Chaotyczny montaż, bo i cała sytuacja chaotyczna. Widz miał się zgubić, tak jak gubili się ludzie tamtych czasów. Chyba Smarzowski czytał Leopolda Buczkowskiego i jego "Czarny potok", bo poetyka tego filmu jest łudząco podobna do tej z "Czarnego potoku", czyli fragmentaryczna, chaotyczna. Oczywiście rozumiem, że taki zabieg wielu widzom może się nie podobać, ale nowa forma to i nowa jakość, bo jak mówić o wojnie, o ludobójstwie, którego pojąć nie można? Klasycznie? Nie sądzę, tzn. nie mój to smak filmowy i literacki, ale rozumiem, że niektórzy właśnie tak by woleli. Druga kwestia - Smarzowski się w takim właśnie "nieprezentacyjnym" prezentowaniu rzeczywistości lubuje, to jego poetyka, jego sposoby, więc to było raczej do przewidzenia, że tak to właśnie pokaże. Podobnie jak w "Pod mocnym aniołem" zresztą. Chaos i rozpad świata to i narracja chaotyczna.

Czy dla samych tych okrutnych scen? Czy ja wiem? Mnie raczej budowały sceny, w których pokazywano człowieczeństwo właśnie, a nie zdehumanizowanie, ale z drugiej strony to ważne, żeby pokazać, co się działo, żeby to trafiło do ludzi i żeby trafił też główny przekaz: że nacjonalizm prowadzi do okropnych rzeczy.

Pozdrawiam