Kościół zakłamany i obłudny? Heh, jest to w końcu instytucja. A wskaż mi jakąkolwiek instytucję, która nie budzi wśród młodych ludzi oskarżeń o obłudę i zakłamanie:)

W porównaniu jednak z takim np. państwem, Kościół to wcielenie cnót wszelakich.

Według tego wszyscy w Europie byli i są zakłamani i obłudni ( prawosławie długo nie tolerowało innowierców na swoim terenie ,protestanci eksterminowali katolików irlandzkich twierdząc ''że to nie są prawdziwi katolicy ''Kalwin stworzył w Genewie miniaturowe państwo totalitarne ,Luter nawoływał do prześladowań wobec Żydów ,jakobińscy ateiści mordowali chłopów wandejskich w imię a jakże ''wolności '' a nie wspomnę o czynach ich czerwonych następców .Kto wobec tego spełnia wysokie kryteria krytyków kościoła ???)

No, komunistów mi z ust wyjąłeś:)

'Ci ateiści to są wszyscy okropni mordercy! Krwiożercze potwory! Kto jest ateistą jest gupi i zły, jak Stalin! Trzeba wytępić ateizm do reszty!' Takie myślenie jest przejawem głupoty. A panuje tendencja, że jeżeli podobnie nierozumna krytyka kierowana jest w stronę Kościoła - wszystko jest ok. I to jest chore. I ciemne.

Jasnę, że każdy może krytykować tę instytucję, ale bądźmy sprawiedliwi. Autor tematu zaprotestował przeciwko temu, iż w tym filmie (oraz wielu innych), katolicy ukazani są jako ci źli (mordercy, kłamcy), a protestanci - jako dobrzy i szalchetni.

Sam wymieniłeś sytuacje, kiedy moredercami katolicy nie byli. I wierz mi, jeśliby podliczyć ilość ofiar, to Kościół wypada przy nich wszystkich najkorzystniej. Więc dlaczego uważa się go za instytucję ciemną i zbrodniczą, a np. szaleństwo Rewolucji Francuskiej brane jest za coś dobrego, przy jednoczesnym ukrywaniu ciemmnych stron? Zę była konstutucja i Deklaracja Praw Człowika i Obywatela? Co z tego, skoro jakobini zaprzeczyli jej na wszelkie możliwe sposoby, topiąc Francję we krwi i zbrodniczym terrorze?

Krytykujmy co chcemy, ale bądźmy przy tym sprawiedliwi i rozumni. To są moje kryteria - sprawiedliwość i rozum. Szkoda, że cechy te występują tak rzadko wśród dyskutantów na rozmaitych forach:/

i z dyskusji o zwyczajnym historycznym filmie , zrobiła się walka i kłótnia pełna nienawiści między forumowiczami.

Śmiem się nie zgodzić;) Otóż wydaje mi się, iż przesadzasz:) Nie każda dyskusja na tematy polityczno-religijno-światopoglądowe jest pełna nienawići. W tej akurat jej poziom jest umiarkowany.

To zasługa kilku osób, które wiedzione jakimiś śmiesznymi stereotypami wrzucają innym i robią ze zwykłej rozmowy - krwawą jatkę;) Natomiast jeżeli ktoś jest rozsądny - wcale się nie denerwuje i potrafi podejść do dyskusji spokojnie. Nie wpadajmy w następny bzdurny schemat: 'dyskusje światopoglądowo-interpretacyjne prowadzą do spięć, więc nie prowadźmy ich'. Spięcia są naturalnym efektem ubocznym wymiany różnych poglądów i elementem konstruktyknym, ale tylko dla człowieka rozsądnego.

To trzeba było nie siać kłamliwej propagandy a nie byłoby dyskusji a nie wpierw wybełkoczesz bzdurę a potem masz pretensję że człowieka krew zalewa .

To było do wojtede .

Sam siejesz kłamliwą propagandę i sam gadasz bzdury. Za kogo ty się uważasz? A co ja niby fałszywego powiedziałem? To że Kościół katolicki ma na swoim koncie wiele ofiar śmiertelnych? Jeśli sądzisz że to nieprawda to lepiej poczytaj trochę mądrych , porządnych książek historycznych.

Przepraszam bardzo a o nocy św. Bartłomieja zwaną inaczej rzezią hugenotów to zapomniałeś? Kiedy w ciągu jednej nocy (1572r.) z rozkazu katolickiego króla wymordowano 3 tysiące protestantów. A o tym że w we Francji za rządów Ludwika XIV zaczęto po raz kolejny prześladowania hugenotów to już nie trzeba wspominać. Dodając do tego inne zbrodnie to jednak Kościół katolicki na morderstw wcale nie wychodzi tak dobrze jakby mogło się wydawać.

A o ludobójstwie katolickih Irlandczyków to zapomniałeś opisz mi też znawco tolerancję panującą w kalwińskiej Genewie .Wiesz w jakim kraju w Europie spalono najwięcej czarownić Co do Nocy Świętego Bartłomieja to prawda i tam zgineło nawet 20 tysięcy protestantów tyle że Anglicy wymordowali kilkadziesiąt razy więcej katolików (czyżbyś o tym nie wiedział ?)

zgadzam się z Tobą całkowicie zorka . Dodam jeszcze jedno , że w Polsce często się zdarza że jak ktoś krytykuje Kościół katolicki to od razu w oczach osoby wierzącej jest czerwonym komunistą , że aż oczy bolą. Np. wypowiedzi niektórych forumowiczów : "karmiony sbecką papką" są wg absurdalne i idiotyczne.

To moja wypowiedż i jest ona jak najbardziej prawdziwa ,to nie tylko sbecka ale też leninowska papka (W latach 20 w ZSSr wydawano prasę antykatolicką przeznaczoną dla tamtejszych Polaków jako żywo twoje wypowiedzi ją przypominają )

"Femina Erit Ruina Tua"
Ten cytat na twoim profilu mówi sam przez się...

A z nim jest nie w porządku ?

zanim zaczniesz ogladac jakikolwiek film błagam - ściągnij beret. a poza tymw filmie historycznym jak również w powiesci historycznej mozliwe i bardzo dopuszcalne jest koloryzowanie, upiększanie faktów lub nawet przekręcanie faktów historycznych. inaczej film byłby dokumentalny a nie historyczny.

Zanim zaczniesz oglądać jakiś film sciągniję te koszulkę z Che , bo celem takich szmir jest urabianie opinii w duchu lewactwa (czyli sianie pospolitych kłamstw ) można to porównać to propagowania wizerunku narodu polskiego opartego na filmie Powrót do Ojczyzny .

znowu bredzisz. na poczatku pieprzysz o tym ze protestantyzm jest idealizowany, a potem pieprzysz ze ten film jest lewacki/ateistyczny.
adecyduj sie na cos mocherze

Tryderus to katolicki błazen i dupek jak większośc katolików - egoistów i baranów nie mający pojęcia co pisze..!!!

Słuchaj pusta pało! Anglia od wieków czy ci sę podoba czy nie jest
protestancka, tak samo jak Finlandia i kilka innych państw. Zapoznaj się
może troche z historią, chyba że niewiesz co to takiego? ps,. Do żydów też
masz aluzje rasisto pie****y

Ja do Żydów nic nie mam oszołomie wychowany na Faktach i Mitach a gdybyś poczytał co innego niż broszurki sbeków wiedziałbyś matole że Anglia nigdy nie była krajem czysto protestanckim (czy nazwisko Tolkien coś ci mówi ?) , wiec przestać ćpać marihuanę jak to jest u was komuchów w zwyczaju .

a polka nie byla katolickim (czy imie mieczysław cos ci mowi?)

Tak sobie was poczytałam i mi was szkoda. Jesteście zazwyczaj wyznawcami
religii, które mają wspólny rodowód, czy nie lepiej skupić się na
podobieństwach, a nie na różnicach? Po prostu ludzie są brutalni i często
siłą chcą zaprowadzić swój porządek, zdobyć władzę, a nie ma znaczenia co
jest pretekstem do zabicia drugiego człowieka: inna narodowość, religia,
inny kolor skóry. To również łączy nas wszystkich poprzez naszych przodków.
Religia zawsze była tylko pretekstem dla władców, żeby wysyłać swoich
poddanych na rzezie.
Dajcie spokój, zakopcie topór wojenny, nie ma co się kłócić kto ma rację,
bo zazwyczaj każdy po trochu ma racji i nie ma jednej, słusznej prawdy.
A co do religii, to jest jeden Bóg, tylko ludzie różnymi sposobami się z
nim komunikują. Trudno, żeby w jednym czasie ludzie się umówili, że będą w
taki sam czcić Boga. Religia wypływa też z tradycji, kultury, uwzględnia
specyfikę danych regionów. Trudno, żeby ludy Afryki, Azji i Europy a taki
sam sposób zwracały się do Boga.

Ale ja sie nie przyznaje ze jestem katolikiem, nie wierze w boga i nie chodze od kosciola. Ja poprostu artykułuje moja nienawisc do katolicyzmu po tym jak urzadzal jakies cyrki w europie.

Taka już ludzka natura...trzeba znaleźć sobie pretekst do walki. Religia jest do tego idealna.
Ja osobiście jestem niewierzący, chociaż pochodzę z rodziny katolickiej i byłem ochrzczony, a nawet jeszcze poszedłem do pierwszej komunii jako dziecko...dopiero później wyzwoliłem się od tej grupy ludzi uznających nad sobą zwierzchnictwo sił wyższych. Nie wierzę w Boga (chrześcijańskiego), Allaha, Buddę, Zeusa, Posejdona, Herę, Jowisza, Kali...jednym słowem wytwory ludzkiej, bardzo bujnej wyobraźni.
Nie walczę z żadną z tych religii, ani z ich wyznawcami (są mi kompletnie obojętni) póki nie przekroczą tej czerwonej linii i nie próbują na siłę nawracać mnie na swoje przekonania i wmawiać mi, że spalę się w piekle jeśli nie zmienię swojego toku myślenia lub nie okazują pogardy wobec mnie z powodu odmiennego zdania :).

Co do filmu to jak dla mnie ma on skrzywienie proprotestanckie, pokazuje Anglie broniącą się przed agresją straszliwego Filipa II z którego zrobili w tym filmie jakiegoś psychola a o ile się nie myle to Anglia wysłała wojska do Niderlandów i zaczeła rabować hiszpańskie statki :) Filip bynajmniej nie potrzebował kolejnej wojny i żył z protestancką Anglią w pokoju przez 30 lat z deka.

Anglia wysłała trochę wojska do Niderlandów by wspomóc tamtejszych powstańców. A Hiszpanie na rozkaz Filipa II okrutnie traktowali buntowników (np. rzeź Antwerpii). W Holandii do dzisiaj się straszy małe dzieci księciem Alby, który był dowódcą hiszpańskich sił tłumiących powstanie ;)

katolicyzm to wiem, ale co to jest "protestancyzma" ? :P

Uważam, że to gruba przesada w mówieniu, że ten film jest antykatolicki, bo nie jest. Przesadą jest jednak też idealizacja Elżbiety, bo choć była bardzo dobrą władczynią, to nie była jakaś szczególnie miłosierna i tolerancyjna. Na przykład skazała na śmierć przez poćwiartowanie człowieka, który skrytykował jej wygląd. Co do poglądów religijnych : To prawda, że nie uciekała się do stosów jak jej siostra Maria, ale nie była wiele lepsza. Przecież pozbawiła katolików praw publicznych i tak jak jej siostra Maria miała na sumieniu męczenników protestanckich, tak i ona przynajmniej dwóch świętych Kościoła Katolickiego. Elżbieta była świetną królową, ale potrafiła być bezwzględna jak ojciec no i matka zresztą też...

Wieszała i torturowała katolików .

Ciebie również poproszę o jakieś wiarygodne źródło, potwierdzenie Twoich słów.

Poczytaj sobie biografię Elżbiety ,

aleś zarzucił źródłem, teraz zmieniłam zdanie, rzeczywiście masz rację! -.-

"skazała na śmierć przez poćwiartowanie człowieka, który skrytykował jej wygląd."

masz na to jakiekolwiek potwierdzenie w jakimś wiarygodnym źródle? Bo to mi wygląda normalnie jak plotka rodem z Pudelka. Jak od tamtych czasów możemy być pewni takiej "pierdoły"?
Bo zdaję sobie sprawę, że w tym filmie Elżbieta została przedstawiona wyjątkowo dobrze, na pewno za dobrze, ale czy była aż tak bezwzględna w rzeczywistości jak Ty piszesz?

Biografia Elżbiety I Stanisława Grzybowskiego.
PS. Ja do Elżbiety jako do władczyni nic nie mam. Była wielkim monarchą. Nie jestem też Broń Boże, zwolennikiem antagonizmów wśród religii chrześcijańskich. Napisałem tylko, co myślę o idealizacji Elżbiety, co nie znaczy, że idealizuję Marię:)

no jasne spoko :)

mi chodziło tylko o to, że przecież to jest praktycznie niemożliwe znać takie szczegóły, że akurat kazała kogoś zabić, bo skrytykował jej wygląd... albo wtedy powstały takie ploty albo najprawdopodobniej ktoś to sobie wymyślił teraz. Ja nie wierzę, że tak jak napisałam taka "pierdoła" dotarłaby aż do dzisiaj.

Postać Filipa II rzeczywiście jest nieco groteskowa, ale kiedy się patrzy w Polsce na "obrońców krzyża" (i tych, którzy ich wspierają) trudno nie dojść do wniosku, że fundamentalistyczni katolicy mogą być tylko śmieszni i stuknięci. Film dzięki Blanchett i Morton (która jest znakomita jako Maria Stuart) ogląda się bardzo dobrze. Prawdę powiedziawszy - równie dobrze (a chwilami lepiej), jak "jedynkę". Kiczu jest w obu częściach sporo (zwłaszcza w wątkach "spiskowych"), ale niektóre sceny (zwłaszcza dzięki aktorstwu wymienionych już przeze mnie kobiet) robią spore (emocjonalnie) wrażenie. Tak więc - czekam na część trzecią (która podobno ma kiedyś powstać). :)

Dyskusja ta jest jałowa i nie prowadzi do żadnego celu. To czy katolicyzm zabił więcej ludzi niż protestantyzm, i kto stosował bardziej wyrafinowane środki egzekucji nie ma znaczenia, gdyż ścieranie się obu tych wyznań było de facto ścieraniem się orientacji politycznych, gospodarczych i społecznych, z samą religią mając mało wspólnego. Od chwili rozłamu, religia chrześcijańska stawała się jedynie instrumentem służącym walce o polepszenie swojej pozycji przez pewne warstwy. Sławna Inkwizycja powstała z instytucji, która początkowo prześladowała Żydów oskarżając ich o herezję. W rzeczywistości natomiast stanowili oni zbyt duże zagrożenie dla kupców europejskich, stąd próba osłabienia ich pozycji. Poza tym, obie te gałęzie mają wspólny korzeń. Ale mam chęc odnieśc się do niektórych wypowiedzi.
Ktoś napisał wcześniej, że Kościół katolicki to przecież instytucja. Problem polega na tym, że w pewnym momencie była to instytucja całkowicie świecka(może to właśnie miał na myśli autor). Papież był świeckim monarchą, który zajmował się głównie umacnianiem swojej politycznej i gospodarczej pozycji, spychając - co bardzo ważne - na dalszy plan życie duchowe, czyli to, dla czego powinien byc utworzony.
Więc moim zdaniem samo porównywanie Kościoła z państwem przez katolika wypada na niekorzyśc jego argumentowania. Te dwie instytucje w teorii powinny miec zupełnie inny zakres funkcji, a jedno nie powinno wtrącac się w kompetencje drugiego(jednak rozerwanie tych funkcji nastąpiło bardzo późno). Jednakowoż wtrącanie się władców świeckich w sprawy Kościoła nie miało na celu głównie ingerowania w kwestie dogmatyczne, tylko w sprawy polityczno-gospodarcze, które z kolei były nadrzędnym celem działania Kościoła. Więc argument, że Kościół w porównaniu z państwem wypada lepiej średnio do mnie przemawia, gdyż Kościół to było państwo, a moim zdaniem powinno i byc czymś innym, i zajmowac się czymś innym.
Gdyby ludzie byli zadowoleni z życia regulowanego przez katolicyzm, jedynie słuszny światopogląd, o żadnej reformacji dzisiaj nie rozmawialibyśmy. Zgodzę się tu z porównaniem do kozłów i krów - wszelkie konflikty ówczesnego świata uzewnętrzniały się w religii, która potem przechodziła zresztą na dalszy plan. Jest to kwestia panującej wiary, i o tym czy inna przyniosołaby więcej korzyści(lub mniej strat), pozostanie nierozstrzygnięte.
Nie negując wkładu duchowieństwa w rozwój umysłowy w średniowieczu, trzeba powiedziec, że gnębienie przez Kościół licznych myślicieli, w oparciu o których idee dziś żyjemy, są faktem. Bardzo długo nie Kościół był dla ludzi, tylko ludzie dla Kościoła. Stąd np. 'niewola babilońska Kościoła' Lutra. Feudalizm także jest nierozerwalnie złączony z katolicyzmem, a przejściu do nowych stosunków społeczno-gospodarczych, czyli kapitalizmu, towarzyszyła właśnie reformacja. Jak wiadomo, m.in. to etyka protestancka podłożyła podwaliny pod kapitalizm. Stagnacja uniwersytetów była spowodowana naciskiem Kościoła, który zwalczał to, co było niezgodne z jego oficjalną doktryną. Kościół się zatrzymał, podczas gdy świat szedł naprzód. Chyba jest pewna korelacja między ewolucją zachodnioeuropejskiej cywilizacji a zmniejszaniem się znaczenia Kościoła. Moim zdaniem była to organizacja za mało elastyczna, pozostając taką do dziś, o czym świadczy wybiórcze traktowanie przez większośc katolików dogmatów swej wiary.

Ale propagandą zajechałeś stary... Ja nie mogę. A twoja ocena 1/10 przez jakieś twoje urojone poglądy to śmiech na sali. Czyli co, rozumiem, że aktorstwo, zdjęcia, montaż, muzyka też był na 1?! Boże chroń przed takimi ludźmi... komu ty chcesz do głowy włożyć tą propagandę jaką tutaj głosisz? :/

Uspokój się z tym uwielbieniem do katolików. Zrobili tak film, bo takie były wtedy realia Anglii, sama królowa była protestantką, więc wszystko się zgadza z faktami, więc o co ci chodzi? I nie rób z księży aniołów, bo z całym szacunkiem do tych normalnych, wszyscy wiemy do czego nawet księża byli i są zdolni.

Ale na co w ogóle dyskusja z takim... pewnie jeszcze wierzysz w New World Order................ -.- nie mamy średniowiecza kolego (no własnie :)) i każdy może sobie zrobić film o tym, że protestantyzm był popularniejszy lub odwrotnie, katolicyzm. Zwłaszcza jeżeli powtórzę się królowa była protestantką to siłą rzeczy szerzona w Anglii była ta wiara, więc to akurat zgadza się z faktami, proste i logiczne nie? O co ci właściwie chodzi?

Widzę że jesteś fanem królowej. Nie możesz być zatem obiektywny w ocenie, podobnie zresztą jak inni toczący tu pianę. Oczywiście że ocena 1/10 jest nieprofesionalna. W tym przypadku wynika z ksenofobi. Prawda historyczna jest taka. Katolicy prześladowali protestantów. Kropka. To jest uznany fakt, a z faktami się nie dyskutuje. Odsyłam do innego filmu, Królowa Margot. Obraz Elizabeth: Złoty wiek nie jest według mnie antykatolicki. Przedstawia jedynie punkt widzenia protestanckiej królowej sprowokowanej przez króla Hiszpanii ( Katolika). Czy Krzyżacy są antykatoliccy ? Przecież to katolicki zakon mordujący ludzi. Czy Agora jest antykatolicka ? Przecież młode chrześcijaństwo prześladuje tam pogan. Czy Imię Róży jest antykatolickie ? Przecież inkwizycja pali tam Bogu ducha winnych ludzi. Czy wreszcie Królestwo niebieskie jest antykatolickie ? Przecież krzyżowcy wyżynają tam karawany islamskich kupców, kobiet i dzieci. To są fakty. Proszę zajżeć do historycznych książek. Ubić niewiernego to nie grzech. Popularne średniowieczne hasło. Oczywiście nie można uogólniać. Za niektóre zbrodnie odpowiadają pojedyńczy nadgorliwcy z ADHD którym nikt nigdy nie kazał robić tego czy tamtego, a za inne odpowiada cały system, bo rozkaz wydał sam Papa.

"Widzę, że jesteś fanem królowej" rozśmieszyło mnie to ;) nie mogę być fanem kogoś, kto żył kilkaset lat wcześniej, mordował ludzi i tak dalej. Zresztą co my o niej wiemy... każdy z nas opiera się na jakichś niepewnych źródłach i swoich przemyśleniach. Jednak bardzo ją szanuję za jej rządy i, jeśli wierzyć jej biografii, była chyba jedną z najbardziej niesamowitych kobiet w historii.

głupku a jak było kto kogo zaczął mordować oczywiście że papież nakazał kontrreformacje. Potem tylko obie strony sie zabijały , a Elżbieta to najwspanialsza królowa w historii świata i dzieki niej Angli stała sie supermocarstwem a Hiszpania upadła gdzie skutki można oglądać do dziś.

Głupoty .

bardzo inteligentny komentarz. dyskusja na poziomie... za kogo ty się masz, ktoś naprodukował się na dwie linijki a ty myślisz, ze napiszesz sobie, że to wszystko głupoty i jesteś mądry? i jak ty chcesz kogoś tutaj przekonać taką postawą, panie wszechwiedzący?

"Wiedza" historyczna rodem z jedynie słusznej wg takich mułów jak ty rozgłośni ojca dyrektora...

Na KULu piora mozgi. Wiem, bo wytrzymalam tam 1 rok :> Potem przenioslam sie na normalna uczelnie, gdzie nie ucza bzdur typu 'chrzescijanie i katolicy nigdy nikogo nie zabili, oni po prostu zblizali do Boga' :)

A ze studiowalam fililogie, film mi sie podobal i mysle ze postac Elisabeth zostala przedstawiona wiarygodnie.

Od kiedy laczymy religie z polityka (czyz nie sa nierozlaczne?) siejemy wzajemna nienawisc....

Masz rację, i podziwiam fakt, że udało Ci się "wyrwać" z tej matni. A co do autora tematu... wystarczy popatrzeć na tekst:
"Kiedy widziałem w tym filmie księzy mordujących ludzi,to po prostu śmiac mi się chciało" - dziecinka nie ma pojęcia o takich rzeczach jak wojna domowa w Hiszpanii czy sposobie przerobienia wielowyznaniowej Chorwacji na ultrakatolicki kraj. Najgorsze jest to, że fanatycy religijni nie dostrzegają własnej głupoty - według własnego przekonania są mądrzejsi od wszystkich, którzy nie podzielają ich zdania na temat wiary, religii... i historii.

czy pod kazdym filmem tego typu zawsze musza sie gniezdzic katolickie oszolomy, ktore wszedzie sie dopatruja ataku na tzw "wartosci"? wez ze sie chopie w lep pacnij.
"Feministyczny i laicki." my ass

Oszołomy to ci którzy cię ztworzyli.A Elżbieta była ignorantka i zadufona z sobie damulką która uważała się za "panią świata".
Zresztą protestanci też za czasów Elżbiety mordowali katolików ale o tym się nie pisze ,bo po co,lepeiej wyzyzwać Rydzyka i ,Benedykta od oszołomów.

boga nazywasz oszolomem? (poza tym: stworzyli, nie ztworzyli) lol
podpowiem ci, bo do twojego zakutego lba widac niewiele dociera.
to nie jest film dokumentalny. nie nakrecil go protestant, elzbieta niech sobie bedzie nawet kompletna narcyzka, co nie tworzy z tegu filmu manifestu femistycznego. dlaczego jest feministyczny? bo baba rzadzi? a dlaczego antykatolicki? bo jedna zadna wladzy baba chciala zamordowac druga?
dorosnij.
ps. nie porownoj rydzyka do benedykta, bo to jak porownywanie gowna do twarogu.

Liczy się kto zaczął i kto był agresorem. Czy myślisz że Polacy i Rosjanie wyzwalając Europę w 1945 nie zamordowali żadnego bezbronnego Niemca. Samosondy na Niemcach zdarzały się nawet żołnierzom armi amerykańskiej. Czy logiczny byłby wiec wniosek że to Niemcy byli ofiarami tej wojny. Nie. Oni ponieśli tylko konsekwencje jej rozpętania. Podobnie było z katolikami. Nie można zabijać kobiet i dzieci tylko dlatego że są Protestantami i nie liczyć się z odwetem. Tylko deska nie oddaje. Tak samo Krzyżowcy. To oni napadli Arabów. Wyrżneli w imię Chrystusa całe Jeruzalem. Wpier........słusznie im sie należał, chociaż ostatecznie Arabi i tak potraktowali ich o wiele łagodniej, niż pierwotnie zrobili to ci w cudzysłowieu przesiąknięci miłością krzewiciele chrystianizmu.