydzi wołyńscy zostali wymordowani prawie w całości bo ocalały bardzo małe grupy wołyńskich Żydów." - Twoje słowa.
I nadal piszesz o czymś, co jest faktem, ale w filmie nie zostało pokazane, więc nie wiem jakie jest clou twojej wypowiedzi.

Nie rozumiem po prostu dlaczego w filmie los Żydów nie miałby zostać wspomniany skoro wiązał się nierozerwalnie z losem wołyńskich Polaków czy było to pokazane w filmie czy nie ? Wołyń był wszak wielokulturowy i Żydzi oraz ich życie i ostateczna zagłada też mają swoje miejsce w historii tamtej ziemi.

Może i masz rację. Jednak uważam, że udział Ukraińców w tej zagładzie powinien być wyraźniej zaznaczony jeśli już ten wątek został poruszony.

Po prostu Żydzi żyli na Wołyniu w dużej liczbie (Tuż przed wojną żyło w Województwie Wołyńskim 208 tysięcy Żydów ) i nie da się pominąć losu tamtejszych Żydów opowiadając o wojennym Wołyniu nie tylko dlatego że rzezi Polaków dokonywali często byli członkowie ukraińskiej policji co wcześniej mordowali Żydów w niemieckiej służbie ale również dlatego że są dowody na to los Żydów był inspiracją UPA w postępowaniu z Polakami. Ukraińcy przekonali się bowiem że można dokonać ludobójstwa i nie spotkać się przy tym z żadnymi represjami.

Raewald i Mrs_Caterpillar dokładnie określili przyczyny pojawienia się Żydów w fabule.
Zobacz, że Smarzowski próbuje w tym filmie pokazać Rzeź Wołyńską jako pewien proces historyczny.
Mówi tak: Rzeź Wołyńska to nie jednorazowy atak szaleńców, ale skutek pewnych procesów, wydarzeń i ideologi, które ostatecznie dały taki skutek.
Obecność Żydów to po pierwsze osadzenie fabuły w jakimś konkretnym świecie - Kresach, gdzie jak wszyscy wiemy Polacy, Żydzi, Ukraińcy, Czesi, Niemcy itd. żyli razem od wieków. Po drugie pokazanie jednej z przyczyn rzezi - wcześniej już uciekinierzy z Policji Pomocniczej - trzon rezunów UPA zasmakowali mordów, właśnie na Żydach - za co nie ponieśli żadnej kary, a nawet więcej mogli bez przeszkód grabić i szabrować majątki pożydowskie. Po trzecie nakreśla rys mentalny tamtejszej ludności - biedny Hawryluk, który przetrzymywał Żydów, nie z odruchu serca, ale w celu zrobienia na tym interesu, zarobku. Zresztą w 1943 roku, większość Żydów na tych terenach została już zgładzona.
Zobacz też, że wątek żydowski nie pojawia się tylko w scenach ratowania Żydów czy to przez Zosię, czy też Hawyrluka, np.
scena kiedy, pan młody idzie do karczmy kupić wódkę na wesele. IMO Smarzowski dobrze stara się wpisać tę ogromną zbrodnię w pewien kontekst historyczny.
I jeszcze jedno, miłe jest to, że można prowadzić merytoryczną dyskusję, bez obrzucania się inwektywami i wszechobecnego hejtu.
Pozdrawiam.

Dzięki za odpowiedź. Co do wielokulturowości Wołynia i innych scen z udziałem Żydów, uzupełniłam moją odpowiedź niżej. Również pozdrawiam.

Ale nie głownie przez UPA. UPA co najwyżej dobijała resztki Żydów. Pisałem o wkładzie ludzi a nie głównym wkładzie organizacji. To nie to samo.

Na filmie jest scena, kiedy policja ukraińska na polecenie Niemców morduje Żydów. Nota bene policjanci ukraińscy zamordowali pod kierownictwem Niemców w 1941/42r. około 800.000 Żydów ukraińskich. Ogółem na zajętych terytoriach sowieckich zamordowano 1,5 mln Żydów. I to nie było mordowanie w komorach gazowych, tylko bezpośrednie zabijanie przez oprawców kobiet, dzieci, starców. Jakim zwyrodnialcem trzeba być, aby zabijać małe dzieci? Potem ci sami policjanci ukraińscy stali się trzonem nowoutworzonej UPA. Jak już pisano wyżej, wiosną 1943r. ok. 5000 policjantów ukraińskich na wezwanie OUN zbiegło na Wołyniu w lasy i zaczęło szykować się do wymordowania Polaków.
Sceny z Żydami mają więc znaczenie fundamentalne dla pokazania, jak przebiegała droga Ukraińców od krzywych spojrzeń przy stole do okrutnego ludobójstwa i ukazania zagłady wielokulturowego Wołynia.

Po to, żeby pokazać zróżnicowanie nacji, mozaikę narodowościową na Kresach (to w początkowych scenach, tych "sielankowych") i po to, żeby pokazać, jak nakręca się spirala nienawiści i pochodzenie staje się wyrokiem śmierci, także jako złowróżbna zapowiedź tego, co stanie się z Polakami. Ważnym wątkiem w tym filmie są przecież podziały narodowościowe (rzecz umowna przecież, jeśli sięgnąć do początków) zderzone z uniwersalnym faktem bycia człowiekiem (w sensie - że wpływają na ludzkie zachowanie tak mocno, że zapomina się o człowieczeństwie).

Mordowanie Żydów pokazało Ukraińcom, że można bezkarnie eksterminować cały naród, stało się niejako preludium do tego, co stało się później.

Jak to po co?
Żeby obraz był pełniejszy. W tym tkwi siła filmu, w szczegółach.

Co rozumiesz przez określenie "pełniejszy"?

A co w tym określeniu jest niezrozumiałe?
Pełniejszy znaczy pełniejszy (dokładniejszy, bardziej szczegółowy)

Przecież Polska miała największy odsetek mniejszości Żydowskiej na świecie :O
I tu właśnie chodzi o to, m.in., że polskie władze traktowały lepiej Żydów niż Ukraińców, pomimo, że pomimo częstych i ciągłych zdrad Żydów wobec Polski (pierwszy i jedyny polski obóz koncentracyjny w Jabłonnie, Żagiew, dekrety carycy Katarzyny pozwalające na przejmowanie zdradzieckim Żydom polskich ziem), polskie społeczeństwo wiedziało, że oni są zdrajcami i ich nie szanowało. Niemniej jak przyszło co do czego, to bronili te żmije jak własne dzieci

W okresie międzywojennym Żydzi byli bardzo lojalni wobec państwa polskiego. Oczywiście, nie wyklucza to w poszczególnych przypadkach odmiennej postawy. Niemniej jednak, jak na 3,5 mln mniejszość tak różniącą się kulturowo, w dobie agresywnych nacjonalizmów i kryzysu gospodarczego, zatargów było zadziwiająco mało.

O tym wiem akurat bardzo dobrze. W moim rodzinnym mieście odsetek ludności żydowskiej wynosił przed wojną około 52%. W tym samym mieście do dziś jedną z niewielu pamiątek po tamtych ludziach jest były obóz koncentracyjny... Tak że temat mi bliski. Widzę, że dużo osób tutaj w ogóle nie zrozumiało mojego pytania. Może powinnam to inaczej sformułować.

Gdyby jeszcze ktoś miał ochotę odpowiedzieć na ten wątek, chcę uzupełnić moją wypowiedź, bo niektórzy nie do końca zrozumieli o co mi chodzi. Nie miałam na myśli tego, że samo pokazanie Żydów (w scenach sielankowych) było niepotrzebne. Wręcz przeciwnie, bardzo mi się te sceny podobały, szczególnie że odbiegają od przyjętego w filmach wojennych kanonu relacji polsko-żydowskich. Dobrze, że Smarzowski pokazał wielokulturowość kresów nie ukrywając, że Żydzi, chodź żyli z Polakami w zgodzie, zawsze byli w jakiś sposób obcy (np. zakaz wstępu na wóz "Żydkom").

Dla mnie wątkiem, który nic nie wnosił do fabuły był ten z ukrywaniem ich w stodołach. Nie miało to według mnie ani wpływu na głównych bohaterów ani na cały zarys historyczny. Dla mnie było to po prostu mdłe i dodane na siłę. Podobne odczucia mam w stosunku do sceny z rozstrzelaniem. Według komentujących tu osób wiele osób twierdzi, że osobami strzelającymi były oddziały UPA? Ja widziałam tam Niemców. Mogę się oczywiście mylić z tego względu, że film był naprawdę wielowątkowy i bardzo emocjonalny - niektóre rzeczy po prostu mi się zamazały. Niech ktoś mnie poprawi, ale jestem niemal pewna, że tej egzekucji dokonali Niemcy.

Zapraszam do dyskusji, jeśli ktoś ma inne zdanie.

Z reguły egzekucji Żydów dokonywali policjanci ukraińscy pod nadzorem Niemców. Tam było we wszystkich akcjach einsatzgruppen na Ukrainie. To nie byli jeszcze upowcy, bo UPA w tym czasie jeszcze nie było. Zostało powołane przez OUN w październiku 1942r., już po wymordowaniu Żydów. Ci sami policjanci jednak kilka miesięcy później na wezwanie OUN masowo zdezerterowali na Wołyniu (podaje się liczbę 5 tys.) i stali się tym samym trzonem UPA. Ogółem , policjantów ukraińskich było ok. 15.000. Byli to z reguły zwolennicy OUN i potem gromadnie zasili UPA, albo pomocnicze formacje niemieckie. Statystycznie, każdy policjant ukraiński miał wiosną 1943r. na sumieniu śmierć kilkudziesięciu Żydów: w tym kobiet, dzieci, starców i to zabijanych nie bezosobowo, w komorach gazowych, ale trzeba było do każdej ofiary wycelować, trafić, a potem ewentualnie dobić. Po takich doświadczeniach, wymordowanie ludności polskiej w Galicji i na Wołyniu nie było czymś niewyobrażalnym dla OUN/UPA. Jedyne co dziwi to stopień okrucieństwa: w wypadku ludności żydowskiej chodziło o samą eliminację, a w wypadku Polaków dochodziło jeszcze męczenie ofiar.

W czarnych mundurach byli Ukraińcy. W jednej scenie hitlerowiec tłumaczy Ukraińcowi żeby trzymał pistolet metr od głowy bo inaczej krew zachlapie mu ubranie.

Jako przeciętny widz który coś tam wie z historii, trochę z opowiadań i cholernie nudzi się i irytuje gdy co drugi polski filmy dotyczy wojny, i często podchodzi ze szczególną czułością wobec żydów, tak kompletnie nie rozumiem czemu było to złe w Wołyniu. Dla mnie i pewnie większości widzów temat Wołynia jest niemal obcy, wiemy że było, nie wiemy jak i kiedy, te sceny pomagają wyartykułować czas akcji. Obraz bez żydów, uznałbym go za niepełny, z nagiętą rzeczywistością.