Tekst dedykuję wszystkim tym, którzy uważają obraz „Zło” za „nieporozumienie roku, beznadziejny, bezsensowny” itp.

„Zło” to zdecydowanie najlepszy film, który obejrzałam w ciągu ostatnich miesięcy, a obejrzałam ich całkiem sporo. Przez 3/4 filmu doskwierał mi w brzuchu nieprzyjemny uścisk. Podświadomie czułam, że akcja potoczy się jeszcze gorzej, że główny bohater będzie miał ciężej. Ostatnio takie odczucia towarzyszyły mi oglądając „Funny Games” Michael Haneke. I właśnie takich wrażeń oczekuję od filmów. A „Zło” mnie storpedowało.

Film jest wielopłaszczyznowy i ukazuje tytułowe zło w różnych postaciach. Bity przez ojca (i ojczyma) Erik przenosi „wartości wychowawcze” z domu do swojego życia w szkole i na ulicy. Jego matka, katowana psychicznie i fizycznie przez kolejnych partnerów, nie potrafiąc się uwolnić z fatalnego kręgu, akceptuje stan rzeczy i staje się niemą ofiarą. Jest też tzw. fala w szkole, która jest zwyczajem, a zarazem przywilejem starszych roczników. Znęcanie się fizyczne nad pierwszakami jest niczym w porównaniu z psychicznymi katorgami, które przechodzą uczniowie, ku zadowoleniu i powszechnej akceptacji nauczycieli. Mamy do czynienia ze złem obojętności na los drugiej osoby, nawet kolegi ze szkolnej ławki. A przede wszystkim mamy tutaj walkę jednostki ze złym systemem, która jest w stanie poświęcić się dla obrony własnego honoru i godności. Inaczej ujmując – wałka osoby, która daje się lać po mordzie, żeby pokazać, że jest nie do złamania. A jednostką tą jest ktoś, kto (paradoks!) operował przemocą na co dzień. Pierwotnie „zły” Erik staje przed złem jeszcze gorszym, w jeszcze bardziej zaawansowanej postaci. Stawia czoło czemuś, w czym sam brał wcześniej udział. Jest zmuszony do przewartościowania swojego życia i wybrania między spełnieniem obietnicy danej matce, a bycie poniżanym. Także podczas ostatecznej rozgrywki z oprawcami ma do wyboru dwie drogi do zwycięstwa. Pierwsza to droga przemocy - wiele widzów liczyło na to, że Otto zginie w lesie z jego rąk. Wydawało się to uzasadnione, nieprawdaż? Wreszcie zapłaciłby za swoje czyny. Druga droga przyniosła Erikowi korzyści w postaci ukończenia szkoły, ale nie pozwoliła ukarać zbrodniarzy. Która była lepsza? Widz zostaje pozostawiony samemu sobie z oceną, ze swoją moralnością. Cały film „Zło” stawia widza w niewygodnej sytuacji zadania sobie pytania: co ja bym zrobił/zrobiła na miejscu Erika? Czy miałbym/miałabym na tyle odwagi, żeby wypowiedzieć otwartą wojnę silniejszym, w imię ideałów i własnego poczucia godności? Czy nie lepiej byłoby zastosować się do rad Pierra i siedzieć cicho, nie wychylając się? Ilu z nas nadstawiałoby drugi policzek, bo obiecało coś? Ilu z nas zna jeszcze znaczenie słowa „honor”? Scena, w której Erik dzwoni do matki, żeby nie iść się w tym czasie bić, jest dla mnie jedną z najbardziej zapadających w pamięć.

Podsumowując, film ten daje nietypowe emocje widzowi. Są one niemiłe, wiercą dziurę w brzuchu i umyśle. I w tym tkwi piękno tego filmu. Nominacja do Oscara to za mało.