19. Millennium Docs Against Gravity: Oceniamy obsypane nagrodami "Pisklaki"

Część stacjonarna 19. Millennium Docs Against Gravity dobiega końca, ale sam festiwal będzie trwał dalej. Jeszcze dziś możecie wybrać się do kin. Jutro poznamy program części online, która wystartuje 24 maja. A tymczasem Gabriel Krawczyk postanowił przyjrzeć się bliżej obsypanemu w tym roku nagrodami dokumentowi "Pisklaki".

Recenzja filmu "Pisklaki" reż. Lidia Duda

"Sztuka latania"
autor: Gabriel Krawczyk

Dla siedmioletnich Zosi, Oskara i Kingi początek roku szkolnego to nie przelewki. Gdy wstępują do nowego środowiska, wokół tyle nieznanych głosów, twarzy i zapachów, a labirynt korytarzy i pomieszczeń każe szybko zorientować się w przestrzeni. Co jednak najtrudniejsze, gęsty plan zajęć i pobyt w internacie wymusza na dzieciakach puszczenie dłoni rodziców. Dotychczas mama lub tata prowadzili je przez świat, nieco rozjaśniając mroki czające się poza domem. Dla tytułowych "Pisklaków" pora jednak wyjść z gniazda i nauczyć się latać. Bez działającego zmysłu wzroku będzie o to nieco trudniej, lecz, jak się okaże, gdy w pobliżu są przyjaciele i pełne zrozumienia opiekunki, przeszkód jakby nieco mniej.


Realizm smutnej codzienności, "niepełnosprawna" tematyczna etykietka, drepczące po omacku kruszyny jako wizualny lejtmotyw, a do tego czarno-białe kadry i intymnie drżąca kamera mogą włączyć w widzach wszelkie antyckliwe alarmy. Nie dajcie się jednak zwieść! Dokumentująca pierwszy rok szkolnych relacji Lidia Duda na pierwszym miejscu stawia nie słabości, a wyzwania i siłę pozwalającą stawić im czoła. Nawet jeśli wywołuje w swojej publiczności współczucie, potrafi zaraz sprawić, że ponad wzruszeniem unosi się coś więcej: wiara w człowieczeństwo. Brzmi to pewnie jak slogan, lecz dokument obserwacyjny w swojej najlepszej odmianie potrafi slogan uszlachetnić. Ten bez wątpienia potrafi.

Lidia Duda, wielokrotnie nagradzana weteranka polskiego dokumentu, robiła już filmy o dzieciach ulicy, pedofilii czy rodzinach z marginesu, lecz obecne na ekranie krzywda lub złośliwy los nie sprawiają, że jej nieletni bohaterowie stają się kozłami ofiarnymi i obiektem emocjonalnego żeru dla tych, którzy chcą się tylko przejąć. W "Pisklakach", jak w "Herkulesie", autorka zadaje pytanie o siłę drzemiącą w ciele fizycznie słabszych oraz o pozory i szufladki, w które wpadamy, od święta współczująco wzdychając nad innymi od siebie. Nawet jeśli ceną nauki latania (zgodnie z niezwykle celną metaforą z tytułu) jest nabicie kilku siniaków więcej, to kto tu jest silny: zdrowi reprezentanci społeczeństwa czy ci, którzy na jego marginesie potrafią zmierzyć się z własną słabością? Jak już gdzieś powiedziano, pacholęta z filmografii Dudy noszą na barkach niesprawiedliwość świata. Autorka "Braci" nie pierwszy raz dostrzega w dziecięcym bohaterze nauczyciela dla tych, którzy tego ciężaru nie znają. W dokumencie zaś widzi narzędzie służące do odkrycia cudzej perspektywy.


Całą recenzję filmu znajdziecie TUTAJ.