Luis Guzmán, urodzony 28 sierpnia 1956 roku w Cayey w Portoryko, to wszechstronny portorykański aktor filmowy i telewizyjny. Szeroko rozpoznawalny dzięki rolom w filmach takich jak "Życie Carlita", "Boogie Nights" czy "Traffic", zdobył nominację do Independent Spirit Award. Z powodzeniem odnajduje się również w produkcjach telewizyjnych, a jego kreacje w serialach "Oz", "Narcos" i "Wednesday" cieszą się dużą popularnością.

Wczesne lata
Luis Guzmán dorastał w Nowym Jorku, głównie w dzielnicach Greenwich Village i Lower East Side. Jego matka, Rosa, pracowała w szpitalu, a ojczym, Benjamin Cardona, prowadził zakład naprawy telewizorów. Po ukończeniu Seward Park High School, Guzmán kontynuował naukę w American University. Zanim w pełni poświęcił się aktorstwu, pracował jako pracownik socjalny, angażując się w pomoc młodzieży, a swoje pierwsze kroki na scenie stawiał w niezależnych nowojorskich produkcjach teatralnych.

Historia kariery
Kariera Luisa Guzmána, trwająca ponad cztery dekady, jest dowodem jego konsekwencji i talentu. Początkowo jego działalność zawodowa skupiała się na pracy socjalnej, którą łączył z amatorskimi przedsięwzięciami teatralnymi, czerpiąc z nich inspirację do przyszłej kariery. Epizodyczna rola barona narkotykowego Miguela Revillesa w serialu "Miami Vice" okazała się punktem zwrotnym, utwierdzając go w decyzji o profesjonalnym zajęciu się aktorstwem. Po tym wydarzeniu Guzmán rozpoczął systematyczne lekcje aktorstwa, które ukształtowały jego warsztat.
Lata dziewięćdziesiąte przyniosły Guzmánowi rozpoznawalność dzięki współpracy z wybitnymi reżyserami. Regularnie pojawiał się w filmach Paula Thomasa Andersona, takich jak "Boogie Nights" (1997) i "Magnolia" (1999), a także Stevena Soderbergha, tworząc pamiętne kreacje w "Co z oczu, to z serca" (1998), "Angol" (1999) i "Traffic" (2000). Jego występ w "Angolu" zaowocował nominacją do Independent Spirit Award. Guzmána można było również oglądać w "Pytania i opowiedzi" (1990), "Życie Carlita (1993)Życie Carlita" (1993) czy "Oczy węża" (1998). Na przestrzeni lat jego filmografia wzbogaciła się o role w takich produkcjach jak "Keanu" (2016). Na małym ekranie Guzmán zdobył uznanie jako Raoul Hernandez w serialu HBO "Oz" (1998-2000), wcielił się w postać Gonzalo Rodrígueza Gachy w serialu "Narcos" (2015), a ostatnio zachwycił jako Gomez Addams w serialu "Wednesday" (od 2022). Swoich talentem aktorskim obdarzył także postacie w grach wideo, użyczając głosu Ricardo Diazowi w serii "Grand Theft Auto: Vice City".

Najważniejsze role
Do najważniejszych ról Luisa Guzmána można zaliczyć:
- Pachanga w filmie "Życie Carlita" (1993)
- Maurice T. Rodriguez w filmie "Boogie Nights" (1997)
- Luis Simoń w filmie "Magnolia" (1999)
- Lance w filmie "Lewy sercowy" (2002)
- Ray Castro w filmie "Traffic" (2000)
- Raoul "El Cid" Hernandez w serialu "Oz" (1998–2000)
- Jose Gonzalo Rodriguez Gacha w serialu "Narcos" (2015)
- Gomez Addams w serialu "Wednesday" (2022–obecnie)
Wszystkie filmy i seriale z udziałem aktora znajdziesz TUTAJ.

Nominacje i zdobyte nagrody
Luis Guzmán, dzięki swojej bogatej karierze, był wielokrotnie doceniany przez krytyków i akademie filmowe. Wśród najważniejszych wyróżnień warto wymienić nominację do Independent Spirit Award za najlepszą rolę drugoplanową w filmie "Angol" z 1999 roku. Ponadto, wraz z obsadą filmu "Magnolia", otrzymał nominację do nagrody Amerykańskiej Gildii Aktorów Filmowych (SAG) za najlepszy zespół aktorski. Łącznie w swojej karierze zdobył 4 nagrody i otrzymał 10 nominacji. Pełną listę nominacji i nagród można znaleźć TUTAJ.

Działalność poza aktorstwem
Poza swoją działalnością aktorską, Luis Guzmán aktywnie angażuje się w inicjatywy społeczne i charytatywne. W 2012 roku pełnił funkcję ambasadora akcji Save the Children, wykorzystując swoją rozpoznawalność do nagłaśniania ważnych kwestii społecznych. Guzmán jest również aktywny jako producent i scenarzysta filmowy, współtworząc takie projekty jak "Story Ave" (2023) czy "Portorykańczycy w Paryżu" (2015). Jest także współscenarzystą miniserialu "Louey & Bri TV".