Jan Sebastian Bach

Jan Sebastian Bach urodził się 21 marca 1685 roku w Eisenach, mieście położonym w centralnej części Niemiec. Był niezrównanym mistrzem epoki baroku - daty urodzin i śmierci Bacha wyznaczają w muzyce epokę baroku. Za życia niedoceniany przez współczesnych, po śmierci zaś na długo popadł w zapomnienie. Odkryty został ponownie przez Feliksa Mendelssohna-Bartholdy'ego, który w 1829 roku zaprezentował wykonanie "Pasji według św. Mateusza" w Berlinie i tak do dzisiaj jego muzyka święci trumfy na salach koncertowych całego świata. Jan Sebastian bardzo wcześnie rozpoczął edukację muzyczną, kontynuując rodzinne tradycje w tej dziedzinie. Dzięki talentowi szybko stał się wirtuozem gry na organach, której początkowo uczył się u swojego wuja. Uczył się także gry na skrzypcach pod okiem ojca oraz śpiewał w miejscowym chórze. W wieku dziesięciu lat został sierotą, a od tej pory jego wychowaniem zajął się starszy brat, który uczył go gry na klawesynie i sztuki kompozycji. Młody Jan Sebastian dosłownie pochłaniał wszystko. Studiował partytury włoskich, francuskich i niemieckich kompozytorów; przepisywał nuty utworów ówczesnych i dawnych wirtuozów nocami przy świetle księżyca. Jednocześnie odebrał staranne wykształcenie ogólne. W czasie wolnym od nauki jeździł do Hamburga, gdzie mógł spotkać i posłuchać wielkich organistów z całych północnych Niemiec. Mając 18 lat, Bach podjął pierwszą płatną posadę w celu zdobycia pieniędzy na utrzymanie. Jednocześnie zrezygnował ze studiów uniwersyteckich. Dzięki reputacji wirtuoza znalazł zatrudnienie jako organista w Arnstadt. W 1707 roku poślubił swoją kuzynkę Marię Barbarę i osiadł w Mühlhausen. Popadł jednak w konflikt z pracodawcą, który zarzucił jego muzyce nieprzyzwoitość. Już w 1708 roku Jan Sebastian przeniósł się po raz drugi na dwór książęcy w Weimarze. Został nadwornym organistą, skrzypkiem i koncertmistrzem. Odmieniło to całkowicie jego życie i dało możliwość komponowania i wykonywania z zespołem książęcym bardziej zróżnicowanego repertuaru muzyki koncertowej. W tym okresie powstało wiele ważnych dzieł, które pełniły funkcję pedagogiczna oraz koncertową. W 1717 roku rodzina Bachów opuściła Weimar. Powodem było niepowodzenie Jana Sebastiana w staraniach o funkcję nadwornego kompozytora. Jego nowym pracodawcą został książę Leopold z Köthen, na dworze którego Bach został kapelmistrzem. Pięć lat tam spędzonych to najszczęśliwszy okres jego życia i to pomimo śmierci w roku 1720 żony i matki jego siedmiorga dzieci. Chlebodawca zapewnił mu warunki idealne dla artysty tego formatu. Rok po śmierci pierwszej małżonki Bach ożenił się z Anną Magdaleną Wilcken, która urodziła mu trzynaścioro dzieci, z których tylko szóstka przeżyła. Bach po wpływem tych wszystkich niefortunnych wydarzeń odczuł potrzebę powrotu do muzyki religijnej. Nadarzyła się okazja objęcia posady po zmarłym w 1722 roku Johannie Kuhnau, organiście kościoła św. Tomasza w Lipsku. 38-letni Bach stanął do konkursu i mimo początkowego faworyzowania przez władze Georga Philippa Telemanna otrzymał upragnione stanowisko. Bach jako kantor w Szkole św. Tomasza nauczał  muzyki, łaciny i teologii. Do tego doszły obowiązki dyrygenta chóru i orkiestry oraz kompozytora muzyki religijnej. W Lipsku Jan Sebastian spędził 27 lat, które okazały się najtrudniejsze w całym jego długim życiu. Zmagał się z nieprzychylnością pracodawców, niezbyt wysokimi zarobkami oraz chorobą. Pod koniec życia stracił wzrok. Umarł 28 lipca 1750 roku w wieku 65 lat, nie zostawiając testamentu. Pochowany został w prezbiterium kościoła św. Tomasza w Lipsku. Jan Sebastian Bach jest autorem ponad tysiąca utworów, które skatalogowane zostały dopiero w XX wieku. Inspiracją dla jego twórczości były protestancka muzyka religijna, włoska muzyka instrumentalna i wokalna oraz francuska muzyka klawiszowa. Bach komponował wszystkie ówczesne formy muzyczne prócz opery. Był mistrzem muzyki polifonicznej. W jego dorobku są dzieła organowe, utwory na orkiestrę (tu należy wymienić "Koncerty brandenburskie"), koncerty na dwoje skrzypiec, uwertury, muzyka na instrumenty klawiszowe oraz na skrzypce, wiolonczelę, flet i klawesyn. Historyczna rola Jana Sebastiana Bacha polega na syntezie dorobku muzycznego epok minionych i przygotowaniu nowych prądów - zwłaszcza romantyzmu. ... więcej