Drive Forum

AMOK

ocenił(a) film na 7

Świetny, mocny start, znakomite rozpędzenie się maszyny i nagle, gdzieś tak w połowie filmu, coś zaczyna gruchotać w silniku - rodzi się smutna perspektywa lawety. Z oszczędnie, ale pieczołowicie i interesująco rozwijanej opowieści dzieło Refna z nagła przekształca się niemal w tandetny snuff, gdzie bohaterowie nie grają już, a tylko cynicznie licytują się, kto brutalniej i bardziej widowiskowo zaszlachtuje ofiarę. Na szczęście do kraksy nie dochodzi, nawet finalnie podróż okazuje się całkiem atrakcyjna.

Dziwny to film. Z jednej strony szalenie intrygujący. Driver nosi tutaj maskę o twarzy Ryana Goslinga, ale nie tylko - zakłada też inne. Milkliwy, opanowany, konkretny, pewny siebie; twardziel o gołębim sercu i z wykałaczką w ustach. Równie przekonujący był Gosling w "Fanatyku". Wiadomo, to pewien wielokrotnie zagrany schemat, takich bohaterów w kinie było już wielu - zawsze imponowali i będą imponować. Paradoks polega na tym, że ten twardziel, wiodący dynamiczny i niebezpieczny tryb życia, tak naprawdę funkcjonuje w szarej, nudnej i smutnej apatii. Z tej nieciekawej regularności wyrwie go na chwilę strasznie miła i sympatyczna dziewczyna z równie miłym i sympatycznym dzieciakiem. "Sam sobie sterem żeglarzem okrętem" Driver zaangażuje się i będzie musiał ponieść wszelkie tego konsekwencje. Jego relacja z Irene jest fascynująca, niejednoznaczna, cudownie niewinna, nieśmiała, nieskażona niepotrzebnym gadulstwem, nieskalana obowiązkową "sceną łóżkową". A przez to jakoś niezwykle szczera i prawdziwa. "Drive" przewrotnie dowodzi, że wartość autentycznych emocji w kinie nadal tkwi w drobnych niedomówieniach, przemilczeniach, małych gestach, spojrzeniach, niezobowiązujących pocałunkach, subtelnych muśnięciach dłoni. Czasami bardzo łatwo popaść tutaj w ckliwość i banał; Refnowi udaje się ich uniknąć. W tym też upatrywać można siły i impetu jego filmu. Wcale nie w sugerowanych pościgach i drogowych kraksach, ale właśnie w tej wzajemnej delikatności i empatii bohaterów, która też trochę udziela się widzom.

W finale Driver zawiera pakt z diabłem, żeby ocalić dziewczynę i chłopaka. Poświęca duszę, aby ratować przed złem tę strasznie miłą i sympatyczna dwójkę, która na chwilę wyrwała go z apatii i dała namiastkę innego, normalnego, o wiele fajniejszego życia. W ten sposób się odwdzięcza, ale też przecież odpokutowuje swój grzech. Piętno mordercy ciąży i eliminuje z życia, czyni człowieka banitą. Konsekwencji pewnych wyborów nawet miłość nie jest w stanie przezwyciężyć. Dlatego Driver zostaje skazany na samotność , wieczną tułaczkę, i ten wyrok z pokorą przyjmuje. Piękna i smutna zarazem puenta. Ale czy wybrzmiewa dostatecznie mocno i prawdziwie?

I tutaj pojawia się problem drugiej, ciemnej strony filmu. Tego festiwalu porażającej, nawet jak na współczesne standardy kinowe, brutalności, tępej przemocy i bezsensownego przelewu krwi. Niektóre sekwencje przywodzą na myśl niedawnego "Włóczęgę ze strzelbą" Jasona Eisnera, gdzie trup ścieli się gęsto, a inwencja twórców w mnożeniu okrucieństw jest wręcz imponująca. Nie jest to raczej w tym przypadku skojarzenie nobilitujące. Doszczętne miażdżenie ludzkiej czaszki ze szczegółami obserwowaliśmy np. w "Nieodwracalnym" Gaspara Noe, przy czym tam posłużono się gaśnicą, a tutaj masakruje się butem. Nie do końca rozumiem ten zabieg w "Drive". Ten gwałtowny przeskok z powolnej, harmonijnej łagodności w dynamiczną ostrość i brutalny chaos ma oczywiście uzasadnienie w fabule, mimo wszystko rodzi pewien zgrzyt, nad którym nie da się przejść do porządku dziennego. Tak jakby reżyser nagle poczuł, że musi zapłacić standardowy haracz tej mniej wymagającej części widowni, która przyszła pooglądać pościgi, krew i mordobicie, i mało interesują ją ckliwe opowiastki o trudnej, niespełnionej miłości i niezwykłym poświęceniu. Więc rzuca jej na pożarcie parę przesadnie brutalnych ekscesów. W końcu dla każdego coś miłego. W istocie to raczej kubeł brudnej i mętnej wody chluśnięty na czystą i przejrzystą przednią szybę auta. Może skutecznie zasłonić widok na drogę.

Jest jedno sensowne uzasadnienie tych bezsensownych scen, które moim zdaniem "Drive’a" ratuje, a może nawet w pewien sposób go winduje. Zastanawiałem się w drugiej połowie filmu, po co było angażować Goslinga do tanich zagrywek, w których o wiele większym wdziękiem wykazuje się z reguły się np. Statham. Ot, nagle na ekranie robi się zmasowane krwiolejstwo, w którym drugi z wymienionych aktorów zawsze czuje się jak ryba w wodzie. Od biedy nawet groźny i bezkompromisowy Statham mógłby przecież powdzięczyć się do uroczej Carey Mulligan. Ale w tym szaleństwie i upiornej determinacji Goslinga, jakie serwuje nam Refn, jest fascynująca metoda. Driver wymierzający sprawiedliwość złoczyńcom za pomocą szotgana, zwykłego młotka lub buta z twardym podbiciem nie wypada wcale autentycznie, miota się, jest przerażony, drży mu głos; także inne sekwencje mordów są tutaj przerysowane, momentami wręcz groteskowe, wtłoczone jakby na siłę, wymuszone. A może tak właśnie to się odbywa? Prosty, skromny, zrównoważony człek postawiony i osamotniony w skrajnej sytuacji potrafi zabijać wymyślniej i bardziej wykwintnie niż niejeden wytrenowany morderca. Stąd to kuriozalna lekcja zabijania na ekranie. Nie ma stanów pośrednich. Driver niezaangażowany jest chłodny i opanowany, Driver zaangażowany działa w amoku. W podobnym , w jakim znaleźli się np. bohaterowie "Długu" Krauzego, szlachtujący w szalonym gniewie i przerażającym strachu swojego prześladowcę. Tego nie da się łatwo obejść - emocjonalne uwikłanie zawsze pociąga za sobą strach o bliźniego. "Drive" może niewiele nowego na tym polu mówi, ale na pewno może o paru ważnych rzeczach przypomnieć. W sumie mocne, intrygujące kino.

2011-09-22 21:12:15

aronn

ocenił(a) film na 8