Treser owadów, czarodziej, alchemik czy polski Disney - to tylko niektóre z określeń jakimi opisywano Władysława Starewicza (1882-1965) – pioniera animacji lalkowej. Z okazji 140-lecia urodzin tego legendarnego artysty Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny przybliży jego postać oraz filmy.
W swoich pamiętnikach Starewicz, wówczas pracownik Muzeum Miejskiego w Kownie, bardzo obrazowo opisuje początki swojej przygody z animacją lalkową:
Poza różnymi scenami innych owadów wielką nadzieję pokładałem na walkę samców jelonków (Lucanus Cervus). (...) Przyszykowałem na stole odpowiednią dekorację i łukową lampę, umieściłem dwóch samców blisko siebie i dałem im poczuć samicę. (...) Gdy wreszcie zaczęły się poruszać, dałem światło – zamarły nagle i na bardzo długi czas. Kilka razy powtarzałem to samo (...). Zrezygnowałem. (...) Zrozumiałem, że jeśli rysunek można ożywić zmieniając jego pozy, to czemuż martwego żuka nie można również ożywić nadając mu potrzebne pozy.
Naturalnie żuk musi być odpowiednio preparowany. Cóż może być łatwiejszego, jak wstawić jelonkowi cienkie druciki do łapek i umocować na wosku do tułowia. Przyszykowany takim sposobem żuk mógł przybierać różne pozy.
Teren, na którym miała się odbyć walka wymodelowałem z plasteliny, do której lgnęły łapki owadów.
Starewicz roztaczał wokół siebie aurę tajemnicy i magii. Przed rewolucją październikową, kiedy widzowie nie znali jeszcze dobrze metod realizacji filmów metodą poklatkową niechętnie zdradzał techniki swojej pracy i często w prasie był określany był jako "treser żuków". Podczas wizyt w jego pracowni, jeden z dziennikarzy zapytał o to "czym i jak często karmi swoje owady?" Starewicz nie wyprowadził go z błędu, ale wręcz przeciwnie zaczął w detalach opowiadać o szczególnych warunkach hodowli. O tym, że jego owady w czterysta pięćdziesiątej trzeciej generacji nauczyły się rozpoznawać swoje imiona i wykonywać komendy. Przedstawiał się jako profesor Łoższkij (czyli Kłamca). Później Starewicz zrezygnował z naukowego entourage'u i określał się mianem czarodzieja, bądź alchemika. Jak pisał jeden z polskich dziennikarzy: Czarodzieje nie lubią wpuszczać intruzów do swych sanktuariów. Inni w obawie, aby nie podpatrzono ich tajemnic, a ten w obawie przed utratą cennego czasu, którego mu ciągle brakuje.
Podczas Święta Animacji zostaną zaprezentowane najważniejsze animacje artysty zarówno z jego okresu "rosyjskiego" jak i "francuskiego". Filmom niemym towarzyszyć będzie muzyka wykonywana na żywo. Podczas uroczystości otwarcia wydarzenia o Starewiczu opowie jego wnuczka Léona-Béatrice Martin-Starewitch, a rozmowę z nią poprowadzi Marcin Giżycki – wybitny historyk filmu animowanego. Finał festiwalu dopełni jedyny pełnometrażowy film w dorobku Starewicza "Opowieść o Lisie".
Starewicz był także inspiracją dla wielu pokoleń twórców kina lalkowego. Chociaż nie miał okazji nigdy tworzyć w Polsce, zawsze był obecny w świadomości polskiej kinematografii. Podczas Święta Animacji zaprezentowane zostaną animacje z legendarnego Studia Małych Form Filmowych Se-Ma-For, zarówno te dla dzieci, jak i te skierowane to widzów dorosłych m.in. takich reżyserów jak Zenon Wasilewski, Jerzy Kotowski, Edward Sturlis czy Tadeusz Wilkosz. Przypomnimy też rzadko prezentowane filmy polskich reżyserek: Katarzyny Latałło, Lidii Hornickiej czy Zofii Ołdak. Dopełnieniem programu będzie prezentacja na platformie Ninateka.pl mało znanych w Polsce animacji lalkowych ukraińskiego reżysera Stepana Kovala, który w 2003 roku zdobył Srebrnego Niedźwiedzia na Berlinale.
Oprócz projekcji filmowych odbędą się również warsztaty z animacji poklatkowej, które poprowadzi Magda Bryll oraz warsztaty plastyczne. W przestrzeni kina Iluzjon będzie można także obejrzeć wystawę prac innego polskiego pioniera kina lalkowego – Zenona Wasilewskiego. Zaprezentowane zostaną materiały przedprodukcyjne do jego filmów: fragmenty storyboardów, projekty postaci i scenografii, a także projekty konstrukcji kukiełek filmowych. Fragment wystawy to także zbiory fotograficzne prezentujące Wasilewskiego podczas pracy nad swoimi filmami.
Święto Animacji to pierwsza edycja wydarzenia organizowanego przez FINA skupiającego się na filmie animowanym. Każda edycja podejmować będzie inny temat. Oprócz pokazów polskich filmów co roku prezentowane będą także animacje z innych wybranych krajów. Filmy skierowane będą zarówno do dzieci jak i do dorosłych. Pokazom towarzyszyć będą także warsztaty, wystawy oraz spotkania z gośćmi.
KINO ILUZJON
UL. NARBUTTA 50 A, WARSZAWA
Wstęp wolny. Darmowe wejściówki do odbioru w kasie kina.
Więcej informacji o wydarzeniu: http://www.iluzjon.fn.org.pl/cykle/info/1360/swieto-animacji.html
W swoich pamiętnikach Starewicz, wówczas pracownik Muzeum Miejskiego w Kownie, bardzo obrazowo opisuje początki swojej przygody z animacją lalkową:
Poza różnymi scenami innych owadów wielką nadzieję pokładałem na walkę samców jelonków (Lucanus Cervus). (...) Przyszykowałem na stole odpowiednią dekorację i łukową lampę, umieściłem dwóch samców blisko siebie i dałem im poczuć samicę. (...) Gdy wreszcie zaczęły się poruszać, dałem światło – zamarły nagle i na bardzo długi czas. Kilka razy powtarzałem to samo (...). Zrezygnowałem. (...) Zrozumiałem, że jeśli rysunek można ożywić zmieniając jego pozy, to czemuż martwego żuka nie można również ożywić nadając mu potrzebne pozy.
Naturalnie żuk musi być odpowiednio preparowany. Cóż może być łatwiejszego, jak wstawić jelonkowi cienkie druciki do łapek i umocować na wosku do tułowia. Przyszykowany takim sposobem żuk mógł przybierać różne pozy.
Teren, na którym miała się odbyć walka wymodelowałem z plasteliny, do której lgnęły łapki owadów.
Starewicz roztaczał wokół siebie aurę tajemnicy i magii. Przed rewolucją październikową, kiedy widzowie nie znali jeszcze dobrze metod realizacji filmów metodą poklatkową niechętnie zdradzał techniki swojej pracy i często w prasie był określany był jako "treser żuków". Podczas wizyt w jego pracowni, jeden z dziennikarzy zapytał o to "czym i jak często karmi swoje owady?" Starewicz nie wyprowadził go z błędu, ale wręcz przeciwnie zaczął w detalach opowiadać o szczególnych warunkach hodowli. O tym, że jego owady w czterysta pięćdziesiątej trzeciej generacji nauczyły się rozpoznawać swoje imiona i wykonywać komendy. Przedstawiał się jako profesor Łoższkij (czyli Kłamca). Później Starewicz zrezygnował z naukowego entourage'u i określał się mianem czarodzieja, bądź alchemika. Jak pisał jeden z polskich dziennikarzy: Czarodzieje nie lubią wpuszczać intruzów do swych sanktuariów. Inni w obawie, aby nie podpatrzono ich tajemnic, a ten w obawie przed utratą cennego czasu, którego mu ciągle brakuje.
Podczas Święta Animacji zostaną zaprezentowane najważniejsze animacje artysty zarówno z jego okresu "rosyjskiego" jak i "francuskiego". Filmom niemym towarzyszyć będzie muzyka wykonywana na żywo. Podczas uroczystości otwarcia wydarzenia o Starewiczu opowie jego wnuczka Léona-Béatrice Martin-Starewitch, a rozmowę z nią poprowadzi Marcin Giżycki – wybitny historyk filmu animowanego. Finał festiwalu dopełni jedyny pełnometrażowy film w dorobku Starewicza "Opowieść o Lisie".
Starewicz był także inspiracją dla wielu pokoleń twórców kina lalkowego. Chociaż nie miał okazji nigdy tworzyć w Polsce, zawsze był obecny w świadomości polskiej kinematografii. Podczas Święta Animacji zaprezentowane zostaną animacje z legendarnego Studia Małych Form Filmowych Se-Ma-For, zarówno te dla dzieci, jak i te skierowane to widzów dorosłych m.in. takich reżyserów jak Zenon Wasilewski, Jerzy Kotowski, Edward Sturlis czy Tadeusz Wilkosz. Przypomnimy też rzadko prezentowane filmy polskich reżyserek: Katarzyny Latałło, Lidii Hornickiej czy Zofii Ołdak. Dopełnieniem programu będzie prezentacja na platformie Ninateka.pl mało znanych w Polsce animacji lalkowych ukraińskiego reżysera Stepana Kovala, który w 2003 roku zdobył Srebrnego Niedźwiedzia na Berlinale.
Oprócz projekcji filmowych odbędą się również warsztaty z animacji poklatkowej, które poprowadzi Magda Bryll oraz warsztaty plastyczne. W przestrzeni kina Iluzjon będzie można także obejrzeć wystawę prac innego polskiego pioniera kina lalkowego – Zenona Wasilewskiego. Zaprezentowane zostaną materiały przedprodukcyjne do jego filmów: fragmenty storyboardów, projekty postaci i scenografii, a także projekty konstrukcji kukiełek filmowych. Fragment wystawy to także zbiory fotograficzne prezentujące Wasilewskiego podczas pracy nad swoimi filmami.
Święto Animacji to pierwsza edycja wydarzenia organizowanego przez FINA skupiającego się na filmie animowanym. Każda edycja podejmować będzie inny temat. Oprócz pokazów polskich filmów co roku prezentowane będą także animacje z innych wybranych krajów. Filmy skierowane będą zarówno do dzieci jak i do dorosłych. Pokazom towarzyszyć będą także warsztaty, wystawy oraz spotkania z gośćmi.
KINO ILUZJON
UL. NARBUTTA 50 A, WARSZAWA
Wstęp wolny. Darmowe wejściówki do odbioru w kasie kina.
Więcej informacji o wydarzeniu: http://www.iluzjon.fn.org.pl/cykle/info/1360/swieto-animacji.html
Michał Mróz
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
