Recenzja filmu

Akumulator 1 (1994)

Recenzja komedii powinna być krótka - albo film śmieszy, albo nie. Mnie film Jan Svěráka śmieszy. Śmiech jednak to uczucie dość subiektywne. W istocie rzeczy humor zależy od punktu widzenia danego człowieka. Jak zaczyna się analizować fenomen śmiechu, to już nie jest tak zabawnie. Istnieje wiele współzawodniczących teorii tłumaczących ludzki śmiech. Teoria ulgi zwraca uwagę na biologiczne i fizjologiczne źródła śmiechu: zrzucamy psychologiczne okowy i uwalniamy się od napięcia lub zahamowań. Dla Zygmunta Freuda oznaczało to ucieczkę przed zakazami moralnymi poprzez wyśmiewanie się ze społecznych tabu, takich jak śmierć, seks, religia, agresja, władza. Druga ważna teoria śmiechu, teoria wyższości, rozwinęła się z poglądu, iż podstawą śmiechu jest agresja. Zgodnie z nią śmiechem posługuje się człowiek dowcipny, by zapewnić sobie przewagę i zyskać dogodny punkt, z którego będzie mógł poniżać innych i wyśmiewać się z nich, albo po to, by utwierdzić ich w poczuciu niższości, albo żeby skłonić ich, by spuścili z tonu. Teoria inkongruencji zwraca szczególną uwagę na nielogiczność, niekonsekwencję, kontrast. Jak twierdził Artur Schopenhauer, śmiech wiąże się z ucieczką od "Pani Rozum". Tylko w zestawieniu z rozumem coś może być zabawne. Nonsens jest zabawny dlatego, że istnieje sens. To, co jest odwrócone do góry nogami, jest śmieszne, ponieważ zwykle stoimy na nogach. Olda - główny bohater "Akumulatora 1" - również stał na nogach do momentu, w którym w jego życie nie wkroczyła telewizja. Film Jana Svěráka oprócz tego, że bawi (mnie bawi), jest dobrą analizą współczesnego społeczeństwa, które w dobie reality show i talk show uzależnione zostało od telewizji; które z telewizją (podobnie jak główny bohater) związane jest tajemniczą siłą. Nie brak w nim również odwołań do innych dzieł filmowych, a gra konwencjami filmowymi godna jest największych mistrzów kina. Zatem każdy znajdzie w tym filmie coś dla siebie.