Tofifest 2012: Smita Patil i Jakub Gierszał na drugim dniu festiwalu

Europejska retrospektywa poświęconą hinduskiej aktorce i feministce Smicie Patil oraz wręczenie nagród specjalnych Tofifest — Złotego Anioła i Flisaka dla Jakuba Gierszała były najważniejszymi wydarzeniami drugiego dnia festiwalu.



Niepokorny Tofifest i moja siostra Smita są jak dwie pasujące do siebie połówki tego samego jabłka. Ona też była młoda, niepokorną i zbuntowaną kobietą. Dlatego nie było lepszego miejsca na jej retrospektywę niż Toruń — tymi słowami Manya Patil, dyrektor Smita Patil Foundation, powitała widzów zebranych na oficjalnym otwarciu pasma poświeconego ikonie hinduskiej Nowej Fali znanej w świecie jako Paralel Cinema.

Retrospektywa, zainaugurowana projekcją wstrząsającego kina społecznego "Mirch masala" Ketana Mehty ze Smitą Patil w roli głównej, jest pierwszym w Europie zbliżeniem na postać tej wspaniałej aktorki i bojowniczki o prawa kobiet hinduskich. Patil to jedna z najbardziej fascynujących i tragicznych zarazem postaci hinduskiego kina. Zmarła w 1986 roku podczas porodu mając zaledwie 31 lat. To prawdziwe szyderstwo losu, bo Smita przez całe swoje życie walczyła aktywnie o zrównanie praw hinduskich kobiet i mężczyzn oraz kreowała w filmach role burzące istniejące schematy. W uznaniu dla jej talentu uhonorowano ją indyjskim Oscarem — FilmfareAward i dwukrotnie Indyjską Nagrodą Filmową. Wyróżniona została też orderem Padma Shri przyznawanym przez rząd federalny.

Pokaz jej filmów wpisuje się w "niepokorny" rys programowy toruńskiego festiwalu, tworzonego i kierowanego, notabene, przez kobietę. Retrospektywa powstała dzięki nieocenionemu wsparciu ambasador Indii w Polsce Moniki Kapil Mohta, Manyi Patil oraz Jarosława Józefowicza, wizjonera biznesu, prezesa i twórcy potęgi Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych.
 
Po projekcji filmu "Mirch Masala" odbyło się spotkanie z Manyą Patil oraz aktorem i dyrektorem Indyjskiego Instytutu Filmu i Telewizji, Mohanem Agashe.

Podczas spotkania Agashe wspominał Smitę jako prawdziwy wulkan energii i emocji. W Indiach ona jest ikoną, a słysząc jej imię ludzie reagują nie głową, ale sercem — mówił. Manya podkreślała, że stworzenie fundacji imienia jej siostry było dla niej czymś naturalnym, kontynuacją dzieła życia zmarłej w wieku 31 lat Smity. Nikt z nas nie może powiedzieć, że zrealizował wszystkie zamierzenia życiowe. Smita zapewne powiedziałaby, że zagrała już wszystkie role o jakich marzyła, ale nie udało jej się dokończyć walki o równość kobiet i mężczyzn — mówiła Manya. Ostatnim największym marzeniem Smity było zostanie matką. W 1986 roku zaszła w końcu w ciążę. Poród zakończył się ciężkimi komplikacjami. Zmarła w 16 dni później. Jej syn Prateik jest aktorem…

Drugi bohater dnia, Jakub Gierszał, jest silnie związany z Toruniem. Przez wiele lat tam mieszkał, uczył się w V LO. Był nawet autorem małego skandalu, gdy w szkolnej gazetce napisał o inwazji "moherowych beretów" co skończyło się… burzliwą sesją rady miasta. Gierszał zawsze mówi ciepło w wywiadach o Toruniu, tutaj nadal mieszka cała jego rodzina.

Jakub jest jednak przed wszystkim utalentowanym młodym artystą filmowym. Znamy jego role we "Wszystko co kocham" Jacka Borcucha, "Sali samobójców" Jana Komasy i najnowszą w "Yumie" Piotra Mularuka. Zimą tego roku został członkiem najbardziej prestiżowego grona dla młodych aktorów europejskich, stając się jedną z Shooting Stars Berlinale — grupy aktorów uznawanych za najbardziej obiecujące europejskie talenty.

Dlatego Kafka Jaworska, dyrektor Tofifest, postanowiła przyznać Jakubowi Gierszałowi dwie bardzo ważne nagrody naszego festiwalu. Pierwsza to Kujawsko-Pomorska Nagroda Filmowa Flisak Tofifest, nagroda dla wybitnej osobowości kina związanej z regionem kujawsko-pomorskim. Najstarsza nagroda Tofifest, bo powstała już podczas pierwszej edycji w 2003 roku. Otrzymali ją już między innymi Olga Bołądź, Magdalena Czerwińska, Marcin Sauter, Maciej Cuske czy Piotr Głowacki.

Druga — Specjalny Złoty Anioł dla Wschodzącej Gwiazdy Kina Europejskiego — stworzona 3 lata temu, trafia do największych wschodzących talentów kina europejskiego. Otrzymali ją już niemiecka aktorka Julia Jentsch i islandzki reżyser Dagur Kari.