Nawet młodzież przy stole potwierdza, że narodowość niemiecka poniekąd łączy się z organizacjami nazistowskimi. Na krytykę tychże, słyszymy czarno-białe odpowiedzi. Ważni świadkowie w podeszłym wieku odczuwają silną potrzebę odtwarzania tamtej rzeczywistości przez firanki, by nie zwariować. ,,Niepotrzebne'' humorystyczne wtrątki dla złagodzenia potwornego tła- np. wspominanie o skorzystaniu z ,,usług dentystycznych'' w obozie- zostawiły mi poczucie braku odpowiedniej powagi i ogłady.
Dalsze wnioski dla dzisiejszych Europejczyków przychodzą w dalszej części dokumentu: Europejskie pomysły polityczne podpierają się ściśle o tamte fundamenty.
Jeżeli Niemcy by naprawdę chciały odpokutować, odsunęłyby się od przywództwa z komunikatem: Rządziliśmy już i skończyło się to dla naszej cywilizacji fatalnie.
Zbiorowa odpowiedzialność stanęła w mojej ocenie na prawnym zakazaniu propagowania nazizmu, a globalnych przemian duchowych w tym temacie brak. Naoczni świadkowie walczą z syndromem, który przez te wszystkie lata blokował to, co można było powiedzieć i zrobić. Co będzie z młodym pokoleniem? Wsadzanie do gazu pewnie już ,,niemodne", ale metod na ucisk innych krajów jest wiele. Przecież nie ma tygodnia, żebyśmy nie widzieli tego przykładów prosto z Brukseli. Ciekawy materiał do badań pod kątem psychologicznym. Czasu coraz mniej.