Recenzja filmu

Rysa (2008)

Michał Rosa nakręcił swój najlepszy film. Towarzyszące mu hasło: obraz o lustracji jest tu jedynie chwytem reklamowym. „Rysa” wychodząc sytuacji rzekomej zdrady zdrady tworzy przejmującą psychodramę o niszczącej sile braku zaufania, kryzysie tożsamości, pozorach bliskości. Historia małżeństwa z wieloletnim stażem. Podczas urodzinowego przyjęcia ktoś daje w prezencie kasetę wideo z fragmentem programu, w którym domorosły historyk opowiada historię pewnego agenta SB, która rzuca cień podejrzenia na bohatera przyjęcia. Czy przykładny ojciec i mąż (Krzysztof Stroiński) mógł przed laty donosić i to w sposób wyjątkowo perfidny? Żona (Jadwiga Jankowska - Cieślak) oczywiście nie chce w to wierzyć, a jednak sprawa nie daje jej spokoju. Próbuje wyjaśnić sprawę, ale kolejne działania coraz bardziej oddalają ją od prawdy. Z czasem staje się to jej obsesją, oddalając od bliskich, życia, w końcu samej siebie. Rosa opowiada tę ryzykowną z pozoru historię bez cienia publicystycznego zacięcia. Nie interesuje go wymierzanie sprawiedliwości, czynienie zadość ofiarom, nie używa języka rozliczeń. Problem współpracy staje się tu tylko pretekstem do pokazania czegoś znacznie głębszego. Daje precyzyjną analizę narastania obcości niegdyś bliskich sobie ludzi. Czy błąd z przeszłości może zostać odkupiony przez późniejsze działania. Czy fakt, że wspaniały mąż być może kiedyś zbłądził, daje prawo do jego potępienia? Rosa każe się nam poruszać w obszarze niedopowiedzeń, zadaje pytania bez nadziei na odpowiedź, a raczej zmusza widza, by sam jej szukał. Reżyser zmienia perspektywę, finalnie nie wiemy, czy tytułową rysą jest tu wspominana zdrada, czy też emocjonalny autyzm charakteryzujący bohaterkę, mistrzowsko graną przez Jankowską -Cieślak. Rozegrana na półtonach psychodrama Rosy nie daje nam spokoju jeszcze długo po seansie.