Nastoletnia Julija (Gracija Filipovic), tak jak jej matka Nela (Danica Curcic), nieustannie czują, główne źródło napięć w rodzinie - kontrolującego i apodyktycznego Ante (Leon Lucev). Władcza obecność mężczyzny jest bardzo odczuwalna. To człowiek szorstki i znieważający. Ciężko, aby choć przez chwilę budził pozytywne emocje u widza. W jego zachowaniu nie ma przejawów żadnego szczerego ciepła wobec rodziny. Jest postacią wyrazistą, jednocześnie nie będąc przerysowaną karykaturą. Stopień agresji, do jakich czynów fizycznych się posunie, trudno oszacować, ale z pewnością oczekuje uległości i posłuszeństwa swoich kobiet. Umniejsza zaletom swojej córki Julii, wytykając jedynie jej wady i gasząc wszelkie ambicje. Młoda dziewczyna może mieć wszystko poza przyszłością, zaplanowaną już przez ojca.
W domu panuje atmosfera odrętwienia i frustracji związanych z codziennym życiem pod niepodważalnym patriarchatem, choć w miejscu, które przechodzący turysta może pomylić z rajem. Klimat się zmienia, gdy na wyspę przypływa gość, stary przyjaciel rodziny – obyty w świecie i bogaty Javier. Wprowadza on powiew wolności, perspektywę na wyrwanie się z dotychczasowego, znanego schematu. Opowiada o innym życiu, które Julija chciałaby poznać. To nie budzi poparcia ze strony ojca – on chce decydować, co i kiedy pozna jego córka, a najbardziej pragnie ograniczyć jej przyszłość do spełniania jego wizji, a więc pomagania przy wakacyjnym kurorcie na wyspie. Przez cały seans widzowi towarzyszy starannie skalibrowane, subtelne, lecz nieustające napięcie, czy to seksualne, czy wisząca w powietrzu przemoc, poczucie ucisku i kumulującej się w Julii energii, stłumionych emocji – są one podskórne, jednak nigdy nie wiemy, kiedy skrywana gorycz wydostanie się na powierzchnię. Antoneta Alamat Kusijanović powoli, ale konsekwentnie podkręca atmosferę w tym psychologicznym dramacie, po mistrzowsku wykorzystując otoczenie, by podsycić niepokój.
Dwaj mężczyźni w filmie to postacie o zupełnie odmiennych charakterach. Choć są starymi przyjaciółmi, tak właściwie obserwujemy ich nieustającą rywalizację o status samca alfa. Można zauważyć, że są przedstawicielami różnych toksycznych męskości, określających patriarchalny świat dorosłych, w który wkroczy Julija, a w jakim Nela żyje od tak dawna. Młoda dziewczyna dopiero się uczy jak wykorzystywać swoją zmysłowość, aby zapewnić sobie wolność w społeczeństwie, którego reguły i granice są tak często wyznaczane przez płeć przeciwną. O Javierze można powiedzieć, że to postać, której urok leży w opowieściach o pięknych wizjach i obietnicach. Jednak nigdy ich nie dotrzyma, a potem po prostu zniknie, w przeciwieństwie do człowieka, nieobiecującego nic poza dominacją i okrutnym, autokratycznym zachowaniem, ale pozostającego stabilnie na swoim kursie – taki właśnie jest Ante.
"Murena" to kino pełne symboli, ale Kusijanović – zadziwiająco, jak na debiutującą reżyserkę – wprowadza motywy i metafory z niezwykłą lekkością, są one subtelne, nienarzucające się, zupełnie do przeoczenia, jeżeli nie zastanowimy się nad nimi wystarczająco długo, a jednocześnie nie pozostawiają u odbiorcy poczucia niezrozumienia jakiegoś fragmentu czy wydarzenia. Przykładowa przenośnia to chociażby tytułowa murena, która nie tylko jest lokalnym przysmakiem, również samotnym, terytorialnym gatunkiem, z ostrymi zębami, a ugryzienie ryby może być toksyczne dla ludzi.
Nie sposób nie wspomnieć o przepięknej stronie wizualnej "Murena (2021)Mureny". Film w pełni wykorzystuje swoją lokalizację nad lśniącym morzem. Staje się ono postacią samą w sobie. Autorka zdjęć Helene Louvart ("Córka"
, "Pina", "Szczęśliwy Lazzaro", "Nigdy, rzadko, czasami, zawsze"), uchwyciła piękno tego miejsca i jego parną atmosferę. Stworzyła wizualny raj, w którym tylko Ante czuje się całkowicie komfortowo, podczas gdy pozostali bohaterowie zachowują swoje uczucia dla siebie.
Żadna zmiana nie nastąpi, jeżeli nie zrobimy nic w tym kierunku – to my sami wprowadzamy przełom do swojego życia. Ludzie mogą nas nakierować, a okoliczności mogą być sprzyjające bądź nie, jednak ostateczna decyzja i konsekwencje należą do nas. Matka nie może uratować Julij przed ojcem, ale jest w stanie zapewnić tymczasową ochronę, wiedząc, jak załagodzić nastroje i wybuchy gniewu. Javier także nie może tak po prostu zabrać córki od ojca, ale zasieje ziarno, uzmysłowi, że może być wystarczająco silna, by przeżyć bez niego i pójść własną ścieżką. Chłopak napotkany na plaży również nie będzie jej bohaterem. Dziewczyna będzie musiała stawić czoła swojej trudnej sytuacji samodzielnie i odnaleźć w sobie siłę na stanowienie o własnej przyszłości, pragnieniach i tożsamości, które do tej pory były uważnie temperowane przez ojca.
"Murena" wychodzi poza ramy standardowej opowieści o dojrzewaniu, jest czymś więcej niż zwykłymi motywami o pierwszej miłości, przebudzeniu seksualnym czy budowaniu tożsamości. Julija otrzymuje lekcję na temat trudnych kompromisów dorosłości, a skalista wyspa ojca, którą coraz śmielej opuszcza, wkraczając na nieznane wody samodzielności, jest fascynującym miejscem.
W domu panuje atmosfera odrętwienia i frustracji związanych z codziennym życiem pod niepodważalnym patriarchatem, choć w miejscu, które przechodzący turysta może pomylić z rajem. Klimat się zmienia, gdy na wyspę przypływa gość, stary przyjaciel rodziny – obyty w świecie i bogaty Javier. Wprowadza on powiew wolności, perspektywę na wyrwanie się z dotychczasowego, znanego schematu. Opowiada o innym życiu, które Julija chciałaby poznać. To nie budzi poparcia ze strony ojca – on chce decydować, co i kiedy pozna jego córka, a najbardziej pragnie ograniczyć jej przyszłość do spełniania jego wizji, a więc pomagania przy wakacyjnym kurorcie na wyspie. Przez cały seans widzowi towarzyszy starannie skalibrowane, subtelne, lecz nieustające napięcie, czy to seksualne, czy wisząca w powietrzu przemoc, poczucie ucisku i kumulującej się w Julii energii, stłumionych emocji – są one podskórne, jednak nigdy nie wiemy, kiedy skrywana gorycz wydostanie się na powierzchnię. Antoneta Alamat Kusijanović powoli, ale konsekwentnie podkręca atmosferę w tym psychologicznym dramacie, po mistrzowsku wykorzystując otoczenie, by podsycić niepokój.
Dwaj mężczyźni w filmie to postacie o zupełnie odmiennych charakterach. Choć są starymi przyjaciółmi, tak właściwie obserwujemy ich nieustającą rywalizację o status samca alfa. Można zauważyć, że są przedstawicielami różnych toksycznych męskości, określających patriarchalny świat dorosłych, w który wkroczy Julija, a w jakim Nela żyje od tak dawna. Młoda dziewczyna dopiero się uczy jak wykorzystywać swoją zmysłowość, aby zapewnić sobie wolność w społeczeństwie, którego reguły i granice są tak często wyznaczane przez płeć przeciwną. O Javierze można powiedzieć, że to postać, której urok leży w opowieściach o pięknych wizjach i obietnicach. Jednak nigdy ich nie dotrzyma, a potem po prostu zniknie, w przeciwieństwie do człowieka, nieobiecującego nic poza dominacją i okrutnym, autokratycznym zachowaniem, ale pozostającego stabilnie na swoim kursie – taki właśnie jest Ante.
"Murena" to kino pełne symboli, ale Kusijanović – zadziwiająco, jak na debiutującą reżyserkę – wprowadza motywy i metafory z niezwykłą lekkością, są one subtelne, nienarzucające się, zupełnie do przeoczenia, jeżeli nie zastanowimy się nad nimi wystarczająco długo, a jednocześnie nie pozostawiają u odbiorcy poczucia niezrozumienia jakiegoś fragmentu czy wydarzenia. Przykładowa przenośnia to chociażby tytułowa murena, która nie tylko jest lokalnym przysmakiem, również samotnym, terytorialnym gatunkiem, z ostrymi zębami, a ugryzienie ryby może być toksyczne dla ludzi.
Nie sposób nie wspomnieć o przepięknej stronie wizualnej "Murena (2021)Mureny". Film w pełni wykorzystuje swoją lokalizację nad lśniącym morzem. Staje się ono postacią samą w sobie. Autorka zdjęć Helene Louvart ("Córka"
, "Pina", "Szczęśliwy Lazzaro", "Nigdy, rzadko, czasami, zawsze"), uchwyciła piękno tego miejsca i jego parną atmosferę. Stworzyła wizualny raj, w którym tylko Ante czuje się całkowicie komfortowo, podczas gdy pozostali bohaterowie zachowują swoje uczucia dla siebie.
Żadna zmiana nie nastąpi, jeżeli nie zrobimy nic w tym kierunku – to my sami wprowadzamy przełom do swojego życia. Ludzie mogą nas nakierować, a okoliczności mogą być sprzyjające bądź nie, jednak ostateczna decyzja i konsekwencje należą do nas. Matka nie może uratować Julij przed ojcem, ale jest w stanie zapewnić tymczasową ochronę, wiedząc, jak załagodzić nastroje i wybuchy gniewu. Javier także nie może tak po prostu zabrać córki od ojca, ale zasieje ziarno, uzmysłowi, że może być wystarczająco silna, by przeżyć bez niego i pójść własną ścieżką. Chłopak napotkany na plaży również nie będzie jej bohaterem. Dziewczyna będzie musiała stawić czoła swojej trudnej sytuacji samodzielnie i odnaleźć w sobie siłę na stanowienie o własnej przyszłości, pragnieniach i tożsamości, które do tej pory były uważnie temperowane przez ojca.
"Murena" wychodzi poza ramy standardowej opowieści o dojrzewaniu, jest czymś więcej niż zwykłymi motywami o pierwszej miłości, przebudzeniu seksualnym czy budowaniu tożsamości. Julija otrzymuje lekcję na temat trudnych kompromisów dorosłości, a skalista wyspa ojca, którą coraz śmielej opuszcza, wkraczając na nieznane wody samodzielności, jest fascynującym miejscem.
Moja ocena:
9
Czy uznajesz tę recenzję za pomocną?
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
