Generał zamach na Gibraltarze/film/Genera%C5%82+zamach+na+Gibraltarze-2009-4719452009
pressbook
Inne
Dlaczego zginął Generał?
Dlaczego go zabili? Nie ulega bowiem wątpliwości, że generał Sikorski jednak został zabity. Najpewniej historia odnajdzie na to pytanie wiele różnych odpowiedzi. I zapewne będą one prawdziwe lub bliskie prawdy. Wbrew temu wszystkiemu co zapisała biała legenda o Generale, w dniach gibraltarskich 1943 roku, Sikorski był już politykiem przegranym, niewygodnym i w najwyższym stopniu nikomu niepotrzebnym. Rzewne opowieści o jego przyjaźni z Churchillem czy Rooseveltem w świetle faktów można i należy włożyć wreszcie między bajki. Próbowano go usunąć, a więc zabić już od dawna. Po raz pierwszy w marcu 1942 roku, gdy na pokładzie Liberatora, którym Sikorski leciał na spotkanie z Rooseveltem, znaleziona została i w ostatniej chwili rozbrojona, świeca zapalająca ogromnej mocy. Świeca, która z samolotu i polskiej ekipy pozostawiłaby w falach Atlantyku niewielką garstkę prochów. Kanadyjscy eksperci, którzy badali tę bombę, nie mieli najmniejszej wątpliwości - Sikorski tylko cudem ocalał. Niewielu historyków pamięta, że owego zamachu na polskiego przywódcę dokonano, gdy próbował poprzez Roosevelta zapobiec porozumieniu brytyjsko-sowieckiemu, sankcjonującemu i legalizującemu zabór połowy ziemRzeczypospolitej przez Rosję. Jak wiadomo, ta misja Sikorskiego się w pełni powiodła i choć w sierpniu 1942 roku Anglicy podpisali układ z Sowietami, to jednak nie zawierał on jeszcze wyroku na Polskę. Powtórnie próbowano usunąć Sikorskiego w końcu 1942 roku, gdy na lotnisku w Montrealu nagle odmówiły pracy oba silniki samolotu, którym Sikorski udawał się do Waszyngtonu. Sikorski znów cudem ocalał. O zamach na swoje życie wprost oskarżył Brytyjczyków. Co zapisuje relacja jego adiutanta, kpt. Główczyńskiego, Sikorski zwracając się do gratulującego mu ocalenia marszałka brytyjskiego lotnictwa sir Fredericka Bowhilla miał powiedzieć? ?Gdyby zechciał pan towarzyszyć mi jutro w drodze do Waszyngtonu, miałbym pewność, że nic mi nie grozi?? Tym razem, w przeddzień konferencji w Casablance, polski generał leciał do Roosevelta z nadzieją, że zdoła uzyskać dla Polski na przyszłej konferencji pokojowej, obok zwrotu ziem wschodnich Rzeczypospolitej, także ziemie zachodnie. Jak wiadomo, tym razem nie uzyskał nic poza wyrazami sympatii dla Polski i Polaków. Ale tym razem, jak świadczą odnalezione w Kongresie USA dokumenty, Sikorski jednoznacznie zaszantażował prezydenta możliwością polskiego porozumienia z Niemcami. Polska zgłosiła w tym momencie swoją wyraźną obawę przed Teheranem i Jałtą. W maju 1943 roku, gdy udawał się w podróż bliskowschodnią, polityczna pozycja Polski, a także samego Sikorskiego, wydawała się już zupełnie przegrana. Sowieci po tzw. kryzysie katyńskim, nie dość, że zerwali stosunki z Polską, to jeszcze zażądali usunięcia ?faszysty Sikorskiego? i rekonstrukcji rządu polskiego, tak aby nie znaleźli się w nim ludzie nieprzychylni Rosji Sowieckiej i pokojowi na świecie. Równolegle, o czym historia nie zawsze pamięta, Niemcy zwrócili się do Sikorskiego z zaproszeniem do Katynia, obiecując pełne bezpieczeństwo. Historia nie pamięta także tego, iż Sikorski lecąc na swój tragiczny Gibraltar, otwarcie mówił, iż zamierza przenieść rząd polski z Londynu do Kairu lub może do USA. W każdym razie ostentacyjnie już manifestował swój brak zaufania do Brytyjczyków. O czym historia nie wie, a co zapisują i minister Tadeusz Romer, i ambasador Michał Sokolnicki, Sikorski nie życząc sobie brytyjskiej ?opieki?, sam płacił za podróż. Podobnie nie ufając Brytyjczykom zażądał, by cała polska korespondencja przekazywana była wyłącznie przez polskich kurierów. Coś się zdarzyło podczas tej podróży? O czym historia nie wie i nawet się nie domyśla? Oto gen. Ludomił Rayski, przedwojenny dowódca polskiego lotnictwa, a w latach wojny zwyczajny pilot brytyjski, na zapytanie prof. Janusza Zawodnego, co takiego się wydarzyło, czyli dlaczego zginął generał Sikorski, miał odpowiedzieć: ?Katastrofa na Gibraltarze była zorganizowana przez Anglików. Ja byłem na Gibraltarze. Sikorski, mówiąc otwarcie, był agentem niemieckim od czasu Legionów. Coś tam zrobił na Middle East i Churchill wykończył go?? Być może historia nigdy nie dowiedziałaby się, co takiego strasznego Sikorski zrobił na Middle East, gdyby nie niemieccy historycy, którzy niedawno odnaleźli dokumenty współpracy polsko - niemieckiej z owych dni. Jak wynika z dokumentów przechowywanych w Politisches Archiv des Ausvartigen Amtes, Aktengruppe Inland, a także depesz Franza von Papena, ambasadora Rzeszy w Stambule, Polacy zgłosili się do Niemców i otrzymali materiały w sprawie Katynia. Czyli Sikorski nie przyjął niemieckiego zaproszenia do Katynia, natomiast wyraźnie podjął z Niemcami współpracę w tej sprawie. Wszystko wskazuje na to, że to te materiały, w świetle relacji posła Tadeusza Zażulińskiego, Brytyjczycy próbują odebrać Sikorskiemu w Kairze i to tych materiałów, w świetle relacji por. Ludwika Łubieńskiego, poszukują na Gibraltarze trzykrotnie w ciągu nocy rewidując samolot generała Sikorskiego. Generał Sikorski został zabity na Gibraltarze. Historia nigdy nie odnalazła owych dokumentów katyńskich, które wiózł ze sobą, by przedstawić je światu, a przede wszystkim Polakom podczas kolejnej kampanii wyborczej prezydenta Roosevelta. I być może nigdy się nie dowiemy, czy te dokumenty po śmierci generała znalazły się w tajnych sejfach Londynu, czy może w postaci prezentu dla marszałka Stalina, wraz z ambasadorem Majskim, z Gibraltaru trafiły do Moskwy?. Zarówno film fabularny jak i serial fabularno-dokumentalny to próba zmierzenia się z historią i tajemnicą śmierci generała Sikorskiego. Padną pytania, na które nikt nigdy wcześniej nie próbował odpowiedzieć. Widzowie będą mieli szansę przyjrzeć się kulisom wielkiej polityki II wojny światowej. Dariusz Baliszewski
O FILMIE
Film opowiada o ostatnich dniach życia generała Sikorskiego (w tej roli Krzysztof Pieczyński), tuż przed katastrofą gibraltarską. Wodzowi towarzyszy córka Zofia (Kamilla Baar) i ekipa najbliższych współpracowników. Wszyscy goszczą w pałacu gubernatora Gibraltaru Masona Macfarlane?a (Jerzy Grałek), który ma nakłonić Sikorskiego do oddania dokumentów świadczących o morderstwie oficerów polskich w Katyniu. Gdy ten stanowczo odmawia, w plan zostaje wdrożony zamach na Generała, który był przygotowywany od paru miesięcy. Nosił kryptonim ?Mur?. Kto za nim stał? Kto go wykonał i jak przebiegał? Czy Zofia też była na pokładzie Liberatora? Równolegle pokazane są losy polskiego kuriera Jana Gralewskiego (Tomasz Sobczak) i jego żony Alicji Iwańskiej (Marieta Żukowska). Jan Gralewski miał ostrzec Generała przed zamachem, a w istocie odegrał zaskakującą rolę w mistyfikacji gibraltarskiej. Do dzisiaj trwa dyskusja wokół śmierci Sikorskiego. Wiele dokumentów wciąż jest tajnych i nie wiadomo czy kiedykolwiek zostaną upublicznione. Film powstał na podstawie badań Dariusza Baliszewskiego, według którego generał Sikorski został zamordowany przed katastrofą gibraltarską.
O SERIALU
Serial ma 4 odcinki (po 50 minut) i łączy ze sobą sceny fabularne z dokumentalnymi. Część dokumentalna ma dwóch prowadzących: historyka i publicystę Dariusza Baliszewskiego oraz dziennikarza, dyrektora programowego TVN, Edwarda Miszczaka. Dariusz Baliszewski przedstawia wyniki swoich wieloletnich badań na temat śmierci generała Sikorskiego i wydarzeń, które do tej śmierci mogły doprowadzić. Pokazuje zgromadzone przez lata dowody - m.in.: wywiady z ludźmi, którzy byli świadkami katastrofy gibraltarskiej, a także z osobami z bliskiego otoczenia Generała. Udostępnia też niepublikowane dotąd dokumenty i fotografie. Edward Miszczak prezentuje odmienne niż Dariusz Baliszewski opinie. Przedstawia unikalne zdjęcia archiwalne z akcji ratunkowej z lipca 1943 roku ? zdjęcia dokumentujące zatopionego Liberatora AL 523. Prowadzący dyskutują, udowadniają swoje racje. Ich spotkania i konfrontacje odbywają się m.in.: na Gibraltarze, w Kairze, w Londynie i na szkockiej Wyspie Bute. W serialu zobaczymy zupełnie nowe, poszerzone wątki życia głównych bohaterów z filmu fabularnego. Przedstawione zostaną losy córki Sikorskiego ? Zofii, której życie i śmierć ciągle owiane są tajemnicą. Dowiemy się o prywatnych spotkaniach Zofii w Iver pod Londynem tuż przed katastrofą, odsłonimy kulisy jej porwania. Przybliżona zostanie sylwetka Edwarda Prchala, zaufanego pilota Sikorskiego oraz porucznika Ludwika Łubieńskiego, podwójnego agenta. Czwartym bohaterem będzie kurier z Polski Jan Gralewski, którego oskarżono o udział w zamachu.. Serial fabularno-dokumentalny ?Generał? zostanie pokazany w telewizji TVN na przełomie maja i czerwca tego roku.
PROWADZĄCY
Edward Miszczak ? dziennikarz i dyrektor programowy TVN Autor reportaży o tematyce katyńskiej i sybirackiej. Twórca telewizyjnych programów ?Urzekła mnie twoja historia? i ?Cela?. Laureat SuperWiktora za całokształt osiągnięć w 2006 roku. Dariusz Baliszewski ? dziennikarz, historyk i publicysta Autor popularnych programów ?Świadkowie? i ?Rewizja Nadzwyczajna? w TVP. Specjalista od zagadek II wojny światowej. Przedmiotem jego dociekań są m.in.: kulisy działalności wywiadów i katastrofa na Gibraltarze.
Obsada aktorska filmu i serialu
Generał WŁADYSŁAW SIKORSKI ? Krzysztof Pieczyński Naczelny Wódz Polski od 1939 roku. Skonfliktowany z częścią polskiej armii, niewygodny dla koalicjantów ze względu na swoje stanowisko w sprawie Katynia i granic Polski. Zdecydowany dyplomata, twardy negocjator. Mówił prawdę prosto w oczy, szybko podejmował decyzje. Oficjalny w kontaktach, często niedostępny. Darzący wielką miłością i zaufaniem córkę Zofię. Około 60 lat, często poruszał się o lasce. ZOFIA LEŚNIOWSKA ? Kamilla Baar Córka generała Sikorskiego, żona oficera Leśniowskiego, który całą wojnę był internowany przez Niemców. Była prawą ręką ojca, uczestniczyła w większości jego politycznych rozmów, m.in.: jako tłumaczka. Znała trzy języki obce. Około 30 lat, drobna brunetka. Pogodna, energiczna i wysportowana. Była wielokrotną zwyciężczynią w zawodach hippicznych. Obyta w kontaktach z politykami i wojskowymi. Śmiała i zaczepna, ale darzona szacunkiem i respektem przez współpracowników Generała. Pozostawała w towarzyskich kontaktach z Churchillem. Kurier JAN GRALEWSKI ? Tomasz Sobczak Przed wojną studiował filozofię u Tatarkiewicza oraz historię sztuki. Na uczelni poznał przyszłą żonę Alicję Iwańską (w tej roli Marieta Żukowska). W czasie wojny zaangażował się w działalność konspiracyjną w strukturach Armii Krajowej pod pseudonimem ?Pankrac?. Należał do ?Zagrody? koordynującej rozsyłanie polskich kurierów po Europie. Gralewski podróżował jako traser, czyli osoba wyznaczająca drogi dla kurierów politycznych. Był pierwszym podejrzanym o udział w zamachu na Generała. Oficjalne źródła podają, że zginął w katastrofie gibraltarskiej. Miał 32 lata. Wysoki, szczupły, typ mężczyzny o nienagannych manierach, zawsze dobrze ubrany. Miał żywą, ekspresyjną twarz. Bardzo inteligentny, raczej typ intelektualisty niż żołnierza. Na palcu nosił sygnet rodowy herbu Sulima.Zakochany w swojej żonie Alicji Iwańskiej, do której przez całą podróż pisał listy. Nazywał je ?wojennymi odcinkami? ALICJA IWAŃSKA ? Marieta Żukowska Żona Jana Gralewskiego. Zaangażowana w działalność konspiracyjną. W trakcie wojny współdziałała z ?Zagrodą? prowadząc kurierów na zachód Europy. Przed wojną studentka wydziału filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Perfekcyjnie znała język francuski. Młoda i atrakcyjna. Intelektualistka. Kobieta wyzwolona. Do szaleństwa zakochana w mężu. Porucznik LUDWIK ŁUBIEŃSKI ? Tomasz Borkowski Szef Polskiej Misji Wojskowej na Gibraltarze. Równocześnie agent brytyjskiego kontrwywiadu, jedna z najbardziej zaangażowanych osób w zamach na generała Sikorskiego. Po wojnie był adiutantem generała Władysława Andersa - politycznego przeciwnika Sikorskiego. W latach pięćdziesiątych zwerbowany do CIA. Około 30 lat, wysoki, przystojny, dobrze zbudowany. Zawsze elegancki, przedwojenny hrabia. Nosił okulary. Przez jednych lubiany, przez innych uważany za sprytnego i przebiegłego. Sprawiał wrażenie, że łatwo nim manipulować. Ale to były tylko pozory. ZYGMUNT BIAŁY ? Łukasz Simlat Postać fikcyjna, bazująca na postaci historycznej zaczerpniętej z listów Gralewskiego do żony. Jan Gralewski opisywał w nich spotkanie z ?tajemniczym panem?. Prawdopodobnie to Zygmunt Biały kazał Gralewskiemu zmienić trasę i udać się na Gibraltar z misją specjalną do generała Sikorskiego. Był w stałym kontakcie z Ludwikiem Łubieńskim. Dowodził w terenie operacją ?Mur?, której celem była likwidacja generała Sikorskiego. Podporucznik JÓZEF PONIKIEWSKI ? Marcin Bosak Adiutant generała Sikorskiego. Ponikiewski wybłagał podróż na Bliski Wschód u boku Naczelnego Wodza. Zazwyczaj Generał zabierał drugiego ze swoich adiutantów, pilota Główczyńskiego. Ponikiewski służył w marynarce. W chwili zamachu miał 27 lat. Dobrze wychowany, kulturalny, całkowicie oddany generałowi Sikorskiemu. Był w przyjacielskich relacjach z jego córką, Zofią. ADAM KUŁAKOWSKI ? Marcin BosakPaweł Ciołkosz Sekretarz generała Sikorskiego, któremu towarzyszył od września 1939 roku. Cywil. Organizował dla Sikorskiego ucieczkę z Warszawy. W chwili zamachu miał około 25 lat. Przystojny, w typie przedwojennego dandysa, zawsze elegancko ubrany. Inteligentny, cichy, ale obrotny, wykonujący bezwzględnie rozkazy Naczelnego Wodza. Trzymał się na uboczu, zawsze czujny. Pozostawał w przyjacielskich stosunkach z Zofią Leśniowską. CZARNY ? Wojciech Gdynia Postać fikcyjna, jeden z zabójców generała Sikorskiego. Bezwzględny i pewny siebie. Przybył na Gibraltar z hiszpańskiego obozu Miranda del Ebro. Prawa ręka Zygmunta Białego. MAKSYMILIAN ? Michał Grzybowski Postać fikcyjna, drugi z zabójców generała Sikorskiego. Przebywał razem z Gralewskim w obozie hiszpańskim Miranda del Ebro. Potem razem przypłynęli na Gibraltar. Próbował zaprzyjaźnić się z Janem Gralewskim. Kapitan EDWARD PRCHAL ? Mirosław Haniszewski Przed wojną Prchal był pilotem samolotów pasażerskich. W czasie wojny pilotował tzw. ?taksówki powietrzne? RAF-u, służące do przewozu VIP-ów, co wiązało się z przynależnością do brytyjskiego kontrwywiadu. Generał Sikorski miał do Prchala zaufanie. Chciał, żeby to właśnie on był pilotem w czasie jego podróży z Kairu. W chwili zamachu Prchal miał 31 lat. Był krępy, dobrze zbudowany, z charakterystycznie zaczesanymi do tyłu włosami. W relacjach zawodowych milczący i skryty, nie rzucający się w oczy. Zdecydowany, energiczny, ale oszczędny w ruchach i gestykulacji. Na pierwszy rzut oka mógł sprawiać wrażenie ?typa spod ciemnej gwiazdy?. Oficjalnie ? jako jedyny przeżył katastrofę. Major HERRING ? Piotr Miazga Drugi, obok Prchala, pilot Liberatora, sterujący samolotem z generałem Sikorskim na pokładzie. Człowiek brytyjskiego MI5. Miał dopilnować wykonanie zadania przez pilota Edwarda Prchala. Gubernator Gibraltaru MASON MACFARLANE ? Jerzy Grałek Sir Frank Noel Mason-Macfarlane, gubernator Gibraltaru, generał. W 1940 roku był szefem rezydentury brytyjskiego wywiadu wojskowego we Francji, potem szefem brytyjskiej misji wojskowej w Moskwie oraz oficerem kontrwywiadu brytyjskiego. Pod maską dyplomacji bezwzględnie wykonywał rozkazy. W kontaktach z ludźmi niedostępny i szorstki, poniżał swoich podwładnych. Nadużywał alkoholu. W chwili zamachu miał 54 lata. Major KING ? Maciej Marczewski Nieformalny doradca Gubernatora. Podobnie jak on, członek Special Operation Executive ? SOE. Przed wojną zajmował się aktorstwem, grał w teatrze i w filmach. Po wojnie kontynuował karierę. Wysoki, przystojny, dobrze zbudowany. Inteligentny i błyskotliwy. Prawa ręka Gubernatora. Zawsze stojący w jego cieniu, posłusznie wykonujący rozkazy Kapitan PERRY ? Ireneusz Czop Najważniejszy z adiutantów gubernatora Franka Noela Masona Macfarlane?a. Przystojny brunet, z błyskiem w oku, wysportowany. Wykonywał brudną robotę dla Gubernatora. Bezpośredni, prosty i agresywny. Budził strach. Lubił towarzystwo kobiet i zabawę.
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.