Recenzja filmu

Głową w mur (2004)

"Głową w mur" opowiada historię Cahita, czterdziestoletniego tureckiego emigranta, mieszkającego w Hamburgu. Cahit jest zrozpaczony po utracie żony, topi smutki w alkoholu i narkotykach, wydając na nie wszystkie zarobione pieniądze. Jego mieszkanie przypomina śmietnik i on sam czuje się jak śmieć, aż w końcu postanawia ze sobą skończyć. Samobójcza próba nie udaje się i trafia do kliniki psychiatrycznej, gdzie poznaje Sibel, dziewczynę tureckiego pochodzenia. Sibel również próbowała odebrać sobie życie, chcąc się w ten sposób wyzwolić spod jarzma konserwatywnej, ortodoksyjnie pielęgnującej muzułmańską tradycję rodziny. Nie myśląc długo, proponuje Cahitowi małżeństwo, gdyż tylko tak może wyrwać się z familijnej kurateli. Cahit opiera się, ale w końcu decyduje się na ślub z Sibel.

Film Fatiha Akina to historia o trudnej miłości, tym bardziej trudnej, że świeżo poznani nowożeńcy długo sobie to uczucie uzmysławiają, boleśnie przekonują się do siebie i świadomie ranią się nawzajem. Umowa między Cahitem (Birol Ünel) i Sibel (Sibel Kekilli) jest taka, że każde żyje własnym życiem i nie obchodzi jedno drugiego z kim się spotyka czy sypia - małżeństwo ma być jedynie papierowe, ma być gwarantem wolności dla dziewczyny. Po krótkim czasie jednak do obojga dociera, że czują do siebie miętę, ale odpychają to od siebie - nie przyznają się do rodzącej się w nich miłości, tłamszą w sobie zazdrość, próbują zapomnienia w ramionach przypadkowych kochanków.

W przełomowym momencie filmu dochodzi do tragicznego wydarzenia, które w dotkliwy sposób otwiera obojgu oczy. Ale wtedy nie mogą być już razem - Cahit trafia do więzienia, a Sibel wyjeżdża do Turcji. Tam próbuje odreagować jątrzącą ją tęsknotę, lecz jej życie zaczyna staczać się po równi pochyłej w dół. Po pewnym czasie Cahit opuszcza więzienie i wylatuje do ukochanej. Oboje są już jednak zupełnie innymi ludźmi. Czy będą mogli być jeszcze ze sobą?

Fatih Akin stworzył godny uwagi film. W dosadny, wręcz brutalny sposób pokazał proces emocjonalnej przemiany głównych bohaterów i ich dojrzewającego, okrutnie przerwanego uczucia. Zarówno Cahit jak i Sibel wykazują cechy autodestrukcyjne, dlatego są sobie bliscy. Mogliby pomóc sobie nawzajem, ale uparcie odpychają od siebie coraz silniejsze uczucie. Akin prowadzi narrację niespiesznie, dawkuje emocje, ale potrafi też zaskoczyć nagłym wybuchem namiętności czy bólu. Siłę mocnych dialogów stanowią niedopowiedzenia, urwane w połowie myśli zdania i dobitne pytania bez odpowiedzi. Świetne zdjęcia sugestywnie ilustrują rozdartych wewnętrznie, dobrze zagranych bohaterów, piętrzące się w nich wątpliwości, rozpaczliwe pragnienie miłości. Całość została poprzetykana wpadającą w ucho orientalną muzyką, która nadaje filmowi charakteru.

"Głową w mur" to solidnie zrealizowany, sprawnie napisany i wyreżyserowany obraz. Można się oczywiście przyczepić, że intryga jest prosta, momentami banalna, przedstawione sytuacje i bohaterowie czarno-biali, a akcja w pewnym momencie - mówiąc kolokwialnie - siada. Tak czy siak warto obejrzeć film Akina. Być może skłoni do refleksji, jak wiele dobrego udało nam się odrzucić w życiu przez własny, bezsensowny upór. Polecam.