Kapitalny film. Spodziewałem się monumentalnego, statycznego widowiska, a okazało się, ze jest to dynamiczne i porywające kino. Jest tu oczywiście kolosalna masa statystów (dziękujemy armii radzieckiej), ale praca kamery chwilami wręcz oszałamia. Nie jest to może tak dynamicznie nakręcone jak batalistyka kręcona współcześnie, ale do taktyki epoki napoleońskiej chyba lepiej przystaje. Bondarczuk twórczo korzysta z montażu, używa często zoomu, przechodzi nagle od wielkich planów do zbliżeń. Przy tym narracja radzieckiego mistrza łączy kilka cech, które w takim kinie lubię najbardziej.

Wielkie plany zachwycają malarskim zacięciem, dzięki któremu pole bitwy nabiera apokaliptycznego wymiaru, a cały film ma dzięki temu wymowę mocno antywojenną. W finale to pobojowisko, które objeżdża Wellington, naprawdę przytłacza. Zaś dla tych, którzy uważają film z 1970 roku za ramotę, podaję, że szarża angielskiej kawalerii została żywcem (!) skopiowana przez Petera Jacksona w "Powrocie Króla" w wykonaniu Jeźdźców Rohanu - niemal ujęcie po ujęciu!.

Ale dla mnie osobiście monumentalna epika była by pustą wydmuszką, gdyby nie drugi wymiar, mianowicie skupienie spojrzenia kamery na pojedynczych ludziach. Mamy tu oczywiście bardzo dobry, choć raczej antypatyczny występ Christophera Plummera (młodszym widzom znany choćby z "Informatora") i epizod Orsona Wellesa (ten już chyba znany tylko z legend ;). Ale w centrum uwagi jest oczywiście Napoleon. I trzeba powiedzieć, ze Rod Steiger stworzył kreację po prostu wybitną. Jego gra, czy to mimiką, czy to gestem (patrzcie na jego ręce!), jest dopracowanym w każdym calu aktorskim arcydziełem, jedną z najbardziej hipnotycznych ról, jakie zdarzyło mi się widzieć (a widziałem wiele). Bondarczuk na szczęście doskonale wychwytuje te aktorskie niuanse w zbliżeniach (niektóre ujęcia jako żywo przypominają filmy Sergio Leone!), dzięki czemu jego film nie jest właśnie wypranym z emocji widowiskiem, a kreacja Steigera odpowiednio intensywnie wybrzmiewa. fascynuje, zachwyca, przeraża. Czapki z głów!