Nie czuję się na siłach ze swoim nędznym połączeniem naprawdę przejrzeć najciekawszych (i najdłuższych) tematów, żeby móc uczciwie się w nich wypowiedzieć, więc napiszę tu, co mi przychodzi do głowy.

Po pierwsze - jeszcze przed obejrzeniem BM rzucił mi się w oczy pewien fakt, zresztą dość oczywisty i o tyle nieodparty, że przykładów robi się z biegiem lat coraz więcej: filmy traktujące o gejowskiej miłości są zauważane na wszelkiego rodzaju festiwalach, co potem przekłada się na ich popularność kinową, niekoniecznie w jakims szczególnym związku z ich wysoką jakoscią (Brokeback, Złe wychowanie, Tabu – gdzie dwóch pierwszych zarzut niewysokiej jakosci nie dotyczy). W ogóle Tabu (Tabu aka Gohatto) było chyba najbardziej jaskrawym przykładem tego zjawiska – nie wiem, czy gdyby tego filmu nie można było zareklamować hasłem: miłość samurajów, to czy spotkałby się on z takim zainteresowaniem w Europie (o ile z jakimkolwiek). Był to skądinąd film na wiele sposobów chybiony i przez znawców filmów o Shinsengumi umieszczany raczej w ogonie ich klasyfikacji. A przecież doczekał się najważniejszych europejskich nagród.

Wydaje mi się, że Brokeback powstał celowo na fali popularności takich tematów. Nie żeby to była jakaś szczególna wada.

Ciekawe jest też to, że te słynne filmy gejowskie często starają się odwołać do takich środowisk, co do których wiadomo (lub można przypuszczać), że homoseksualizm się tam zdarzał, ale wyciągnięcie tego faktu na światło dzienne bulwersuje – vide kowboje czy samuraje. Szczerze powiedziawszy, przypuszczam, że prędzej czy później wypłynie jakiś film o homoseksualizmie w armii.

Kolejna sprawa: scenariusz tego filmu powstał w oparciu o powieść autorstwa kobiety. Można się zastanawiać, w jaki sposób to wpłynęło na jego ostateczną formę. Gdzieś w innych tematach pojawiały się wypowiedzi z gatunku: jestem heterykiem, to o homoseksualnej miłości trudno mi się wypowiadać. Tymczasem za całą tą historią stoi kobieta. Nie będę próbowała wciskać tu moich teorii na temat tego, w jaki sposób kobiety widzą męski homoseksualizm tak w ogóle i w jakim stopniu ich wizja odbiega od rzeczywistości (nade wszystko yaoi dostarcza tu skądinąd sporego materiału porównawczego), bo to temat szeroki, głęboki i niezbadany, ale na pewno daje to do myślenia.

A po obejrzeniu: film jest owszem dobry, nawet bardzo dobry (szczególnie jak na standardy Hollywood), ale kilka rzeczy mi zgrzytało. Nie są to może rzeczy, które muszą przeszkadzać każdemu – moja sytuacja jest o tyle wyjątkowa, że większość rzeczy, które oglądam/czytam od kilku lat traktuje w ten czy inny sposób o gejowskiej miłości, więc przypuszczalnie mogę się czepiać różnych szczegółów.

Formalnie film jest bez zarzutu. Dziwny jest fakt, że nie jest tear-jerkerem, chociaż ma po temu wszelkie predyspozycje. A co do zgrzytów: gdyby oceniać pierwszą część tego filmu w kategoriach PWP, to wypadłaby beznadziejnie – seks zdarza się tak trochę zbyt po prostu i w raczej sztampowych okolicznościach, dociekliwe umysły mogą niepokoić pewne kwestie techniczne (coś nie za szybko się to dzieje ?), a dialog `I’m not gay`, `Me neither` może lepiej byłoby sobie oszczędzić – zdaje mi się, że jest on już nad miarę oklepany. Potem już nawet koneserom tematu gejowskiego przestaje zgrzytać i to jest niewątpliwy sukces. Ciekawą sprawą jest to, że można sobie w wypadku przedstawionego w tym filmie związku podyskutować na temat tego, kto w zasadzie dominuje. Dziwnie rzadki luksus jeżeli chodzi tak w ogóle o filmy/książki przedstawiające gejów.

Rzeczą, która może denerwować, ale nie musi, jest wiązanie dialogów: mówi się w tym filmie w moim poczuciu stosunkowo niewiele i raczej krótko, a mimo tego te same słowa są powtarzane czy parafrazowane w kilku kolejnych dialogach (np.: umawiająca się z Ennisem kelnerka pyta się najpierw jego córki: `Am I good enough for him ?` a jakiś czas później odnośnie jej nowego chłopaka padają słowa, o ile mnie pamięć nie myli: `Is he any good ?` `He’s good for me`). Zdarzało się to parę razy i dla mnie było widoczne już przy pierwszym oglądaniu. Analogicznie jest z motywem łyżki do opon – łyżką do opon potraktowano geja z sąsiedztwa Ennisa, a potem daje się widzowi do zrozumienia, że tym samym narzędziem zabito Jack`a. Można się zastanawiać, co miało to na celu.

Odnośnie treści, co jest chyba sprawą zasadniczą: brzmi to sztampowo, ale BM faktycznie bardzo ładnie realizuje motyw arkadii: stosunkowo sielankowy początek i raczej sielankowo wyglądające wypady na Brokeback (było ich w końcu kilka, a naprawdę nieprzyjemnie wyglądała tylko ostatnia kłótnia przy samochodach) są skontrastowane z nieciekawą codziennością. W tym sensie wydawało mi się, że bohaterowie tęsknili tyleż do siebie co do tamtego lata w górach, kiedy mieli po dwadzieścia lat, siebie nawzajem i żadnych faktycznie poważnych problemów. Nie ma tam już ich rodziców i nie ma jeszcze żon, dzieci i teściów.

Są tu głosy bardzo entuzjastyczne, bardzo bardzo entuzjastyczne. Dla mnie ten film nie jest na pewno najlepszym filmem o gejach, jaki widziałam. Z filmów zachodnich lepsze wydaje mi się choćby `Złe wychowanie` - jako bardziej wyrafinowane i mające więcej zapadających w pamięć scen, które są perełkami same w sobie.

Ogólnie rzecz biorąc – dobrze, ale daleko od ideału, który faktycznie biłby na głowę całą konkurencję. Przy tym w moim mniemaniu szeroko pojęty koniec BM jest dużo lepszy od szeroko pojętego początku.