Recenzja filmu

Jaś i Małgosia (2007)

Istnieją na tym świecie miejsca poza czasem i przestrzenią, gdzie baśnie stają się rzeczywistością, a rzeczywistość zmienia się w mroczną baśń... Podczas podróży do swojej ciężko chorej matki, Eun-Soo ulega wypadkowi – jego samochód wypada z drogi i stacza się z urwiska. Oszołomiony chłopak budzi się pośrodku lasu i bezskutecznie usiłuje znaleźć z niego wyjście. W końcu, wyczerpany poszukiwaniami, mdleje. Kilka godzin później Eun-Soo zostaje znaleziony przez Young-hee, 12-letnią dziewczynkę, która zabiera chłopaka do swojego niezwykłego domu, pełnego zabawek, słodyczy i wspaniałych kolorowych mebli. Zmęczony Eun-Soo nie zauważa dziwnego zachowania rodziców Young-hee i jej rodzeństwa – 7-letniej Jung-soon i 13-letniego Man-boka. Gdy następnego dnia, pomimo dokładnych wskazówek rodziny, chłopakowi nie udaje się wyjść z lasu, lecz ponownie trafia do dziwnego domu, wszystko zaczyna się komplikować... Azjatyckie filmy grozy już od dobrych kilku lat święcą triumfy nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale również w Polsce. Modę na to specyficzne kino zapoczątkował japoński „The Ring”, którego pozycję umocnił komercyjny sukces amerykańskiego remake'u, dlatego też większość widzów kojarzy orientalne produkcje tylko i wyłącznie z czarnowłosymi kobietami, szukającymi zemsty. Jest to zdecydowanie skojarzenie błędne, o czym możemy się przekonać oglądając „Henjelgwa Geuretel” w reżyserii Pil-Sung Yima. „Henjelgwa Geuretel” jest nie tylko niezwykłą interpretacją znanej wszystkim bajki „Jaś i Małgosia” autorstwa braci Grimm, ale przede wszystkim opowieścią hiperboliczną, która oprócz dosłownie opowiadanej historii ma również do zaoferowania bardzo mocno rozbudowaną sferę psychologiczną, opartą głównie o introspekcje i kompozycje szkatułkową. Aby lepiej zrozumieć koncepcję psychologiczną filmu, należy dokładnie przyjrzeć się występującym w filmie postaciom. Głównym bohaterem i zarazem narratorem całej opowieści jest Eun-soo – postać dwuznaczna, łącząca w sobie delikatność porzuconego dziecka i opiekuńczość dorosłego. Mimo że Eun-soo pragnie opuścić niezwykłe rodzeństwo, nie przestaje dbać o nie – nawet gdy poznaje ich mroczny sekret. Jest to bohater tragiczny – on również został niegdyś porzucony przez własną matkę, co odcisnęło piętno na jego późniejszym życiu. Bardzo ważnymi kreacjami w filmie są postaci dzieci, które nie są głównymi bohaterami, jednak nie są też postaciami drugoplanowymi. Dzieci, mieszkające niegdyś w sierocińcu, były bite i krzywdzone przez naczelnika, przez co zaczęły wierzyć, że wszyscy dorośli są źli. Każdy z trójki bohaterów przedstawia inną postawę – 13-letni Man-bok to buntownik, potrafiący być bezwzględnym w stosunku do innych. 12-letnia Young-hee zrobi wszystko dla osób, na których jej zależy, podczas gdy 6-letnia Jung-soon to przykład dziecka, w którym nie zostało jeszcze wykształcone poczucie moralności, charakterystyczne dla dorosłych – dlatego też często nie potrafi wyczuć granicy pomiędzy dobrem a złem. Wszystkie dzieci łączy jedna cecha – rozpaczliwa tęsknota za prawdziwym domem i kochającymi rodzicami. Motyw dzieci ukazuje pewien paradoks – dzieci nie chcą się upodobnić do dorosłych, dlatego też zazwyczaj dokonują ich „eliminacji”. Jednak, pomimo tego że to rodzeństwo jest w wielu przypadkach katem, to złymi okazują się dorośli, gdyż to oni nie dają dzieciom szansy – dzieciom, które nigdy nie zaznały prawdziwej miłości i ciepła rodzinnego domu.  Wśród zwyrodniałych dorosłych najlepszymi przykładami zła w najczystszej postaci są diakon i jego towarzyszka. To oni zręcznie manipulują dziećmi, gdyż wiedzą, czego im brakuje i doskonale zdają sobie sprawę, jak mogą to wykorzystać. „Jaś i Małgosia” braci Grimm jest nie tylko pretekstem do opowiedzenia historii porzuconych dzieci, lecz przede wszystkim ma ukazać, ufność i naiwność bohaterów, którzy mogą mieć wszystko, oprócz tego, czego najbardziej pragną - prawdziwej miłości. Baśń, kształtuje tutaj późniejsze postępowanie bohaterów – okrucieństwo, chęć zemsty i brak litości. Warto podkreślić, że „Henjelgwa Geuretel” jest psychologicznym dark fantasy – mamy więc tutaj nie tylko motywy oniryczne, ale również dualistyczność świata, przepiękne kolory, wspaniałą scenografię i kostiumy, charakterystyczne dla baśni, a także niesamowitą dbałość o szczegóły. Nowatorskim rozwiązaniem okazuje się sposób budowania grozy – klimatyczne stają się plenery i pomieszczenia, na zmianę rozświetlane i zaciemniane.   Pil-Sung Yima zawarł w filmie kilka szczegółów, na które warto zwrócić uwagę. Podczas pierwszej wizyty Eun-soo w baśniowym domu króliki na obrazie mają maski – jest to symbol odgrywania pewnych ról przez rodzinę Young-hee. Motyw królików pojawiający się praktycznie na każdym kroku ma oznaczać strach i niepewność w postępowaniu, poczucie bezsilności i braku bezpieczeństwa – odczucia charakterystyczne dla dzieci, wychowujących się bez rodziców. Również przerysowany wygląd domu ma wyraźnie wskazywać, że tutaj nie mieszkają dorośli. Oczywiście jak w większości filmów azjatyckich nie mogło zabraknąć przepięknej muzyki i płynnej pracy kamery. Również gra aktorska zdecydowanie zasługuje na uwagę. Na niekorzyść filmu może przemawiać zbyt duży dramatyzm, a także połączenie introspekcji z bieżącymi wydarzeniami, co w pewnym momencie może być dosyć nieczytelne. Również zakończenie może nie zadowolić wielu fanów azjatyckich horrorów, jednak w moim odczuciu jest ono zdecydowanie zaletą filmu. W dzisiejszych czasach rzadko można się natknąć na produkcję, która nie powiela pewnych schematów i nie czerpie garściami z fabuły innych filmów, dlatego też zdecydowanie zachęcam do obejrzenia dzieła Pil-Sung Yima, które nie jest kolejnym, wtórnym gniotem dla mas. „Henjelgwa Geuretel” to udany film, który powinien obejrzeć każdy fan orientalnego kina – choćby po to, aby zobaczyć udany film grozy, bez czarnowłosych upiorów.