Polish Paths to Freedom (part 2): Behind the Iron Curtain

1 kwietnia – 21 maja 2008 r. Imperial War Museum w Londynie

Inauguracja przeglądu 5 kwietnia 2008, godz. 14:00, Imperial War Museum, London

Przegląd, zorganizowany przez Muzeum Historii Polski i Imperial War Museum, poświęcony jest sytuacji w Polsce w pierwszych latach stalinizmu.
Filmy fabularne i dokumentalne pochodzące z polskich oraz brytyjskich archiwów i ukazują m.in.
* przyczyny, dla których część polskich żołnierzy na Zachodzie nie wróciła po wojnie do kraju;
* polską rzeczywistość w reżimie stalinowskim, który był tajemnicą nie tylko dla Zachodu;
* proces umacniania się komunizmu, poznański czerwiec 1956 r., studenckie zamieszki w 1968 r., po których nastąpiła kampania antysemicka, a także wysłanie wojska do tłumienia strajków robotniczych w Gdańsku w 1970 r.;
* niezwykłą współpracę kościoła katolickiego, inteligencji i robotników;
* uniwersalne historie o niewoli oraz obronie ludzkiej wolności i godności.

Przegląd filmowy Polish Paths to Freedom ukazuje trzy okresy w historii Polski: od agresji hitlerowskiej we wrześniu 1939 r. (First to Fight, część 1), poprzez wprowadzanie ustroju komunistycznego (Behind the Iron Curtain, część 2) po czasy NSZZ Solidarność, uwieńczone odzyskaniem niezależności (Sparks of Hope, część 3).

W programie Behind the Iron Curtain znalazły się m.in.
* filmy, które łamały tabu i pokazywały stalinizm, lecz nie wolno było ich wyświetlać aż do 1989 r.: Dreszcze Wojciecha Marczewskiego, Matka Królów Janusza Zaorskiego, Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy;
* filmy, które wolno było wyświetlać tylko po zmianie zakończenia, np. Słońce wschodzi raz na dzień Henryka Kluby;
* Pułkownik Kwiatkowski Kazimierza Kutza, obraz udowadniajacy, że nawet w najtrudniejszych czasach można się śmiać oraz tragikomedia Cwał Krzysztofa Zanussiego.

Filmom fabularnym towarzyszą filmy dokumentalne, wśród nich:
* Jeden dzień w PRL Macieja Drygasa, oparty na komunistycznych kronikach;
* Rok 1946 i Requiem dla 500 tysięcy Jerzego Bossaka, kluczowego reżysera polskiego kina dokumentalnego;
* materiały BBC, ITN i Channel 4 z archiwów Imperial War Museum, przedstawiające ten sam okres z perspektywy brytyjskiej, np. Roving Report-People of Poland, Poland (1968), The Struggles for Poland,
* It Began on the Vistula, prezentujący opinie Polaków mieszkających za granicą.

W filmach występują gwiazdy polskiej kinematografii: Krystyna Janda, Andrzej Seweryn, Marek Kondrat, Zbigniew Zamachowski, Bogusław Linda, Olaf Lubaszenko, Maja Komorowska i inni.

W odpowiedzi na komentarze po pierwszej części przeglądu, włączamy do programu kroniki filmowe oraz filmy dokumentalne o powstaniu warszawskim, takie jak Bitwa o Warszawę (reż. Wanda Kościa, prod. BBC) oraz o powstaniu w getcie warszawskim i życiu w okupowanej stolicy.

Międzynarodowa dyskusja o zbrodni katyńskiej, wywołana przez najnowszy film Andrzeja Wajdy, zachęciła nas do zaproponowania Brytyjczykom dnia filmów dokumentalnych poświęconych egzekucji polskich oficerów, dokonanej przez Sowietów. 20 kwietnia wyświetlimy m.in. Katyń Józefa Gębskiego, który sięgając do archiwów polskich, rosyjskich, niemieckich i amerykańskich, ujawnił wiele faktów związanych z tą tragedią.

Słowo wstępne przed projekcjami wygłaszać będą historycy i reżyserzy.

Projekcje są darmowe, trzeba tylko zapłacić za wstęp do Imperial War Museum.

Oficjalne otwarcie przeglądu Behind the Iron Curtain odbędzie się w sobotę 5 kwietnia o godz. 14.00 w Imperial War Museum. Gości powitają prof. Timothy Garton Ash z Uniwersytetu w Oksfordzie oraz Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski.

Szczegółowy program przeglądu wraz z opisami filmów jest dostępny na: www.muzhp.pl.