Przez pierwsze dwadzieścia minut byłem bardzo pozytywnie zaskoczony. W całkiem udany sposób rozwinięto wątek życia zawodowego i osobistego profesora Wilczura sprzed amnezji. Ładny i bardzo artystyczny wątek przyszywania serduszka lalce córeczki. Wyglądało zachęcająco. Odmiennie ale bez wątpienia dobrze.
Potem było jednak znacznie gorzej. Jestem osobą o poglądach konserwatywnych i na wszelkie "uwspółcześnianie", które zwykle okazuje się kolejną dawką politycznej poprawności reaguję alergicznie. W związku z tym trudno mi nie zauważyć wyjątkowo tendencyjnej parady "silnych kobiet" - od Zośki, przez hrabinę, a kończąc na Marysi, której pewność siebie w najróżniejszych okolicznościach nijak nie daje się racjonalnie uzasadnić w świetle posiadanych przez nią możliwości finansowych i towarzyskich. Pewność siebie Zochy, która bez mała sama przekonuje Kosibę, że musiał być wcześniej chirurgiem i obsztorcowuje ludzi o znacznie większej władzy i pozycji społecznej niż ona sama to kompletny brak rozumienia tamtych relacji społecznych. Stary hrabia całkiem pod pantoflem, choć stara hrabina była hrabiowska chyba tylko w tym, że mówiła po francusku. Rozłożenie akcentów jest tu więcej niż tendencyjne i absolutnie nieprzypadkowe. Trzeba rozumieć, że warunki w jakich ludzie żyją kształtują ich. Tworzenie nierealistycznych postaci po to aby promować współczesną obyczajowość i współczesne wartości to kłujący w oczy anachronizm. Postacie sfeminizowane zbudowane zostały na siłę z logicznymi sprzecznościami - oto na przykład matka Marysi, osoba, która miała najwyraźniej po dziurki w nosie profesora Wilczura do późnej nocki zaangażowanego w jego lekarską pracę, nie dzieląca z nim tej pasji, osoba, która wolała spędzić resztę życia z leśniczym, niż zamożnym, pracowitym i altruistycznym chirurgiem - ta oto matka, jak się widz dowiaduje, wyraża przed śmiercią wielkie życzenie aby jej córka studiowała medycynę. O co tutaj chodzi? Od początku zakładałem, że rozumienie realiów epoki w nowszej adaptacji musi być gorsze, bo starszy obraz wykonywali ludzie, którzy świat przedstawiony w książce znali w zasadzie z dzieciństwa. Było dość oczywiste, że tym razem dostaniemy obraz wykonany przez ludzi, którzy ten świat mogą odtworzyć tylko w swojej wyobraźni, co jest zawsze trudne i wymaga dużego oczytania. Można się jednak było chociaż postarać. To się udało w tym filmie chyba tylko scenografom i dekoratorom. Z pewnością nie udało autorom dialogów i ogólnie całego scenariusza. Nowa Marysia jest osobą, którą w zasadzie trudno nawet lubić. Nie jestem w stanie w zasadzie pojąć sceny, w której obraża hrabiego i zachowuje się skrajnie odpychająco, by dosłownie chwilę później, po słowach starego Żyda iż hrabia ją kocha, pognać natychmiast i decydować się na gorący seks. Nie wiem skąd przekonanie, że trzeba każdą opowieść jakoś uwspółcześniać i że komukolwiek dziś jest to potrzebne aby opowieść zrozumieć. Zrozumieć co? Chyba po to, żeby zastąpić zrozumienie historycznych realiów, które widz mógłby z filmu wynieść, jakimiś fantazjami. Obyczajowość każdej epoki to rzecz dla widza fascynująca i warta przedstawienia. To ważniejsze od rekwizytów i dekoracji. Jaki jest sens robienia filmów, w których ludzie zachowują się tak jakby żyli współcześnie, tylko zamiast BMW używają wozów drabiniastych? Czasem mam wrażenie, że piewcy postępu i nowej moralności myślą, że jeśli przekłamią obraz historii w oczach widzów i zatrą historię w społecznej pamięci, to zjawiska, które uważają za niekorzystne znikną z przestrzeni społecznej. Nie potrafię sobie wytłumaczyć tego trendu w kinematografii w inny sposób.
Mam też zastrzeżenia do pewnych elementów chronologicznych. Scena z Michałem wykonującym pierwsze kroki następuje już po scenie wypadku młodego hrabiego i Marysi. Michał na tym etapie jest pół-inwalidą, który wymaga jeszcze ze dwóch lat rehabilitacji, a akcja filmu od tego punktu toczy się prędko. Widzimy potem Michała wycinającego hołubce na procesie. Może to i drobiazg ale w starszej wersji takich słabości nie było.
Uczciwie trzeba powiedzieć, że film aktorsko jest dobry. Doskonale wypada Leszek Lichota. Anna Szymańczyk też fajnie. Inni też grają w sumie dobrze tyle że w niektórych przypadkach to nie ma szans wypaść wiarygodnie, bo jeśli postać jest źle napisana, to i najlepszy aktor cudów już nie zdziała.
Muzyka napisana sprawnie, postawiono tutaj częściowo na ludowszczyznę ale moim zdaniem daleko jej do ładunku emocjonalnego muzyki starszej wersji.
Podsumowując - obejrzałem ale do tego filmu nie wrócę. W przeciwieństwie do poprzedniej wersji.