David Cronenberg

David Cronenberg jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych reżyserów współczesnego kina. Można go albo kochać albo nienawidzić, ale nie można obok jego twórczości przejść obojętnie. Ogólnoświatową popularność zyskał sobie jako twórca krwawych horrorów, nie szczędzący widzom scen makabrycznych. Filmem zainteresował się jeszcze podczas nauki na Uniwersytecie Toronto, gdzie studiował literaturę angielską. Zrealizował wtedy kilka krótkometrażowych obrazów, które wśród studentów cieszyły się dość sporą popularnością. W 1975 roku Cronenberg nakręcił swój pierwszy film pełnometrażowy pt. "Dreszcze", który przez krytyków został odebrany jedynie jako "zbieranina odrażających scen". Twórca nie zniechęcił się jednak opinią specjalistów i dwa lata później nakręcił utrzymaną w podobnym stylu "Wściekłość". W 1979 roku powstaje "Pomiot" - film, który miał być przełomowym w karierze Cronenberga (wysoki budżet - 1,4 mln. dolarów, znani aktorzy - Oliver Reed, Samantha Eggar), ale okazał się kolejnym niewypałem. W 1981 powstaje obraz "Skanerzy", który uważany jest za jeden z najważniejszych filmów Cronenberga. Po raz pierwszy artysta otrzymał pochlebne recenzje i przez krytyków zaczął być odbierany jako twórca, który wprowadza coś nowego do gatunku horroru. Rok 1983 to data przełomowa w karierze Cronenberga. Powstały wtedy "Wideodrom" i "Martwa strefa", które zostały bardzo dobrze przyjęte zarówno przez widzów, jak i specjalistów i uczyniły znanym nazwisko reżysera. Trzy lata później artysta zrealizował jeden ze swoich najgłośniejszych obrazów "Mucha", który stał się ogromnym sukcesem kasowym po obu stronach oceanu. Podobnie było z nakręconym w 1988 roku filmem "Nierozłączni", w którym podwójną kreację stworzył Jeremy Irons. W 1991 Cronenberg postanowił spróbować swoich sił przenosząc na ekran jedną z najoryginalniejszych amerykańskich powieści XX w. - "Nagi lunch" Williama S. Burroughsa. Film odniósł duży sukces międzynarodowy i otrzymał nawet nominację do Złotego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie. W 1996 roku powstaje "Crash: Niebezpieczne pożądanie", jeden z najbardziej kontrowersyjnych obrazów Cronenberga, za który artysta otrzymał Nagrodę Jury na festiwalu w Cannes oraz nominację do Złotej Palmy. W kolejnych latach twórca stanął za kamerą takich produkcji jak "Pająk", "Wschodnie obietnice" czy "Mapy gwiazd".

David Cronenberg urodził się w Toronto 15 marca 1943, syn dziennikarza i pianistki. Często bywa nazywany "królem wenerycznego horroru" lub "krwawym baronem". Rok studiował nauki ścisłe na uniwersytecie w Toronto, potem literaturę angielską. Już na studiach realizował pierwsze, amatorskie krótkometrażówki, m.in. "Transfer", "From the Drain" czy "Stereo". W latach 70. kontynuował realizację krótkich metraży oraz angażował się w kręcenie odcinków seriali. Jego pierwszą pełnometrażową fabułą było głośne "Dreszcze". Dzięki takim filmom jak: "Rabid", "Potomstwo" czy "Skanerzy", Cronenberg zyskał sobie opinię mistrza kina gore i szybko zyskał sławę. Swą pozycję potwierdził kontrowersyjnym "Videodrome" i adaptacją książki Stephena Kinga "Martwa strefa"  (wraz ze "Scanners" układają się w nieformalną "trylogię medialną"). Najsłynniejszy do dziś pozostaje jednak remake filmu grozy z lat 50. autorstwa Kurta Neumanna, czyli "Mucha" z Jeffem Goldblumem i Geeną Davis. Warty odnotowania jest też "Naked Lunch"- adaptacja powieści bitnika Williama S. Burroughsa pod tym samym tytułem. Pomimo, że Cronenberg ciągle flirtuje z Hollywood, pozostaje twórcą kina autorskiego, choć ostatnimi czasy rzadziej sięga po tematykę właściwą horrorom (ostatnio "Spider-Man (2002)Spider" dotykający problemu schizofrenii i przewrotne "Historia przemocy"). Zazwyczaj stałym tematem jego twórczości są deformacje ciała i zmiany na nim dokonywane przez człowieka, jak w "Crash" z 1996 roku na podstawie prozy J.G. Ballarda. Oprócz reżyserii zajmuje się również pisaniem scenariuszy, sporadycznym graniem w filmach i ich produkowaniem. Bywa również operatorem filmowym i montażystą.