Stan Lee, właściwie Stanley Martin Lieber, urodził się 28 grudnia 1922 roku w Nowym Jorku, a zmarł 12 listopada 2018 roku w Los Angeles. Był amerykańskim scenarzystą komiksowym, redaktorem, wydawcą i producentem, najbardziej znanym jako wieloletni lider kreatywny Marvel Comics oraz współtwórca takich superbohaterów jak Spider-Man, X-Men czy Iron Man. Za swoje zasługi został wprowadzony do Will Eisner Award Hall of Fame oraz otrzymał Narodowy Medal Sztuk.

Wczesne lata

Urodził się w rodzinie rumuńskich Żydów, a już w wieku 16 lat ukończył szkołę średnią. W 1939 roku zatrudnił się jako asystent w Timely Comics, które z czasem przekształciło się w Marvel Comics. W latach 1940 - 1942 został redaktorem, używając pseudonimu "Stan Lee". Podczas II Wojny Światowej służył w Armii Stanów Zjednoczonych, pisząc materiały szkoleniowe.

Historia kariery

Kariera Stana Lee w branży komiksowej rozpoczęła się od pracy asystenta w Timely Comics, gdzie wykonywał podstawowe prace biurowe. Jego debiutem jako autora była publikacja dialogów do komiksu "Captain America Comics" w 1941 roku. W tym samym roku objął funkcję redaktora, którą pełnił przez wiele lat. Przełomowym momentem były lata 60., kiedy to wspólnie z rysownikami Jackiem Kirbym i Stevem Ditko stworzył ikoniczne postaci, takie jak Spider-Man, Hulk, Iron Man czy X-Men, wprowadzając do komiksów bardziej realistyczne cechy bohaterów. W latach 70. zaangażował się w walkę z cenzurą komiksową. Od lat 80. dążył do popularyzacji marki Marvel w mediach wizualnych. Po przejściu na emeryturę w latach 90. pozostał twarzą Marvela, pojawiając się gościnnie w filmach i serialach na podstawie komiksów. Zmarł w wieku 95 lat w Los Angeles.

Najważniejsze role

Do najważniejszych ról Stana Lee można zaliczyć jego liczne gościnne występy, czyli tzw. "cameo", w filmach i serialach na podstawie komiksów Marvela. Wśród nich można wymienić między innymi:
- ławnik w filmie "Hulk przed sądem",
- sprzedawca hot dogów w filmie "X-Men",
- mężczyzna na targowisku w filmie "Spider-Man",
- strażnik w filmie "Hulk",
- mężczyzna unikający spadających gruzów w filmie "Spider-Man 2",
- generał w filmie "Captain America: Pierwsze starcie",
- barman w filmie "Ant-Man",
- DJ w klubie ze striptizem w filmie "Deadpool",
- gość na rozdaniu świadectw w filmie "Niesamowity Spider-Man 2".

Wszystkie filmy i seriale z udziałem aktora znajdziesz TUTAJ.

Nominacje i zdobyte nagrody

Stan Lee otrzymał wiele prestiżowych nagród i wyróżnień za swój wkład w popkulturę. W 1994 roku został wprowadzony do Will Eisner Award Hall of Fame, a rok później do Jack Kirby Hall of Fame. W 2008 roku otrzymał Narodowy Medal Sztuk, najwyższe amerykańskie wyróżnienie kulturalne, przyznane przez prezydenta Stanów Zjednoczonych. Był także nominowany do Nagrody Emmy, Nagrody Hugo oraz Nagrody Gotham. Otrzymał także nagrodę za całokształt twórczości od Academy of Science Fiction, Fantasy and Horror Films.

Pełną listę nominacji i nagród można znaleźć TUTAJ.

Działalność poza aktorstwem

Stan Lee był przede wszystkim wizjonerem i twórcą, a jego działalność wykraczała daleko poza cameo aktorskie. Stworzył lub współtworzył ikoniczne postacie komiksowe, takie jak Spider-Man, Hulk, X-Men, Iron Man, Fantastyczna Czwórka, Thor czy Czarna Pantera, zmieniając oblicze rynku komiksowego. Pełnił funkcje redaktora naczelnego i wydawcy Marvel Comics, a jego podejście do narracji, wprowadzające złożone psychologicznie postacie, zrewolucjonizowało gatunek. Założył firmę POW! Entertainment, rozwijającą projekty multimedialne. Lee był także ambasadorem popkultury, aktywnie uczestnicząc w konwentach i wykładach, promując komiks jako formę sztuki. Podczas II Wojny Światowej służył w armii, tworząc materiały szkoleniowe i propagandowe.