"O ile w "Loli" reżyser otwarcie odwoływał się kina i ducha czasów Republiki Weimarskiej, o tyle w "Veronice Voss" tropy prowadzą do stylistyki noir." - oj, oj, odwołuje się, odwołuje, ale do innego jego fragmentu. W filmie są liczne odwołania do "Gabinetu doktora Caligariego", postać aktorki ma w sobie somnambulika, która działa jakby podana hipnozie, do tego scenografia, to jak jest fotografowana ma w siebie dużo tej sztuczności, jakby wszystko było namalowane.

Zgoda, jest tutaj również wiele wyniesione z niemieckiego ekspresjonizmu, sam wątek kryminalny dotyczący upadłej gwiazdy X muzy bardziej mi jednak pasuje do konwencji kina noir. Można by więc rzec, że Fassbinder zapożyczył trochę stąd i stąd, co nie dziwi, jako że obie stylistyki są ze sobą powiązane ciągiem przyczynowo-skutkowym.

Główną inspiracje z kina noir wskazałeś trafnie, ale w tamtym kinie brakowało ciężaru, bo dotyczyło jedynie pożądania, sławy, pieniędzy, a tu mamy też ciężar destrukcyjnego ustroju. Fassbinder idzie za myślą Kracauera, który widział w kinowym ekspresjonizmie zapowiedź nazizmu i rządów Hitlera. U niego nie ma już zapowiedzi, jest już po i pozostaje trauma, z której nie można się wyzwolić. Tu także mamy widmo nazizmu.

Lektura Kracauera jest w istocie frapująca, niemniej... jedno nie wyklucza drugiego. Stylistyka noir czerpała wszak garściami z wizualnego dorobku ekspresjonizmu. To, że Fassbinder wziął na warsztat taki właśnie temat, samo przez się narzuca próby rozliczenia się z nazizmem, na tym tle rozrysowany został jednak dramat jednostkowy, który jest zgoła uniwersalny. Oczywiście można by się pobawić w doszukiwanie się głębszych nawiązań typu: lekarz trzymający pacjenta w ryzach przy użyciu pogłębiającego się uzależnienia (Hitler), moralna degrengolada idąca w parze z poszukiwaniem ucieczki w otumanieniu substancjami psychoaktywnymi (członkowie Einsatzgruppen na froncie wschodnim - w tym przypadku przede wszystkim alkohol), przyznam jednak szczerze, że wolałem nie iść w tym kierunku, pisząc krótką notkę na forum. Za łatwo się potknąć, to już raczej temat na bardziej rozbudowaną formę, jak esej czy rozprawa.

Tu główną różnica w stosunku do czarnego kryminału jest to, że kobieta fatalna nie działa sama z siebie, nie jest w pełni świadoma swych działań, pragnień. Ta siła która nią kieruje nie jest wcale sprecyzowana, choć możemy ją tu próbować przypisać. Stąd bierze się ta aura niesamowitości unosząca się nad całym filmem.

Oczywiście masz racje, to film o którym można pisać dłużej i lepiej, to film w którym wszystkie obsesje Fassbindera się spotykają i tworzą niezwykły węzeł, który z przyjemnością się rozwiązuje. Ocena tego filmu na tej stronie jest haniebnie niska, to moim zadaniem jeden z najlepszych fassbinderów. Treściwy i wizualny majstersztyk.