Recenzja filmu

Krótki film o zabijaniu (1987)

Krzysztofa Kieślowskiegonie trzeba nikomu przedstawiać. Jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów po nakręceniu wielu filmów dokumentalnych postanowił kręcić filmy fabularne, które wpisały się w dorobek światowej kinematografii. Jednym z filmowych pomysłów była seria "Dekalog", napisana wspólnie zKrzysztofem Piesiewiczem. Cykl tenStanley Kubricknazwał "dziełem życia", aQuentin Tarantinona festiwalu w Cannes nazwałKieślowskiegomistrzem i stwierdził, że na "Krótkim filmie o zabijaniu" uczył się filmów.

Wlatach 80. panowała wszechobecna cenzura, która jako jedna z nielicznych formacji państwowych, funkcjonowała sprawnie w czasach PRL-u. Mało kto pamięta, że słynny "Dekalog"Kieślowskizaczął kręcić odpiątego przykazania - nie zabijaj - tworząc wersję kinową "Krótkiego film o zabijaniu". Bogata historia powstania filmu jest odzwierciedleniem fabuły dzieła, która wpisała się w historię Polski.

Akcja filmu toczy się w Warszawie w roku 1987. Przeplatane są historie dwóch bohaterów: abolicjonisty Piotra (Krzysztof Globisz) - młodego adwokata, który zdaje egzamin, omawiając karę śmierci i negując słuszność stosowania tego najwyższego wymiaru kary oraz Jacka (Mirosław Baka) - młodego Warszawiaka.


Zdesperowany Jacek, zmęczony życiem wynajmuje taksówkę i dojeżdżając na Mokotów, z zimną krwią morduje ze szczególnym okrucieństwem taksówkarza. Po tym punkcie kulminacyjnym Jackowi nie udaję się uciec zeznajomą w góry. Zostaje złapany, a później skazany przez sąd na karę śmierci.


Podczas projekcji filmu widz doskonale wie, że oskarżony jest winny popełnionego przestępstwa. Kieślowski celowo pokazuje, że oskarżony potraktowany jest według maksymy "oko zaoko, ząb za ząb". Specjalnie reżyser nie daje nam podziału na białe i czarne, dobro izło. Widz może ocenić, czy stosowanie tej kary jest właściwe (karę śmierci zniesiono wraz z nowym kodeksem karnym w 1997 roku). Niezależnie od naszych indywidualnych poglądów dobrze sobie uświadomić, że gdy mówimy o karze śmierci, tak naprawdę posiłkujemy się eufemizmem, ponieważ aby w pełni oddać istotę kary śmierci, powinniśmy mówić o karze zabijania.I to właśnie karze zabijania sprzeciwia się Kieślowski. Za każdym razem kara śmierci będzie krzywdą nałożoną przez społeczeństwo.

W sposób uporządkowany mamy pokazany w filmie proces skazywania na śmierć. Mogłoby się wydawać, że częste wykonywanie kary śmierci pełni funkcję prewencyjną, odstrasza przyszłych złoczyńców ze względu na silne emocje i uczucia. Lecz społeczeństwubardziej towarzyszy empatia i oburzenie zaistniałą sytuacją, aniżeli szeroko rozumiana refleksja życiowa.

Podczas ostatniej rozmowy Jacka ze swoim adwokatem Piotrem, widzimy skruchę oskarżonego. Może specjalnie zabił, żeby wydać na siebie wyrok śmierci? A teraz tego żałuje? Czy gdyby najwyższy wymiar kary nie istniał, Jacek miałby szanse naresocjalizację? Tego się nie dowiemy, ponieważ wyrok już zapadł i nie ma od niego ucieczki.


Kieślowski bardzo dobitnie pokazał wszystkie elementy wykonania kary śmierci. Warto zaznaczyć, że w realnym życiu wykonujący funkcję kata strażnik więzienny oglądający ten film stwierdził, iż w "Krótkim filmie o zabijaniu" pokazano tylko 10% prawdy o wykonaniu kary śmierci.


Wszechobecna symbolika powinna dać nam do myślenia odnośnie do prawa do życia. Czy człowiek może decydować o zabiciu drugiego człowieka? Uważam, że film jest bardzo dobry, a panowie Krzysztofowie pisząc scenariusz omawiając nakaz zV przykazania(Nie zabijaj) zrobili tozprecyzją zegarmistrza. "Nie zabijaj" - a czy zabicie wobec prawa dalej jest zabijaniem? Z tym pytaniem zostawia nasKieślowski.


Na samym końcu pragnę jeszcze dodać, że w 1988 roku pod wrażeniem "Krótkiego filmu o zabijaniu" wprowadzono w Polsce moratorium (wstrzymanie) na wykonywanie kary śmierci. Panie Kieślowski! Dziękuję.