Część Pierwsza
Przyszły Karol Wielki jest młodym hulaką żądnym rozrywki. W trosce o los kraju, jego umierający ojciec Pepin wypowiada życzenie, by Karol - choć najstarszy - nie został królem; koronę dostaje syn młodszy - Karloman. Ponadto, testament Pepina rozdziela ziemie na dwa państwa, z których jedno ma należeć do Karola a drugie – do Karlomana. Karol ma panować nad zachodnią, nadatlantycką częścią Królestwa Franków, zaś Karloman – nad jego częścią środkową i wschodnią. Na domiar złego, książę Akwitanii nie omieszka wykorzystać okazji i wypowiada słabemu (jak mu się zdaje) Karolowi posłuszeństwo. Jest pewien, iż armia Karola nigdy nie zdobędzie jego twierdz chronionych przez wezbrane wody Garonny. Wszelako Karol z druhami przepływa rzekę, zdobywa zamek i zabija buntownika oraz jego syna. Akwitania zostaje zmuszona do uległości. Od samego początku świadkiem i kronikarzem rządów Karola jest mnich Einhard, który z czasem stanie się jego przyjacielem a nawet doradcą.
Obowiązkiem Karola, odziedziczonym po przysiędze złożonej niegdyś przez jego przodka, jest obrona papiestwa. Utrudnieniem w wypełnieniu tej powinności jest fakt, że od ziem papieskich oddzielają go ziemie jego brata oraz państwo Longobardów. Brat jest przeciwny przemarszowi wojsk brata ku Italii oraz nie chce samemu wysyłać własnych wojsk. Król Longobardów Dezyderiusz jest otwartym wrogiem Państwa Kościelnego i nieraz już atakował przygraniczne miasta papieskie. Zobowiązany do pomocy jest książę Bawarii Tassilo, lecz i on nie kwapi się wyruszać na wojnę wspólnie z Karolem. Za radą matki, Berty, w posłuchu wobec racji stanu, Karol oddala więc Himiltrudę - dziewczynę z ludu, z którą dotąd żył i miał syna Pepina (garbatego) a żeni się z szesnastoletnią córką władcy Longobardów Dezyderiusza - Ermengardą. Berta wierzy bowiem, że w ten sposób Karol zjedna sobie Longobardów i skłoni ich do zaprzestania ataków na posiadłości papieskie. Karol zapewniłby papiestwu pokój bez wszczynania wojny. Dezyderiusz wszelako postanowił i tak zaatakować państwo kościelne.
W samym Rzymie trwają pałacowe intrygi: nie wszystkim jest w smak, że barbarzyńca pozostał obrońcą papieskiego tronu. Niektórzy optują za szukaniem wsparcia w odległym Bizancjum: u małżonki cesarza - Ireny. Czołowym przedstawicielem opcji bizantyjskiej jest Paschalis. Sam papież jednak zaczyna ufać Karolowi oraz rozumieć, że w Karolu papiestwo znajdzie swego nie tyle najlepszego, co jedynego obrońcę. Wysyła do Karola dwóch emisariuszy: tłustego kardynała Vitale – z oficjalną misją przekazania opinii, iż małżeństwo z córką największego wroga papiestwa nie zyskało aprobaty samego papieża, oraz szarego, nic nieznaczącego mnicha - z misją tajną: przypomnienia Karolowi o dawnej przysiędze ojca. Karol musi więc odtrącić Ermengardę i ruszyć papieżowi z pomocą.

Część Druga
Karol oddala swą młodą longobardzką żonę. Przemarsz przez ziemie brata Karlomana staje się łatwiejszy po tym, jak ów brat umiera, zresztą w niejasnych okolicznościach, w czasie uczty. Karol podejrzewa o otrucie jednego ze swoich towarzyszy - Ganelona, który przebywał wtedy na dworze Karlomana. Nic nie zostaje udowodnione, lecz Karol znacząco pomija Ganelona przy rozdzielaniu honorów pomiędzy swych druhów. Tak czy owak, śmierć brata toruje Karolowi drogę do zjednoczenia podzielonego królestwa.
Wkrótce wojska Karola oblegają longobardzką Pawię. Oddziały Karola zaczyna wtedy dziesiątkować panosząca się zaraza, stąd zamknięty w Pawii longobardzki władca jest pewien, iż może się skutecznie bronić bez końca. Jeden z najbliższych przyjaciół Karola dostrzega w tym nawet znak, iż Bóg nie jest po stronie jego dotychczasowego władcy, zatem ucieka i przystaje do obrońców grodu. Karol, w towarzystwie jednego tylko przyjaciela, przedziera się przez pozycje Longobardów do Rzymu. Wraz z papieżem, na kolanach podążają po schodach z procesją błagalną w intencji ocalenia wojsk Karola. Gdy po trzech miesiącach Karol wraca do swych taborów, okazuje się, iż zaraza nie zbiera już nowych ofiar; przeciwnie, teraz osłabia ona szeregi obrońców. Karol wdziera się w mury Pawii i pozbawia swego do niedawna teścia korony, acz nie pozbawia go życia. Karol ma jednak wciąż żal do matki, Berty, iż na skutek słuchania jej rad stracił już dwie kochane kobiety. Trzecią żonę postanawia sobie znaleźć sam. Tymczasem w Bizancjum świeżo owdowiała Irena, która jeszcze za życia jej męża sprawowała faktyczną władzę nad cesarstwem wschodnim doradza swym rzymskim zausznikom, aby – gwoli osłabienia rosnącej potęgi Karola – skierowali go z misją do Hiszpanii. Wojska Karola istotnie wkraczają do Hiszpanii, rzekomo zaproszone tam przez chrześcijańskich mieszkańców Saragossy. Przy przekraczaniu Pirenejów wódz plemienia Basków Ortez ostrzega Karola przed dalszym posuwaniem się, lecz Karol zapewnia go, iż przychodzi w pokoju oraz z darami, zatem Baskowie nie atakują.

Część Trzecia
Wieczorem do hiszpańskiego obozowiska Karola dociera makabryczna przesyłka z Saragossy: worek z głowami "psów niewiernych". Wbrew temu, co twierdzili rzymscy intryganci popychający Karola do wyprawy, Saragossa jest całkowicie pod władzą Maurów, którzy nie życzą sobie panowania Franków. Zapalczywi druhowie Karola, z wyjątkiem Ganelona, gotowi są natychmiast roznieść Saragossę, lecz rozważny Karol wydaje rozkaz odwrotu. Rankiem jednak okazuje się, iż najbardziej żądny zemsty towarzysz Karola, Roland wyjechał był ze swą drużyną. Roland pali najbliższe miasto – stolicę Basków Pampelunę a w pożarze ginie też rodzina wodza Basków. Karol jest wściekły na Rolanda i za karę nakazuje mu pełnić tylną straż za wycofującymi się oddziałami frankijskimi. Baskowie, by się pomścić za Pampelunę, zaczajają się w górach właśnie na tylną straż Karola. Pojmany przez nich Ganelon uratuje życie za cenę zdradzenia, iż to Roland jest sprawcą spalenia Pampeluny. Po uwolnieniu przez Basków, ze wstydu nie wróci do swego króla, lecz będzie się błąkał po Europie. Przez dłuższy czas zatrzyma się na dworze księcia Bawarii Tassina, nominalnie lennika Karola, lecz trzymającego się z dala od wszystkich jego kampanii, wręcz skrycie knującego intrygi przeciwko Karolowi… Roland i towarzysze bronią się walecznie w wąwozie, lecz ulegają przewadze. Roland do ostatniej chwili zwleka z zadęciem w róg, co powiadomiłoby samego władcę, lecz zarazem wystawiłoby nadciągającą odsiecz na niebezpieczeństwo. W przedśmiertnym geście Roland roztrzaskuje swój słynny miecz Durendal o skałę. Gdy Karol w końcu przybywa na miejsce potyczki by uwiadomić Rolanda, że mu wybacza jego winy – Basków już tam nie znajduje, jest już po wszystkim. Pozostaje tylko zabrać ciała poległych by je pogrzebać w ziemi Franków.
Na dwór Karola przybywa mądry mnich z Anglii – Alkuin z Yorku. Za jego radą Karol, choć sam nieumiejący czytać, zakłada liczne szkoły klasztorne kształcące młodzież w czytaniu, pisaniu, łacinie i innych przedmiotach.
Cesarzowa Bizancjum Irena chce omotać wokół siebie rosnącego w siłę władcę Zachodu. Wysyła Karolowi pierścień wraz z propozycją małżeństwa. Liczy na swój zniewalający mężczyzn urok. Kościół z pewnością uwolni Karola od obowiązującej, trzeciej w jego życiu przysięgi małżeńskiej wobec Hildegardy, podobnie jak uwolnił od dwóch poprzednich. Skromna Hildegarda zresztą gotowa jest usunąć się w cień, jeśli racje wielkiej polityki będą za tym przemawiały. Lecz Karol odrzuca zaloty Ireny. Irena postanawia zatem nie zdawać sukcesji swemu małemu synowi, lecz przybrać męskie imię i ogłosić się cesarzem.
Kolejnym zmartwieniem Karola jest sąsiedztwo pogańskich Sasów, najeżdżających pograniczne grody i klasztory, mordujących i torturując mnichów. Książę sąsiadującej z Sasami Bawarii uchyla się przed aktywnym wspieraniem swego suwerena w wyprawie przeciw Sasom. Mimo to Karol nie porzuca myśli o pokojowym przekonaniu Sasów do chrześcijaństwa.
Tymczasem papież Hadrian, w obecności Karola, koronuje dwóch jego synów: Pepina (lecz nie pierworodnego garbatego) – na króla Italii, oraz Ludwika – na króla Akwitanii.
Do współudziału w przygotowywanej wyprawie na Sasów wezwany zostaje władca Bawarii Tassilo, który właśnie przybywa na wezwanie Karola i ponawia wobec niego przysięgę wierności. Ów lennik Karola od dawna wymigiwał się od pełnienia swych lennych powinności. Karol, choć pamięta brak uległości Tassilona w przeszłości, pozwala Bawarczykowi zatrzymać berło.
Sasi nie ustają w atakach. Karol przybywa do spalonej przez nich Fuldy. Podróżująca wraz z Karolem żona Hildegarda wydaje na świat kolejne dziecko, po czym umiera.

Część Czwarta
Karol wkracza na terytoria pogańskich Sasów, niszczy święte drzewa - symbole pogańskich bogów, masowo chrzci ludność pod przymusem. W przypływie żądzy zemsty – każe zabijać, choć marzył o pokojowym podboju. Ochrzczona część szlachty saksońskiej ostrzega Karola przed dalszym postępowaniem drogą gwałtu. Pewnego dnia, niespodziewanie Karol staje na wprost wodza Sasów Widukinda, sam na sam. Jednak nie dochodzi do przelewu krwi – Widukind, z trudem i nie bez oporów, daje się przekonać do nowej wiary. Odtąd będzie wiernym lennikiem chrześcijańskiego króla.
Po zakończeniu saksońskiej kampanii król wjeżdża do Bawarii, której książę Tassino od dawna nie postępował jak na lojalnego wasala przystało i skrycie walczył o niepodległość dla swej Bawarii. Nieudzielanie Karolowi wsparcia w Saksonii jedynie przelało czarę goryczy. Karol obala rządy Tassina.
Król chce się zapisać także jako wielki budowniczy i przystępuje do prac nad kanałem łączącym dorzecza wielkich rzek: Dunaju i Renu. Lecz tym razem przegrywa z kapryśną naturą.
Na zamku Karola, pod jego nieobecność, rządy sprawuje jego młoda, czwarta już żona, Luitgarda. Zwraca ona uwagę na ośmieszanego i upokarzanego, garbatego chłopaka pomiędzy kuchennymi; jest to Pepin - pierworodny, nieślubny syn Karola i jego pierwszej kobiety – chłopki. Zaledwie Luitgarda odziała Pepina w przyzwoitsze szaty, gdy zamek zostaje opanowany przez buntowników dążących do obalenia Karola. Na czele rebelii stoi od lat niewidziany przez Karola jego dawny towarzysz – Ganelon, zaś Pepin jest dla rebeliantów wymarzonym królem marionetkowym.
Jednak ostrzeżony przez Alcuina Karol wraca i uśmierza bunt.

Część Piąta (ostatnia)
Ganelon dostaje szansę na przedstawienie swojej wersji wydarzeń. Przyznaje, że to on otruł przed laty brata Karola – Karlomana, lecz zrobił to gwoli ponownego zjednoczenia królestwa. On też zdradził Baskom, iż podpalaczem Pampeluny jest Ronald, lecz gdyby tak nie uczynił, to Baskowie zamordowaliby wszystkich Franków, z królem włącznie. Karol nie nakazuje egzekucji jedynego żyjącego dawnego towarzysza, lecz skazuje go na banicję.
Tymczasem państwo Karola rośnie w siłę i znaczenie. Rozciąga się już od północnej Hiszpanii do dalekich krańców Germanii, od Atlantyku po północno-wschodnią Italię. Postępując za radami mądrego Alkuina, Karol opiera się nie tylko o siłę militarną, lecz również o chrześcijaństwo, rzymskie prawo i sprawną administrację.
Wieści o sukcesach państwa Franków docierają do starego już papieża Hadriana, który wyraża życzenie, aby Karol osobiście odwiedził go w Rzymie. Zaniepokojeni tym intryganci z papieskiego dworu, na czele z Paschalisem postanawiają napisać do Bizancjum, by cesarzowa przysłała swe okręty. Obecność sił wschodniego cesarstwa opodal Rzymu będzie stanowiła przeciwwagę dla wojsk frankońskich, gdy te nadejdą wraz z Karolem. Jednak Karol zwleka z wybraniem się do Rzymu.
W jakiś czas później do zamku Karola docierają dwaj dziwni mnisi, z których jeden, na wozie, leży zmasakrowany i nieprzytomny. Drugi mnich, przytomny i nie ranny przywozi Karolowi złe nowiny. Papież Hadrian zmarł, podobno z przyczyn naturalnych. Wybrano nowego papieża Leona i oto właśnie ów papież leży ledwo żywy na wozie. Karol przygląda się uważniej i w osobie nowego papieża rozpoznaje tego samego skromnego mnicha, który dawno temu w imieniu Hadriana w tajemnicy przywiózł mu przypomnienie o przysiędze wierności króla Franków wobec papiestwa. Karol nakazuje kurować Leona. Ten po jakimś czasie przychodzi do lepszego zdrowia i opowiada co się stało. Wybrano właśnie jego na papieża, albowiem był bardzo niskiego urodzenia więc wszyscy wielcy mieli pewność, że łatwo stanie się marionetką w ich rękach. Kiedy jednak Leon oświadczył, że będzie dalej kroczył drogą Hadriana, zaczęły się wobec niego mnożyć najbardziej absurdalne oskarżenia: o zabójstwa, sprzedaż urzędów kościelnych i odpustów, nawet o sodomię. Pewnego razu, podczas procesji napadła go zgraja nieznanych sprawców, którzy chcieli go pobić na śmierć. Na szczęście, drugi mnich zdołał wywieść ciężko pobitego poza Rzym.
Karol żegna się z Luitgardą. Wraz z wyleczonym papieżem Leonem, na czele armii wyruszają do Italii. Wojska wkrótce otaczają miasto. W samym Rzymie nastroje antypapieskie są bardzo silne. Wielu domaga się, by Leon stanął przed sądem i odpowiedział za swe "zbrodnie". Karol uważa taki sąd za okazję, by dowieść płatnym świadkom oskarżenia, iż są kłamcami. Z drugiej strony Leon, który schronił się w jednym z podrzymskich klasztorów, odmawia stawienia się przed sądem powtarzając, iż on, jako papież, ziemskiej i ludzkiej sprawiedliwości nie podlega. Einhard przeszukuje więc księgi prawa rzymskiego aby znaleźć formułę sądzenia akceptowalną dla wszystkich. Wreszcie znajduje stosowny precedens: sąd się odbędzie, lecz nie będzie oskarżycieli ani obrońców, żadni świadkowie nie zostaną wysłuchani; papież ma bowiem moc oczyszczenia się z zarzutów samą tylko własna przysięgą niewinności: jest to precedens purgatio per sacramenta wykorzystywany parokrotnie w przeszłości. Dodatkowo, Karol nakłania swego niezwykle uczciwego przyjaciela do jednej jedynej nieuczciwości w dobrej sprawie: Einhard ma sfałszować pismo Paschalisa i posłać list proszący bizantyjską flotę o odpłynięcie.
Oto nadchodzi dzień sądu. W obecności Karola i kościelnych wielmożów wkracza też papież Leon, witany obelgami i złorzeczeniami. Przez dłuższy czas papież nie reaguje na zaczepki słowne i milczy z godnością, czym wzbudza jeszcze większą podejrzliwość obecnych. Kiedy jednak nadchodzi po temu czas, Pontifex Maximus donośnym głosem przysięga na Biblię iż jest niewinny. Tym samym oczyszcza się z wszelkich podejrzeń. Za to pojmani zostają natychmiast ci, którzy papieża oskarżali.
Wkrótce papież Leon koronuje Karola na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego.