Nie ma cudów

"Nauka dziwniejsza niż mit" - takie hasło przyświecało realizatorom serialu przyrodniczego telewizji BBC poświęconego największym osobliwościom świata przyrody. Przedstawiają oni najbardziej zdumiewające i najmniej poznane zjawiska, filmując je i komentując w zaskakujący i niezwykle pomysłowy sposób. Odcinek pierwszy opowiada o "Nauka dziwniejsza niż mit" - takie hasło przyświecało realizatorom serialu przyrodniczego telewizji BBC poświęconego największym osobliwościom świata przyrody. Przedstawiają oni najbardziej zdumiewające i najmniej poznane zjawiska, filmując je i komentując w zaskakujący i niezwykle pomysłowy sposób. Odcinek pierwszy opowiada o mechanizmach obronnych w świecie zwierząt, których rozmaite strategie walki przekraczają granice ludzkiej wyobraźni. W starciu dużego z małym wygrywa zwykle ten pierwszy. Aby wyrównać szanse, maluch powinien szybko urosnąć. Choćby na chwilę. Taką obronną sztuczkę opanował do perfekcji kolcogłów. W razie zagrożenia, ryba błyskawicznie zasysa wodę i nadyma się nią jak balon. Elastyczna skóra pozwala jej aż pięciokrotnie powiększyć objętość ciała. W jednej chwili egzotyczne stworzenie staje się zbyt duże, by drapieżnik zdołał je połknąć. Jeśli jednak próbuje skosztować zdobyczy, popełnia tragiczny błąd, bowiem kolcogłów dysponuje zabójczą bronią - ostrymi kolcami z wyjątkowo silnym jadem. Trucizny wystarczyłoby do uśmiercenia trzydziestu ludzi. Nie ma na nią żadnego antidotum. Umiejętności obronne to co najmniej połowa sukcesu bytowego w surowym świecie natury. W pogoni za zdobyczą ani na moment nie wolno zapominać o defensywie. By nie zostać pożartym, zwierzęta stosują rozmaite taktyki. Wyszukują przemyślne kryjówki, okrywają się kamuflażem, lub przeciwnie - żywymi barwami sygnalizują potencjalnym przeciwnikom swą jadowitą naturę. Bywa, że łgają - toksyczne ostrzeżenia są zwykłym blefem zupełnie nieszkodliwych stworzeń. Pasiasty skunks nie kłamie. Zaatakowany, staje na przednich kończynach i wykonuje taniec wojenny. Tłumaczy napastnikowi, że to nie żarty. Jeśli agresor nie potraktuje komunikatu poważnie, skuns nadyma gruczoły umieszczone w okolicy odbytu i tryska w oczy wroga strugą cuchnącej cieczy siarkowej, wywołującej czasową ślepotę i mdłości. Znacznie skuteczniejszą bronią chemiczną dysponuje kobra. Jej jad, miotany na odległość trzech metrów, może oślepić na zawsze. Bezbronne na pozór pisklę fulmara także ma w zanadrzu tajną broń. W jego żołądku powstaje oleista ciecz z przetrawionych ryb. W razie niebezpieczeństwa młody fulmar strzela wymiocinami w intruza. Nieuważny ornitolog wykpi się kąpielą i zmianą ubrania, jednak dla trafionego paskudną miksturą drapieżnego ptaka skutki mogą być fatalne. Żrąca substancja niszczy bowiem upierzenie, skazując skrzydlatego rozbójnika na śmierć w wyniku wychłodzenia organizmu i utonięcia. Niektóre zwierzęta, na przykład argentyńskie pancerniki, dźwigają na grzbiecie ciężkie puklerze. Masa kostnej tarczy wyklucza szybką ucieczkę. Dlatego, w obliczu napaści, zwierzęta zwijają się w ciasną kulkę, chroniąc w ten sposób wrażliwe części ciała - pysk i brzuch, pod twardą zbroją. Pozbawiona pancerza ośmiornica nie może nawet marzyć o takiej metodzie obrony. Lecz miękkie, elastyczne powłoki pozwalają jej demonstrować cyrkową sztuczkę człowieka - gumy. Ośmiornica potrafi przecisnąć się przez otwór o średnicy równej jednej dziesiątej szerokości ciała. Jeśli tylko w szczelinie zmieści się rogowy dziób głowonoga, przejdzie i reszta. więcej