"Na akcję składa się kilka epizodów walk komunistów z reżimem sanacyjnym, m. in. uruchomienie tajnej drukarni, zdemaskowanie prowokatora (którego samowolnie zabija Szczęsny) i wreszcie wielkie manifestacje uliczne zakończone starciem strajkujących robotników z atakującą brygady policją. Drugi równoległy wątek stanowią dzieje miłości Szczęsnego i działaczki partyjnej Madzi. Szczęsny, któremy grozi aresztowanie, wyjeżdża do Hiszpanii, by wziąć udział w wojnie domowej.

Szczęsny wraca z Warszawy do Włocławka, do rodziny zamieszkującej mały domek. Ojciec jest już zniedołężniały, rodzeństwo uczęszcza do szkoły. Szczęsny wstępuje do partii komunistycznej pod pseudonimem "Bida". Gąbiński współpracuje z policją dekonspirując członków partii, za co spotyka go śmierć z ręki Szczęsnego. Młody robotnik ukrywa się u niedawno poznanej Madzi. Za samowolne wykonanie wyroku grozi mu usunięcie z partii, ale czasowo, wraz z Madzią-drukarzem, zostaje wysłany na wieś. Dziewczyna odrzuca propozycję małżeństwa. Po powrocie do Włocławka Szczęsny ratuje ją przed aresztowaniem, ale sam przypłaca ten gest więzieniem. Po wyjściu na wolność i poślubieniu Madzi, oboje biorą czynny udział w manifestacjach i walkach ulicznych. Rannemu Szczęsnemu życie ratuje siostra Bronka. W obawie przed aresztowaniem wyjeżdża on do Hiszpanii, by wziąć udział w wojnie domowej