Jadwiga Chojnacka

Wybitna aktorka teatralna i filmowa, wybitny pedagog, wychowawczyni kilku pokoleń aktorskich. Ukończyła Instytut Reduty. Występowała na scenach Sosnowca (1923 oraz 1927-29), Warszawy (1923-27) i Łodzi (1931-33). W 1929 roku w Warszawie zdała egzamin eksternistyczny. W 1939 roku - jako asystentka L. Schillera, J. Osterwy i M. Węgierki - uzyskała uprawnienia reżyserskie. W latach 1939-41 pracowała w Teatrze Dramatycznym we Lwowie, a w latach 1945-46 pełniła funkcję pełnomocnika rządu d/s kultury na miasto Łódź. Po wojnie jako aktorka i reżyser związana była z teatrami: Domu Wojska Polskiego w Łodzi (1946-49), Współczesnym w Warszawie (1949-51), Powszechnym w Łodzi (1951-57) oraz Klasycznym w Warszawie, w którym spędziła dwa kolejne sezony (1957-59). W latach 1947-90 pełniła funkcje wykładowczyni w łódzkiej PWST. W historii teatru zapisała się m. in. genialnie zagraną rolą w "Celestynie" Rojasa, a w filmie rolą matki Jagny w telewizyjnym serialu "Chłopi". Była bardzo silną osobowością - władcza, często bezwzględna wobec dokonań innych aktorów. Nie znosiła amatorszczyzny. Potrafiła jednak przyznać się do błędu, zmienić zdanie, a nawet pogratulować sukcesu i po koleżeńsku uściskać. Po wojnie była tak zaangażowana w budowę nowego ustroju, że koledzy aktorzy, skorzy do żartów i kpin nazywali ją Dziunią, Dziuniaszą i szeptali po kątach na temat jej entuzjazmu do nowego ustroju. Miało to również inne, komiczne akcenty. W marcu 1953 roku, tuż po śmierci Stalina aktorka wpadła do teatru na poranną próbę. Była nieumalowana, nie uczesana i od progu zawołała: "Ojciec nam umarł, ojciec nam umarł..." A jej kolega, Wojciech Bryliński, wybitny aktor i znany żartowniś odrzekł na to, z głęboką troską w głosie:
-"Dziunia, my nie wiedzieliśmy, że Stalin był twoim ojcem!". Chojnacka była laureatką znaczących nagród w dziedzinie kultury, w tym za całokształt pracy artystycznej. Zmarła w przeddzień Wigilii, 23 grudnia 1992 roku.

Jadwiga Chojnacka (11.10.1905-23.12.1992), aktorka, reżyser. Debiutowała w 1925. 1945 została kierownikiem Oddziału Muzyki, Teatru i Literatury Wydziału Kultury i Sztuki w Łodzi. W latach 1946-1948 aktorka Teatru Wojska Polskiego w Łodzi, gdzie stworzyła głośną kreację tytułową w Celestynie F. de Rojasa (1947). W okresie od 1951 do 1957 dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Powszechnego w Łodzi, w którym również grała i reżyserowała. Następnie przeniosła się do Warszawy, gdzie występowała w teatrach - Klasycznym i Narodowym. Profesor PWSTiF w Łodzi (od 1959).

Do ważniejszych jej ról należą: tytułowa w Wassie Żeleznowej M. Gorkiego (1965), księżna Yorku w Ryszardzie III W. Shakespeare’a (1969).

Na ekranie debiutowała w 1949. Wystąpiła w filmach: Skarb L. Buczkowskiego (1949), Godziny nadziei J. Rybkowskiego (1955), Zadzwońcie do mojej żony J. Macha (1958, Polska/CSRS), Awantura o Basię M. Kaniewskiej (1959, według K. Makuszyńskiego), Kamienne niebo E. i C. Petelskich (1959), Dziś w nocy umrze miasto J. Rybkowskiego (1961), Panienka z okienka M. Kaniewskiej (1964), Czerwone i złote S. Lenartowicza (1969), Tylko umarły odpowie S. Chęcińskiego (1969), Chłopi J. Rybkowskiego (1973).