14 czerwca 1940 roku z Tarnowa wyruszył transport 728 polskich więźniów. Pod eskortą niemieckich żołnierzy przewieziono ich pociągiem do Auschwitz. Po dwóch tygodniach kwarantanny trafili do tworzonego w tamtym czasie obozu koncentracyjnego. Byli jego pierwszymi więźniami, brali udział w jego rozbudowie oraz przygotowaniach na przyjęcie kolejnych transportów. Wojnę przeżyło 325 więźniów z tego pierwszego transportu. Film opowiada o losach kilku z nich.
Grzegorz Gajewski zaprasza do wspomnień o Stefanie Majchrowskim. Jego życie przybliża żona Józefa Joanna Majchrowska, syn Jan oraz osoby które były z nim bezpośrednio związane i doceniały jego twórczość literacką. Majchrowski był oficerem wojskowym, pisarzem i polskim patriotą. Został podchorążym, a w późniejszych latach porucznikiem kawalerii. Wiernie służył ojczyźnie podczas działań drugiej wojny światowej. Walczył w kampanii wrześniowej oraz w Armii Polskiej we Włoszech. Po wojnie zajął się pisarstwem, wydał ponad dwadzieścia książek. Jest autorem mało znanym, ponieważ w czasach reżimu komunistycznego, nigdy nie zabiegał o względy ówczesnej władzy. Nie poszedł też na współpracę z aparatem bezpieczeństwa, ani nie uległ zyskownym namowom środowisk wydawniczych.
"Wolne pismo" - tak brzmiał podtytuł "Arki", dwumiesięcznika literacko-politycznego wydawanego w Krakowie w latach 1983-1995, a następnie w Warszawie. Do roku 1990 w tzw. drugim obiegu ukazało się 28 numerów tego periodyku, zapewniając mu opinię jednego z najważniejszych i najbardziej opiniotwórczych wydawnictw podziemnych. Ówczesnemu redaktorowi naczelnemu, znanemu poecie i działaczowi politycznemu Janowi Polkowskiemu, udało się skupić wokół siebie grono ciekawych, niezależnie myślących autorów, wśród których znaleźli się m. in. Jadwiga Staniszkis, Jacek Bartyzel, Tadeusz Nyczek, Bronisław Maj, Krzysztof Kąkolewski, Ryszard Legutko i Jarosław Marek Rymkiewicz. Cechą wyróżniającą "Arkę" było oryginalne nawiązywanie do tradycji polskiej i zagranicznej (głównie amerykańskiej) myśli konserwatywnej oraz liberalnych koncepcji gospodarczych, sytuujące ją poza opozycyjnym głównym nurtem, zdominowanym przez środowiska skupione wokół lewicowego KOR-u. Autorzy filmu dotarli do bardzo wielu ludzi, związanych zarówno z "Arką", jak i "Czasem Krakowskim" - dwoma najszerzej znanymi pismami, kierowanymi przez Jana Polkowskiego. Wszyscy zgodnie podkreślają, że jego ambicją była zawsze jak najdalej posunięta niezależność: polityczna, ideologiczna, organizacyjna, towarzyska i - co może najtrudniejsze - finansowa.
Złożona, pełna filozoficznych, naukowych i wizjonerskich wątków twórczość Stanisława Lema wciąż fascynuje miliony wielbicieli science fiction i stanowi wielkie wyzwanie dla filmowców, którzy już wielokrotnie mierzyli się z twórczością wybitnego pisarza. Jak adaptowany jest Lem na ekranie? W dokumencie również m.in. o odnalezieniu dwóch zaginionych dzieł Lema sprzed dekad. Dramat "Korzenie" to prześmiewcza, wówczas futurologiczna satyra na temat świetlanej przyszłości komunizmu i geniuszu Stalina. Drugim odnalezionym dziełem jest "Sknocony kryminał".
Główną rolę w tej krótkiej filmowej impresji gra słynna rzeźba Augusta Rodina "Myśliciel". Posąg unosi na chwilę głowę aby móc spojrzeć przed siebie, po czym głowa z powrotem powraca na swoją pierwotną pozycję.