SFP-ZAPA uzasadnia konieczność opłat za filmy i zwiastuny w sieci
Informacja prasowa / 13-06-2007 09:44
Z serwisów wideo takich jak wrzuta.pl czy streemo.pl może niedługo zniknąć duża część materiałów. Stowarzyszenie Filmowców Polskich wysyła do właścicieli stron internetowych z filmami propozycję nie do odrzucenia: podpiszcie z nami umowy i płaćcie za prawa autorskie od wykorzystanych filmów - informował 8 czerwca portal Gazeta.pl (więcej>>>). W odpowiedzi na artykuł Stowarzyszenie Filmowców Polskich - Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych opublikowało oświadczenie uzasadniające jego decyzję. Poniżej publikujemy treść oświadczenia przesłanego do naszej redakcji.
Przesyłane przez SFP-ZAPA do administratorów / właścicieli stron internetowych udostepniających utwory audiowizualne pisma dotyczyły udostępnianych na stronach internetowych pełnych wersji filmów fabularnych, dokumentalnych, animowanych oraz seriali, jak również ich fragmentów, ponadto zwiastunów filmowych, tzw. "trailerów" w rozumieniu fragmentów utworów audiowizualnych. Będą one wysyłane sukcesywnie do wszystkich serwisów internetowych udostępniających ww. treści audiowizualne. Pisma nie trafiły w pierwszej kolejności do małych serwisów - są wysyłane stopniowo z uwagi na mnogość serwisów udostępniających ww. treści. Mają one na celu wskazanie, iż każdy administrator / właściciel strony, z punktu widzenia prawa autorskiego oraz ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną odpowiada za treści na niej zawarte, o ile po zawiadomieniu o naruszeniu nie zablokuje dostępu do materiału. Serwisy http://www.youtube.com i podobne, z których zasobów korzystają administratorzy stron, nie mają praw nabytych ani od producentów ani od współtwórców.
O ile - jak mniemamy - sprawa udostępniania na stronach internetowych całych filmów bez zgody uprawnionych Producentów nie budzi kontrowersji, o tyle przedmiotem ożywionej dyskusji jest udostępnianie fragmentów filmów.
Precyzujemy, iż zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych "wolno przytaczać w utworach stanowiących całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości". Przepis ten uprawnia do dokonywania przytoczeń z utworów audiowizualnych lub ich części w innych utworach audiowizualnych, jak również utworach przynależących do innego gatunku twórczości, np. fragmentów scenariusza w utworze o charakterze publicystycznym. Istotną rolę w ustaleniu dopuszczalności korzystania i jego zakresu odgrywa cel korzystania - powinien on pozostawać w obszarze wyjaśniania, analizy krytycznej, nauczania lub czynienia użytku z "praw gatunku twórczości". To ostatnie pojęcie odnosi się do gatunków twórczych jak satyra, parodia, pastisz, karykatura i im podobne. Wielkość cytatu, jego treść i sposób wykorzystywania powinien pozostawać w ścisłym związku z celem, jakiem cytat miałby służyć.
Cytowanie utworu audiowizualnego poza sytuacją, o której mowa powyżej wymaga uzyskania zezwolenia osób uprawionych z tytułu praw autorskich, tj. zawsze producenta, a także określonego współtwórcy, którego twórczości cytat dotyczy, np. scenarzysty w przypadku, gdy przedmiotem cytatu ma być fragment scenariusza, autora zdjęć do filmu w przypadku, gdy wykorzystane mają zostać zdjęcia do filmu. Dotyczyć to będzie w szczególności sytuacji korzystania z filmu/jego części w celach komercyjnych, przez co należy rozumieć sporządzenie materiałów reklamowych.
Regulujące kwestię tzw. "dozwolonego użytku" m. in. utworów audiowizualnych artykuły 25 - 35 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wyraźnie rozgraniczają dozwolony użytek w zakresie prywatnym i inne przypadki dozwolonego użytku. Dozwolony użytek w zakresie prywatnym jest generalnie (z kilkoma wyjątkami) zwolniony z roszczeń finansowych właścicieli majątkowych praw autorskich. Jest on jednak ograniczony do osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Dozwolony użytek wykraczający poza zakres osobisty jest w polskim prawie unormowany w formie dość szczegółowej listy określającej kiedy i jak jest dopuszczalny-zamieszczanie fragmentów filmów w celach reklamy czy informacji o filmie nie mieści się w tej liście.
Reasumując, udostępnianie wszelakich fragmentów utworów audiowizualnych, w tym zwiastunów filmowych - trailerów bez wyraźnej zgody producenta i twórców na rozpowszechnianie ich, jeśli przekracza dozwolony użytek prywatny lub publiczny jest bezprawne.
Jeśli chodzi o art. 14 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną w przypadku, gdy serwis internetowy tylko hostuje materiały co do których podmiot je umieszczający nie ma zezwolenia, od otrzymania zawiadomienia o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, serwis internetowy jest prawnie zobligowany do zakończenia udostępniania wskazanych plików.
Jeśli idzie o art. 70 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, to kończą się prace nad nowym brzmieniem art. 70 ustawy o prawie autorskim, którego nowa treść powiększy jego zakres również na innych twórców poza wskazanymi w jego poprzednim brzmieniu, co w konsekwencji rozszerzy działalność organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi jak SFP - ZAPA. Oczywiście prawo nie może działać wstecz i za okres, w którym art. 70 ust. 2 nie obowiązywał SFP nie będzie żądać od portali żadnego wynagrodzenia. Pragniemy jednocześnie zaznaczyć, iż przedmiotowe pisma wysyłane były do dnia 5 czerwca 2007 r. jako dnia wygaśnięcia mocy prawnej przepisu.
Nie można jednak równocześnie zapominać, że SFP reprezentuje prawa autorskie producentów filmów, w związku z czym niezależnie od prawa do wynagrodzenia na zasadzie art. 70 ust. 2 pozostaje naruszone prawo producenta do zwielokrotniania oraz prawo określone w art. 50 pkt. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Przesyłane przez SFP-ZAPA do administratorów / właścicieli stron internetowych udostepniających utwory audiowizualne pisma dotyczyły udostępnianych na stronach internetowych pełnych wersji filmów fabularnych, dokumentalnych, animowanych oraz seriali, jak również ich fragmentów, ponadto zwiastunów filmowych, tzw. "trailerów" w rozumieniu fragmentów utworów audiowizualnych. Będą one wysyłane sukcesywnie do wszystkich serwisów internetowych udostępniających ww. treści audiowizualne. Pisma nie trafiły w pierwszej kolejności do małych serwisów - są wysyłane stopniowo z uwagi na mnogość serwisów udostępniających ww. treści. Mają one na celu wskazanie, iż każdy administrator / właściciel strony, z punktu widzenia prawa autorskiego oraz ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną odpowiada za treści na niej zawarte, o ile po zawiadomieniu o naruszeniu nie zablokuje dostępu do materiału. Serwisy http://www.youtube.com i podobne, z których zasobów korzystają administratorzy stron, nie mają praw nabytych ani od producentów ani od współtwórców.
O ile - jak mniemamy - sprawa udostępniania na stronach internetowych całych filmów bez zgody uprawnionych Producentów nie budzi kontrowersji, o tyle przedmiotem ożywionej dyskusji jest udostępnianie fragmentów filmów.
Precyzujemy, iż zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych "wolno przytaczać w utworach stanowiących całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości". Przepis ten uprawnia do dokonywania przytoczeń z utworów audiowizualnych lub ich części w innych utworach audiowizualnych, jak również utworach przynależących do innego gatunku twórczości, np. fragmentów scenariusza w utworze o charakterze publicystycznym. Istotną rolę w ustaleniu dopuszczalności korzystania i jego zakresu odgrywa cel korzystania - powinien on pozostawać w obszarze wyjaśniania, analizy krytycznej, nauczania lub czynienia użytku z "praw gatunku twórczości". To ostatnie pojęcie odnosi się do gatunków twórczych jak satyra, parodia, pastisz, karykatura i im podobne. Wielkość cytatu, jego treść i sposób wykorzystywania powinien pozostawać w ścisłym związku z celem, jakiem cytat miałby służyć.
Cytowanie utworu audiowizualnego poza sytuacją, o której mowa powyżej wymaga uzyskania zezwolenia osób uprawionych z tytułu praw autorskich, tj. zawsze producenta, a także określonego współtwórcy, którego twórczości cytat dotyczy, np. scenarzysty w przypadku, gdy przedmiotem cytatu ma być fragment scenariusza, autora zdjęć do filmu w przypadku, gdy wykorzystane mają zostać zdjęcia do filmu. Dotyczyć to będzie w szczególności sytuacji korzystania z filmu/jego części w celach komercyjnych, przez co należy rozumieć sporządzenie materiałów reklamowych.
Regulujące kwestię tzw. "dozwolonego użytku" m. in. utworów audiowizualnych artykuły 25 - 35 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wyraźnie rozgraniczają dozwolony użytek w zakresie prywatnym i inne przypadki dozwolonego użytku. Dozwolony użytek w zakresie prywatnym jest generalnie (z kilkoma wyjątkami) zwolniony z roszczeń finansowych właścicieli majątkowych praw autorskich. Jest on jednak ograniczony do osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Dozwolony użytek wykraczający poza zakres osobisty jest w polskim prawie unormowany w formie dość szczegółowej listy określającej kiedy i jak jest dopuszczalny-zamieszczanie fragmentów filmów w celach reklamy czy informacji o filmie nie mieści się w tej liście.
Reasumując, udostępnianie wszelakich fragmentów utworów audiowizualnych, w tym zwiastunów filmowych - trailerów bez wyraźnej zgody producenta i twórców na rozpowszechnianie ich, jeśli przekracza dozwolony użytek prywatny lub publiczny jest bezprawne.
Jeśli chodzi o art. 14 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną w przypadku, gdy serwis internetowy tylko hostuje materiały co do których podmiot je umieszczający nie ma zezwolenia, od otrzymania zawiadomienia o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, serwis internetowy jest prawnie zobligowany do zakończenia udostępniania wskazanych plików.
Jeśli idzie o art. 70 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, to kończą się prace nad nowym brzmieniem art. 70 ustawy o prawie autorskim, którego nowa treść powiększy jego zakres również na innych twórców poza wskazanymi w jego poprzednim brzmieniu, co w konsekwencji rozszerzy działalność organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi jak SFP - ZAPA. Oczywiście prawo nie może działać wstecz i za okres, w którym art. 70 ust. 2 nie obowiązywał SFP nie będzie żądać od portali żadnego wynagrodzenia. Pragniemy jednocześnie zaznaczyć, iż przedmiotowe pisma wysyłane były do dnia 5 czerwca 2007 r. jako dnia wygaśnięcia mocy prawnej przepisu.
Nie można jednak równocześnie zapominać, że SFP reprezentuje prawa autorskie producentów filmów, w związku z czym niezależnie od prawa do wynagrodzenia na zasadzie art. 70 ust. 2 pozostaje naruszone prawo producenta do zwielokrotniania oraz prawo określone w art. 50 pkt. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.