Film jest ciekawy, niezły, ale czy głęboki i dający do myślenia? Jeśli porównać go z książką - wypada marnie. Strugaccy, mistrzowie SF "moralnego niepokoju", od początku do końcowego suspensu "Pikniku na skraju drogi" konsekwentnie budują obraz losu człowieka w systemie, w którym jest on przede wszystkim maszynką do zarabiania a później wydawania pieniędzy (taka teza zresztą bardzo odpowiadała ówczesnej sowieckiej ideologii) a dopiero później homo sapiens z wyższymi uczuciami, potrzebami duchowymi i altruistycznymi ideami. Teza powieści, jak na wielką literaturę, jest może zbyt dosłownie i "łopatologicznie" wyłożona, ale ma wielką zaletę - jest do bólu prawdziwa!
Podobnie humanistyczne założenia przyjął także Tarkowski, ale utopił je w intelektualnym i artystowskim "sosie", rozwodnił i zaszyfrował. Prawie identycznie rzecz się miała z "Solaris" Lema - sugestywny świat inteligentnego oceanu i jego zmaterializowanych "wyrzutów sumienia" danych, jak pokuta, pracownikom stacji naukowej - reżyser, bez zrozumienia, okrasił... choćby popiersiem Platona [różnica między tymi adaptacjami jest jedna: o ile strona wizualna filmu "Stalker" jest znakomita, a Strugaccy mało o nią dbali, o tyle obrazy i (zwłaszcza) scenografia filmu "Solaris" nawet się nie umywają do plastycznej(sic!) strony powieści Lema].
Prawem sztuki "wysokiej" jest posługiwanie się głęboką metaforą, ukrywanie wykładni w szerokiej panoramie i jednocześnie "szyfrowanie" jej w detalach (sytuacjach, postaciach, dialogach, opisach, itd.) - ja w tym przypadku jednak wolę prosty, spójny i jednoznaczny przekaz niszowego gatunku literatury, który ma tę jedną zaletę wobec literatury mainstreamowej, że może "ustawić" sobie realia do bezpośredniej budowy przekazu i prostego udowodnienia tezy.