Recenzja filmu

Dzika rzeka (1960)

26 marca 1960 roku odbyła się ogólnoświatowa premiera filmu "Dzika rzeka", z Montgomerym Cliftem i Jo Van Fleet w rolach głównych. Opowiada o agencie TVA, Chucku Gloverze, który dostał zadanie wysiedlenia mieszkańców z terenów przy dolinie Tennessee, na której planuje się wybudować tamę, która ma wyrównać bieg rzeki. W związku z tym terenom pobliskim grozi zalanie. W zdecydowanej większości tamtejsze domy nie posiadają nawet elektryczności, a ich mieszkańcy żyją wyłącznie na własny koszt. Mimo to kochają swoją wioskę i nie opuszczą jej tak łatwo, czemu przewodniczy jedna ze starszych mieszkanek, Ella Garth. Chuck musi znaleźć sposób, jak skłonić starszą panią do zmiany swej postawy. Równocześnie zakochuje się we wnuczce starej Elli. Film ten nie należy do płytkich, nie służy jedynie rozrywce widza. Poza dość marnym, w moim uznaniu, wątkiem miłosnym, mamy tu do czynienia z wizją postępu w pierwszej połowie XX wieku. Ella Garth, która spędziła całe życie w jednym miejscu i w czasie akcji filmu jest mentorką ich mieszkańców, nie godzi się na wysiedlenie. Za jej śladem idą inni. Agent Chuck, który z początku myślał, że zadanie będzie łatwe, staje przed wątpliwościami, czy jest to w ogóle słuszne. W istocie, postęp w tym przypadku nie jest rzeczą dobrą, co uświadamia sobie nawet nasz główny bohater. Równocześnie jednak zakończenie filmu sygnalizuje, że postępu nie da się powstrzymać. Jest on bezwzględny, aczkolwiek nieunikniony. Z drugiej strony widzimy, jak bardzo można kochać swoją ojczyznę i dom rodzinny. Tak bardzo, że nie można bez niego żyć. Stara Ella, którą w końcu wysiedlono siłą, umiera w kilka dniu po odejściu z rodzinnych terenów, mimo że agent Glover załatwił dla niej nawet identyczny dom, tyle że... przy drodze stanowej. Ostatnimi widokami z życia Elli były przejeżdżające samochody. Ostatnim głównym wnioskiem, który się nasuwa po obejrzeniu filmu, jest rola i wpływ pracodawców na robotników. W związku z tym, że obraz wybitnego reżysera, jakim był Elia Kazan, niesie ze sobą głębsze przesłanie, polecam go obejrzeć co najmniej dwa razy. Bardzo dobrą rolę zagrała w filmie Jo Von Fleet, odkrywająca postać starej pani Garth. Chociaż miała wówczas 46 lat, czyli o wiele mniej niż postać którą grała, idealnie widać na filmie brzemię wieku oraz pewność, z jaką seniorka niesie swe przesłanie i poucza innych mieszkańców. Również postać Chucka Glovera, grana przez Montgomery'ego Clifta nie pozostaje nam obojętna. Jeśli na kogoś z obsady można narzekać, to na Lee Remick. Odgrywała ona wnuczkę głównej bohaterki,  matkę dwojga dzieci, której mąż zmarł parę lat wcześniej. Mimo że jest zaręczona, dochodzi do romansu między nią a Chuckiem. Jej gra jednak nie wzbudza namiętności, ani też nie przymusza do myślenia na temat miłości, dlatego wątek romantyczny nudzi i w ogóle nie zapada w pamięć. Pozostałe role są epizodyczne, więc ciężko powiedzieć coś więcej o konkretnych postaciach, jednak nie można im nic zarzucić. Prywatnie podobały mi się stroje inwestorów z miasta, garnitury i kapelusze z epoki. Elia Kazan niewątpliwie sprawdził się w swej roli, tworząc niemalże znakomity obraz, chociaż w ogóle niedoceniony i dziś raczej zapomniany. Muzyka grana m.in. na harmonijce pasuje zdecydowanie do klimatu spokojnej miejscowości, chociaż szybko się o niej zapomina. Nie umniejsza to jednak, moim zdaniem, poziomu filmu. Uważam, że film jest naprawdę godny obejrzenia i zmusza do myślenia. Role głównych bohaterów i dobrze wykonana praca reżysera powinny być zachęcające. Nie można mimo to zapomnieć o nieudanych scenach. Gdyby nie wpadka ze słabym wątkiem miłosnym, obraz mógłby uchodzić za arcydzieło. Dlatego w skali 1-10 daję temu filmowi ocenę dziewięć. Tak mało brakowało!