Większość osób, która nie obejrzy tego filmu, a będzie mieć o nim złe zdanie - nie potrafi nazwać problemu lub nazywa go niewłaściwie. Bo czego oczekujemy od Żydów (za UB i inne grzeszki), od Niemców (za wojnę), od Rosjan (za wojnę i okupację po wojnie) - oczekujemy samobiczowania - tego nikt nie robi, Żydzi tego nie zrobią, Niemcy i Rosjanie też nie.

Pytanie - czy musimy się samobiczować? Nie wiem - ja nie widzę takiej potrzeby, ale z drugiej strony niepokojące są sygnały, że ludzie bali się przyznać, że pomagali Żydom - coś jest na rzeczy, że istniała niechęć ludzi do Żydów, a później do tych, którzy Żydom pomagali - przyczyny nie znam, ale wymaga zastanowienia, co było tego przyczyną. Tylko, że między niechęcią, a pragnieniem zamordowania sąsiadów jest przepaść i nijak mi to nie pasuje do ciągłego samobiczowania w porównaniu do sprawców, którzy wywołali tę wojnę.