Recenzja wyd. DVD filmu
Dokument w pytaniach i odpowiedziach
Definicji dokumentu jest chyba tyle, ilu dokumentalistów – dla jednych jest to filmowe rekonstruowanie rzeczywistości z rozsypanych fragmentów, rozmowa z innym człowiekiem, przestrzeń bardzo intymnej relacji. Dla innych twórców będzie to ważny test na emocje i zaangażowanie, sprawdzian siły wewnętrznego impulsu odpowiadającego za decyzję o nakręceniu filmu. Różne są też metody pracy, które wybierają reżyserzy – jedni gruntownie się przygotowują i dokładnie obmyślają cały filmowy projekt, innych temat zaskakuje i zupełnie nieoczekiwanie budzi fascynację. "Zaczynałem jako psycholog" – mówi w filmie dokumentalista Albert Maysles, "Już kiedy miałem 14 lat, wiedziałem, że będę robić filmy" – zaznacza Werner Herzog, "Zanim zaczęłam robić filmy, pracowałam jako profesjonalna kucharka, przez 10 lat…" – film Pepity Ferrari jest rodzajem niezwykłej spowiedzi, wywiadu rzeki z kilkudziesięcioma reżyserami światowego kina dokumentalnego. Gadające głowy? Okazuje się, że wcale nie.
"Uchwycić rzeczywistość" nie jest nużące, montaż wybranych wypowiedzi nie pozwala na zmęczenie, film nakręcony jest z nerwem i dodatkowo ilustrowany fragmentami dokumentów, które do spółki z reżyserskimi komentarzami składają się na zupełnie wyjątkowe spojrzenie na kino faktów. Zgromadzenie doborowego grona rozmówców, rozległość problematyki kina dokumentalnego, rozważanie "żelaznych" i nieustannie kontrowersyjnych kwestii jak relacja między autorem filmu a bohaterami, prawdą a manipulacją czy etyczne aspekty pracy dokumentalisty, czynią film niezwykle ciekawym. To unikalna refleksja nad pracą filmowca dokumentalnego, jej niebezpieczeństwach, pokusach i radościach. To też opowieść o bardzo trudnych decyzjach, przeżywanych mocno emocjach, poszukiwaniu właściwych filmowych środków wyrazu, trudnościach w realizacji, zwątpieniach, wątpliwościach...
Równie fascynujące są szczegóły, warsztatowe czy techniczne, z których wagi widzowie obserwujący już finalny produkt realizatorskich starań nie zdolni są dostrzec, a są to tak ważne sprawy, jak wybór konkretnego sposobu filmowania, konsekwencje samodzielnej pracy nad materiałem lub z grupą współpracowników, komunikacja z bohaterami filmu. Reżyserzy wypowiadają się również na temat przyszłości dokumentu i tych jego obszarów, które dysponują niewykorzystanym jeszcze potencjałem, jak dźwięk, słowo i muzyka.
Pewnym mankamentem filmu jest brak dostatecznej, czy też może dostatecznie starannej, informacji o omawianych filmach i reżyserach. O ile takich postaci kina dokumentalnego, jak Albert Maysles, Werner Herzog, Errol Morris, Patricio Guzmán, Scott Hicks, Eduardo Coutinho, przedstawiać nie trzeba, o tyle z resztą reżyserów i większością zaprezentowanych fragmentów filmów może być już trudniej… Przydałoby się zatem może jakieś dodatkowe, nieco bogatsze opracowanie niż broszurka dołączona do wydania DVD… No, ale właściwie nie chodzi tu przecież o indywidualne portrety, a o próbę zbliżenia się do istoty kina dokumentalnego, określenia jej kontekstów. I trzeba przyznać – ta próba się autorce dokumentu powiodła.
Na płycie z filmem dodatkowo zamieszczono ciekawy dodatek z wypowiedziami niewykorzystanymi w filmie; pomimo dostępu do scen z poziomu menu płyta nie oferuje wersji filmu z lektorem, możemy go oglądać tylko z polskimi napisami.
"Uchwycić rzeczywistość" nie jest nużące, montaż wybranych wypowiedzi nie pozwala na zmęczenie, film nakręcony jest z nerwem i dodatkowo ilustrowany fragmentami dokumentów, które do spółki z reżyserskimi komentarzami składają się na zupełnie wyjątkowe spojrzenie na kino faktów. Zgromadzenie doborowego grona rozmówców, rozległość problematyki kina dokumentalnego, rozważanie "żelaznych" i nieustannie kontrowersyjnych kwestii jak relacja między autorem filmu a bohaterami, prawdą a manipulacją czy etyczne aspekty pracy dokumentalisty, czynią film niezwykle ciekawym. To unikalna refleksja nad pracą filmowca dokumentalnego, jej niebezpieczeństwach, pokusach i radościach. To też opowieść o bardzo trudnych decyzjach, przeżywanych mocno emocjach, poszukiwaniu właściwych filmowych środków wyrazu, trudnościach w realizacji, zwątpieniach, wątpliwościach...
Równie fascynujące są szczegóły, warsztatowe czy techniczne, z których wagi widzowie obserwujący już finalny produkt realizatorskich starań nie zdolni są dostrzec, a są to tak ważne sprawy, jak wybór konkretnego sposobu filmowania, konsekwencje samodzielnej pracy nad materiałem lub z grupą współpracowników, komunikacja z bohaterami filmu. Reżyserzy wypowiadają się również na temat przyszłości dokumentu i tych jego obszarów, które dysponują niewykorzystanym jeszcze potencjałem, jak dźwięk, słowo i muzyka.
Pewnym mankamentem filmu jest brak dostatecznej, czy też może dostatecznie starannej, informacji o omawianych filmach i reżyserach. O ile takich postaci kina dokumentalnego, jak Albert Maysles, Werner Herzog, Errol Morris, Patricio Guzmán, Scott Hicks, Eduardo Coutinho, przedstawiać nie trzeba, o tyle z resztą reżyserów i większością zaprezentowanych fragmentów filmów może być już trudniej… Przydałoby się zatem może jakieś dodatkowe, nieco bogatsze opracowanie niż broszurka dołączona do wydania DVD… No, ale właściwie nie chodzi tu przecież o indywidualne portrety, a o próbę zbliżenia się do istoty kina dokumentalnego, określenia jej kontekstów. I trzeba przyznać – ta próba się autorce dokumentu powiodła.
Na płycie z filmem dodatkowo zamieszczono ciekawy dodatek z wypowiedziami niewykorzystanymi w filmie; pomimo dostępu do scen z poziomu menu płyta nie oferuje wersji filmu z lektorem, możemy go oglądać tylko z polskimi napisami.
Czy uznajesz tę recenzję za pomocną?
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
